AIDC F-CK-1 Ching-Kuo (chiń. 經國號戰機) to tajwański myśliwiec stworzony przez Aerospace Industrial Development Corporation (AIDC) przy znaczącej współpracy amerykańskich firm. Maszyna ta znajduje się na uzbrojeniu Sił Powietrznych Republiki Chińskiej.
Historia
Geneza
Po zakończeniu wojny domowej w 1949 roku, w której zwyciężył Mao Zedong, część sił Kuomintangu pod dowództwem marszałka Czang Kaj-szeka uciekła na Tajwan. Na wyspie znalazły schronienie także jednostki lotnicze Narodowych Chińskich Sił Powietrznych. Napięte relacje między komunistycznymi Chinami a Kuomintangiem sprawiły, że tajwańskie siły powietrzne były w stałej gotowości, a piloci spędzali rocznie około 700 – 800 godzin w powietrzu. W ich arsenale znajdowały się amerykańskie samoloty, a Stany Zjednoczone wspierały Tajwan zarówno militarnie, jak i gospodarczo. W 1954 roku do służby trafiły nowoczesne jak na tamte czasy myśliwce North American F-86 Sabre, a w kolejnych latach dołączyły do nich modele takie jak North American F-100 Super Sabre, McDonnell F-101 Voodoo, Lockheed F-104 Starfighter oraz Northrop F-5 Freedom Fighter. Pod koniec lat 70. XX wieku Tajwan stanął przed wyzwaniem wymiany przestarzałego sprzętu, rozważając zakup samolotów General Dynamics F-16 Fighting Falcon lub Northrop F-20 Tigershark. Jednakże polityka normalizacji stosunków USA z Chińską Republiką Ludową, rozpoczęta przez prezydenta Richarda Nixona, spowodowała, że sprzedaż tych maszyn dla Tajwanu została odrzucona.
Program budowy
W odpowiedzi na amerykańską odmowę, Tajwan postanowił samodzielnie stworzyć nowy myśliwiec. Współpraca amerykańskich firm w procesie budowy nowej maszyny była znacząca, mimo braku sprzedaży gotowego produktu. Głównym wykonawcą została firma AIDC, która miała doświadczenie w budowie samolotów, w tym licencyjnej wersji F-5. W 1982 roku podjęto decyzję o rozpoczęciu prac nad samolotem, który nazwano Indigenous Defence Fighter (IDF), mającym być myśliwcem obrony powietrznej. Projekt otrzymał miano An Hsiang (Bezpieczny Lot). W 1983 roku zainicjowano kilka podprojektów, takich jak Ying-Yang (鷹揚/Szybujący Orzeł) we współpracy z General Dynamics, który miał na celu budowę płatowca, Yun-Han (雲漢/Człowiek z Obłoków) odpowiedzialny za silniki, oraz Tien-Lei (天雷/Grom) zajmujący się systemami pokładowymi. Tien-Chien (天劍/Niebieski Miecz) koncentrował się na uzbrojeniu. Nowa maszyna miała konkurować z chińskimi konstrukcjami, takimi jak Shenyang J-8 czy Chengdu J-7. Dzięki współpracy z General Dynamics, płatowiec jest zbliżony do F-16. W celu budowy silników powstało konsorcjum International Turbine Engine Corporation (ITEC). W 1988 roku myśliwiec przyjął oficjalną nazwę Ching-Kuo, na cześć prezydenta Republiki Chińskiej. Wyprodukowano cztery prototypy – trzy jednoosobowe i jeden dwuosobowy. Pierwszy prototyp, numer seryjny 77-8001, wzbił się w powietrze 28 maja 1989 roku, a kolejne prototypy miały swoje obloty w kolejnych miesiącach. Drugi prototyp uległ katastrofie w 1991 roku, po czym w 1992 roku rozpoczęto produkcję przedseryjnych maszyn, a w 1999 roku zakończono produkcję, dostarczając 131 samolotów.
W 2001 roku AIDC, we współpracy z National Chung-Shan Institute of Science and Technology (NCSIST), rozpoczęła modernizację samolotów na zlecenie ministerstwa obrony. Program Xiang Sheng miał na celu zwiększenie zdolności bojowych maszyny, wprowadzając nową cyfrową awionikę, zmodernizowany system samoobrony oraz nowy komputer sterujący. Umożliwiono także przenoszenie nowego uzbrojenia. Pierwszy zmodernizowany F-CK-1C został oblatany 5 października 2006 roku, a pierwszy zmodernizowany dwumiejscowy F-CK-1D w marcu 2007 roku. W grudniu 2009 roku AIDC otrzymała kontrakt na modernizację 71 samolotów, a ostatnia z maszyn została dostarczona w grudniu 2017 roku.
Konstrukcja
Ching-Kuo to dwusilnikowy średniopłat o metalowej konstrukcji, napędzany dwoma silnikami turbowentylatorowymi ITEC Garrett/AIDAC TFE1042-70. Silniki te powstały w wyniku współpracy AIDC i Garrett AiResearch. Wloty powietrza do silników znajdują się po bokach kadłuba, a skrzydła mają obrys trapezowy i są wykonane ze stopów aluminium. Kadłub ma konstrukcję półskorupową, również ze stopów aluminium. Samolot jest wyposażony w cyfrowy system sterowania Fly-by-wire oraz radar GD-53 Golden Dragon, przystosowany do wykrywania celów powietrznych i morskich.
Uzbrojenie
Ching-Kuo może przenosić różnorodne uzbrojenie:
Uzbrojenie stałe:
- sześciolufowe działko kal. 20 mm M61 Vulcan po lewej stronie kadłuba, pod płatem z fotokarabinem Photo Sonics
Uzbrojenie podwieszane (na sześciu węzłach):
- 2 x TC-1 Sky Sword I (pociski powietrze-powietrze)
- 2 x TC-2 Sky Sword II (pociski powietrze-powietrze)
- Bomby kasetowe Wan Chien
- 2 x Hsiung Feng II (pociski powietrze-woda)
- 2 x Hsiung Feng III L (pociski powietrze-woda) – zmniejszona wersja pocisku Hsiung Feng III
Przypisy
Bibliografia
Jacek Nowicki. Ching-Kuo. „Lotnictwo = Aviation international”. 23/24/1994, 1-31 grudnia 1994. Warszawa: Wydawnictwo Lotnicze. ISSN 0867-6763. OCLC 1367985097.