Aidan, Aedhán
(zm. 31 sierpnia 651) – mnich oraz biskup iroszkocki, który założył klasztor na wyspie Lindisfarne w roku 636. Był organizatorem akcji misyjnej, która przyczyniła się do odbudowy chrześcijaństwa w Northumbrii. W Kościele katolickim i anglikańskim jest uznawany za świętego, a część Kościołów protestanckich traktuje go jako bohatera wiary. Kościół luterański i anglikański zaliczają go do odnowicieli Kościoła, natomiast w prawosławiu Aidan jest uważany za świętego biskupa oraz cudotwórcę, często nazywany jest także Apostołem Northumbrii.
Historia misyjna
W roku 635, władca zjednoczonej wówczas Northumbrii, Oswald, zwrócił się do mnichów z klasztoru na Ionie z prośbą o przysłanie misjonarzy. Pierwsza misja, prowadzona przez nieznanego mnicha, zakończyła się niepowodzeniem. W roku 636 do Northumbrii wysłano Aidana, który otrzymał od króla Oswalda wysepkę Lindisfarne, położoną u wybrzeży Bernicji, niedaleko siedziby królewskiej w Bamburgh. Tam zbudował klasztor, który przez wiele lat stał się centrum misyjnym oraz administracyjnym północnej Anglii. Po śmierci Oswalda, dzieło misyjne Aidana wspierał król Oswin, władca Deiry. Wśród jego uczniów byli biskupi Cedd i Eat, a także ksieni Hilda.
Wspomnienia i ikonografia
W kalendarzach liturgicznych Kościołów luterańskich jego wspomnienie przypada na 9 czerwca (razem z Kolumbą i Bedą Czcigodnym). W Kościele katolickim obchodzi się je 31 sierpnia, natomiast w prawosławiu – 31 sierpnia/13 września.
Aidan jest przedstawiany w ikonografii w stroju mnicha lub biskupim. Jego atrybutami są jeleń (czasami widoczny na herbowej tarczy), który, ranny i osaczony przez myśliwych, skrył się w samotności. Dzięki modlitwie Aidana, jeleń stał się niewidzialny dla myśliwych. Inne symbole to księga i płonąca pochodnia, które odzwierciedlają jego prace misyjne oraz głoszenie słowa Bożego. Również ubodzy lub leżący u stóp świętego żebrak symbolizuje troskę, jaką Aidan otaczał potrzebujących.
Zobacz też
- Aidan (imię)
- kościół św. Hildy w South Shields
- święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
- wstawiennictwo świętych
Przypisy
Bibliografia
Jerzy J. Strzelczyk, Iroszkoci w kulturze średniowiecznej Europy, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987, s. 70-74, ISBN 83-06-01344-1, OCLC 830083342.
Józef Marecki, Lucyna Rotter, Jak czytać wizerunki świętych. Leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych, Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2009. ISBN 978-83242-0910-1.