Aidan Thomas Quinn (ur. 8 marca 1959 w Chicago) to amerykański aktor o irlandzkich korzeniach.
Otrzymał dwie nominacje do nagrody Emmy – za rolę prawnika Michaela Piersona, który ukrywa swój homoseksualizm oraz jest zarażony AIDS w dramacie telewizyjnym NBC Wczesny mróz (An Early Frost, 1985) oraz jako senator Stanów Zjednoczonych Henry Laurens Dawes w westernie historycznym HBO Pochowaj me serce w Wounded Knee (Bury My Heart at Wounded Knee, 2007) wyreżyserowanym przez Yves’a Simoneau.
Wczesne lata
Aidan urodził się w Chicago w Illinois w rodzinie rzymskokatolickiej, pochodzącej od irlandzkich imigrantów. Był jednym z pięciorga dzieci Teresy i Michaela Quinna. Wychowywał się w Rockford w Illinois z trzema braćmi – Declanem (ur. 1957), Jamesem i Paulem (ur. 1960, zmarłym w 2015 roku w wieku 55 lat) oraz młodszą siostrą Marian. Jego ojciec był profesorem literatury angielskiej i irlandzkiej, który często podróżował do Irlandii, zbierając materiały do pracy i zabierając Aidana ze sobą.
Po ukończeniu szkoły średniej Rockford West High School w Rockford, Aidan przeniósł się do Dublina, gdzie występował w amatorskich teatrach. W 1978 roku, mając dziewiętnaście lat, osiedlił się w Chicago, aby kontynuować naukę w DePaul University. W tym czasie pracował jako cieśla, dekarz, woźny w bibliotece oraz zmywak do naczyń, zanim odkrył swoją pasję do aktorstwa. Uczył się w Piven Theatre Workshop, który był prowadzony przez ojca Jeremy’ego Pivena w Evanston w Illinois.
Kariera
Swoją profesjonalną karierę Aidan rozpoczął w 1979 roku, debiutując w roli Jerry’ego Greena w spektaklu Człowiek w 605 (The Man in 605). Grał w Wisdom Bridge Theatre w Chicago, występując w takich przedstawieniach jak The Irish Hebrew Lesson, Szeherezada oraz Hamlet, w którym zagrał tytułową rolę duńskiego księcia. Występował również na Off-Broadwayu w sztukach Sama Sheparda – Szalony z miłości (Fool for Love, 1983) jako Eddie oraz Kłamstwo umysłu (A Lie of the Mind, 1985) w roli Frankiego.
Po gościnnym występie w odcinku serialu familijnego ABC Amerykański sen (American Dream, 1981) – pt. „Romans Caseya” („Casey’s Romance”), zadebiutował na dużym ekranie jako nastoletni wyrzutek i piłkarz Johnny Rourke, zakochany w cheerleaderce z wyższych sfer (Daryl Hannah) w melodramacie komediowym Jamesa Foleya Buntownik z Eberton (Reckless, 1984). Później zagrał w komedii Rozpaczliwie poszukując Susan (Desperately Seeking Susan, 1985) u boku Rosanny Arquette i Madonny. W dramacie Rolanda Joffé Misja (The Mission, 1986) wystąpił obok Roberta De Niro i Jeremy’ego Ironsa, grając Felipe’a Mendozę, który został zamordowany przez swojego starszego brata-najemnika.
W 1986 roku zadebiutował jako reżyser teatralny, realizując przedstawienie Pracowity żywot (A Worker’s Life) Johna Turturro w ramach „Marathon ’86” w Ensemble Studio Theatre w Nowym Jorku. W 1988 roku odniósł sukces na Broadwayu, zdobywając nagrodę Theatre World za rolę Stanleya Kowalskiego w sztuce Tennessee Williamsa Tramwaj zwany pożądaniem (A Streetcar Named Desire) z Blythe Danner i Frances McDormand.
Później powrócił na ekran, grając Robinsona Crusoe w dramacie Crusoe (1989) z Timothy’m Spallem, oraz w melodramacie Zabawa w Boga (At Play in the Fields of the Lord, 1991) z Tomem Berengerem. W telewizyjnym dreszczowcu Kłamstwa bliźniaków (Lies of the Twins, 1991) wystąpił z Isabellą Rossellini i Iman, a w melodramacie wojennym Wichry namiętności (Legends of the Fall, 1994) zagrał najstarszego z trzech braci Ludlowów, obok Brada Pitta. W biograficznym dramacie wojennym Neila Jordana Michael Collins (1996) wcielił się w postać terrorysty IRA, Harry’ego Bolanda. Jego rola Toma Bledsoe w dramacie Łowczyni piosenek (Songcatcher, 2000) przyniosła mu nagrodę specjalną Jury na Festiwalu Filmowym w Sundance. W telewizyjnej adaptacji powieści Marka Twaina Książę i żebrak (The Prince and the Pauper, 2000) zagrał Sir Milesa Hendona.
Aidan był również narratorem w dokumentalnych filmach historycznych, takich jak Irlandczycy w Ameryce (The Irish in America, 1995) i Out of Ireland: historia irlandzkiej emigracji do Ameryki (Out of Ireland: The Story of Irish Emigration to America, 1995), a także w telewizyjnej produkcji muzycznej Młody Mesjasz (The Young Messiah, 2000) oraz w serialu Od Tee do Greena: historia irlandzkiego golfa (From Tee to Green: The Story of Irish Golf, 2014).
Życie prywatne
1 września 1987 roku Aidan ożenił się z aktorką Elisabeth Bracco, siostrą Lorraine Bracco. Para ma dwie córki: Avę Eileen (ur. 1989), która ma spektrum autyzmu, oraz Mię (ur. 1998).
Filmografia
Filmy
1984: Buntownik z Eberton (Reckless) – Johnny Rourke
1985: Rozpaczliwie poszukując Susan (Desperately Seeking Susan) – Dez
1985: Wczesny mróz (An Early Frost, TV) – Michael Pierson
1986: Misja (The Mission) – Felipe Mendoza
1987: Zasadzka (Stakeout) – Richard „Stick” Montgomery
1987: Wszyscy moi synowie (All My Sons, TV) – Chris Keller
1989: Doskonały świadek (Perfect Witness, TV) – Sam Paxton
1990: Cytrynowe trio (The Lemon Sisters) – Frankie McGuinness
1990: Opowieść podręcznej (The Handmaid’s Tale) – Nick
1990: Avalon – Jules Kaye
1991: Zabawa w Boga (At Play in the Fields of the Lord) – Martin Quarrier
1991: Kłamstwa bliźniaków (Lies of the Twins, TV) – James McEwen / Jonathan McEwan
1992: Wędrowna trupa (The Playboys) – Tom Casey
1992: Prywatna sprawa (A Private Matter, TV) – Bob Finkbine
1993: Benny i Joon (Benny & Joon) – Benny Pearl
1994: Frankenstein – kapitan Walton
1994: Wichry namiętności (Legends of the Fall) – Alfred Ludlow
1994: Blink – detektyw John Hallstrom
1995: Nawiedzony (Haunted) – prof. David Ash
1995: Pod niebem Henrietty (The Stars Fell on Henrietta) – Don Day
1995: Lumiere i spółka (Lumière et compagnie) – w roli samego siebie
1996: Michael Collins – Harry Boland
1996: Sposób na Szekspira (Looking for Richard) – Richmond
1997: Wbrew przykazaniom (Commandments) – Seth Warner
1997: Zakazane terytorium (Forbidden Territory: Stanley’s Search for Livingstone, TV) – Henry Morton Stanley
1997: Misja specjalna (The Assignment) – porucznik kmdr. Annibal Ramirez / Carlos
1998: To jest mój ojciec (This Is My Father) – Kieran O’Dea (także producent wykonawczy)
1998: Totalna magia (Practical Magic) – Gary Hallet
1999: Koncert na 50 serc (Music of the Heart) – Brian Sinclair
1999: W moich snach (In Dreams) – Paul Cooper
2000: Łowczyni piosenek (Songcatcher) – Tom Bledsoe
2000: Ich dwóch (Two of Us, TV) – Paul McCartney
2000: Książę i żebrak (The Prince and the Pauper, TV) – Sir Miles Hendon
2001: Niesamowite opowieści (Night Visions) – Jeremy Bell
2002: Evelyn – Nick Barron
2002: Skradzione lato (Stolen summer) – Joe O’Malley
2003: Szkoła dla łobuzów (Song for a Raggy Boy) – William Franklin
2003: Benedict Arnold: kwestia honoru (Benedict Arnold: A Question of Honor, TV) – generał Benedict Arnold
2004: Jaskinie serca (Cavedweller, TV) – Clint Windsor
2004: Cień strachu (Shadow of Fear) – detektyw Scofield
2004: Chorał (Plainsong, TV) – Tom Guthrie
2004: Bobby Jones – Zamach geniusza (Bobby Jones: Stroke of Genius) – Harry Wardon
2004: Do zobaczenia w moich snach (See You in My Dreams, TV) – Joe F. Brown
2004: Droga po marzenia (Miracle Run, TV) – Douglas Thomas
2005: Empire Falls – David Roby
2005: Nine Lives – Henry
2005: Upodleni (The Exonerated, TV) – Kerry Max Cook
2005: Mayday (TV) – John Berry
2007: Ciemna materia (Dark Matter) – prof. Jacob Reiser
2007: Pochowaj me serce w Wounded Knee (Bury My Heart at Wounded Knee, TV) – Henry Dawes
2007: 32A – Frank Brennan
2008: Wild Child. Zbuntowana księżniczka (Wild Child) – Gerry Moore
2008: Książę Motor City (The Prince of Motor City, TV) – Charlie Hamilton
2009: Eklipsa (The Eclipse) – Nicholas Holden
2009: Przystojny Harry (Handsome Harry) – prof. Porter
2009: Blask tęczy (A Shine of Rainbows) – Alec O’Donnell
2010: W imię brata (The 5th Quarter) – Steven Abbate
2010: Dziewczyna i chłopak – wszystko na opak (Flipped) – Richard Baker
2010: Festival of Lights – Adem, ojczym Reshmy
2010: Jonah Hex – prezydent Ulysses Grant
2010: Klucz Sary (Sarah’s Key) – William Rainsferd
2010: Przekroczyć granicę (Across the Line: The Exodus of Charlie Wright) – Charlie Wright: amerykański bankier, który oszukuje miliardy i ucieka do Tijuany
2011: The Stand Up – Sandy Hardwick
2011: Tożsamość (Unknown) – Martin B.
2011: Nie ma tego złego (The Greening of Whitney Brown) – Henry Brown
2012: If I Were You – Derek
2012: Przypomniany (Allegiance) – podpułkownik Owens
2013: Rushlights – Cameron Brogden
2013: Ostatni strażnicy (The Last Keepers) – John Carver
2013: Zostań ze mną (Stay) – Dermot Fay
2018: Change in the Air – Moody
2021: Spiked – John Wilson
2022: Demaskator (Blacklight) – Gabriel Robinson
2023: Córka panny młodej (Daughter of the Bride) – Bruce Wright
2023: Cry from the Sea – ks. MacGabhann
Seriale
2004–2005: Brygada ratunkowa (Third Watch) – porucznik / kapitan John Miller
2005: Empire Falls – David Roby
2008: Na granicy prawa (Canterbury’s Law) – Matthew „Matt” Furey
2010: Białe kołnierzyki (White Collar) – prof. George Oswald
2011: Główny podejrzany (Prime Suspect) – porucznik Kevin Sweeney
2011: Trawka (Weeds) – Foster „Chuck” Klein
2012–2019: Elementary – kapitan Thomas „Tommy” Gregson
2021-2022: Prawo i porządek: sekcja specjalna – Burton Lowe
2024: Zaprzysiężeni (Blue Bloods) – detektyw Gus Vanderlip
Przypisy
Linki zewnętrzne
Aidan Quinn w bazie IMDb (ang.)