Aichi H9A
Aichi H9A (二式練習飛行艇, Szkolna Łódź Latająca Marynarki Wzór 2 Model 11) to japońska łódź latająca, która była używana w czasie II wojny światowej. Była to jedyna seryjnie wytwarzana łódź latająca, która została zaprojektowana specjalnie jako samolot szkolno-treningowy. W sumie wyprodukowano 31 egzemplarzy tego modelu, które wykorzystywano również jako samoloty patrolowe oraz do zadań ZOP. W trakcie wojny samolot ten pozostawał nieznany dla aliantów i nie otrzymał amerykańskiej nazwy kodowej.
Tło historyczne
Firma Aichi Kokuki KK, zajmująca się produkcją samolotów od 1920 roku, zdobyła renomę dzięki projektom i budowie wielu wodnosamolotów oraz łodzi latających, które były wykorzystywane przez Japońską Marynarkę Wojenną. Prace nad nową łodzią latającą zaczęły się w styczniu 1940 roku na zlecenie dowództwa Marynarki, które potrzebowało maszyny przeznaczonej do szkolenia załóg. Projekt samolotu został opracowany od maja do grudnia 1940 roku przez zespół pod kierownictwem Morishige Mori.
W trakcie prac projektowych samolot nosił wewnętrzne oznaczenie AM-212. Skrócone oznaczenie Marynarki, H9A, oznacza kolejno: H – łódź latająca, 9 – dziewiąty typ łodzi latającej przyjęty do służby oraz A – producent. Pełne oznaczenie to: Szkolna Łódź Latająca Marynarki Wzór 2 Model 11. Wzór 2 wskazuje na rok przyjęcia samolotu do służby według kalendarza japońskiego (rok 2602, co odpowiada 1942 roku w kalendarzu juliańskim).
Historia konstrukcji
Pierwszy z trzech prototypów został zakończony i oblatany we wrześniu 1940 roku. Wszystkie prototypy były napędzane silnikami Nakajima Kotobuki 41 Kai 2, które miały moc 710 KM przy starcie oraz 780 KM na wysokości 2900 metrów, a także dwupłatowymi, drewnianymi śmigłami. W pierwotnej wersji samolot wykazywał niezadowalające właściwości pilotażowe oraz słabą charakterystykę startu i lądowania na wodzie. W odpowiedzi na te problemy, silniki zostały umieszczone niżej na skrzydłach, zmieniono konstrukcję klap oraz zwiększono rozpiętość i powierzchnię skrzydeł (z 21 do 24 metrów i z 58,62 do 63,3 metrów kwadratowych). W tej zmodyfikowanej wersji (H9A1), napędzanej silnikami Nakajima Kotobuki 42 lub 43, z trójpłatowymi, metalowymi śmigłami, samolot został przyjęty do służby przez Marynarkę, która zleciła krótką serię produkcyjną. W latach 1942–43 wyprodukowano 24 egzemplarze w fabryce Aichi, a w 1944 roku dodatkowo cztery w zakładach Nippon Hikoki.
Maszyny te były wykorzystywane do końca wojny w celach szkolno-treningowych oraz w ograniczonym zakresie do zadań patrolowych w rejonie Japonii. Do zakończenia wojny pozostały nieznane aliantom i nie przydzielono im amerykańskiej nazwy kodowej. Była to jedyna seryjnie produkowana łódź latająca, zaprojektowana jako samolot szkolno-treningowy.
Opis konstrukcji
Samolot Aichi H9A był dwusilnikową łodzią latającą z parasolowymi skrzydłami, które miały konstrukcję metalową pokrytą lekkimi blachami, sklejką oraz płótnem. Posiadał częściowo chowane do kadłuba podwozie.
Napęd stanowiły dwa chłodzone powietrzem, 9-cylindrowe silniki gwiazdowe Nakajima Kotobuki, każdy o mocy startowej 710 KM.
Załogę tworzyło do pięciu osób oraz do trzech uczniów.
Samolot miał długość 16,95 metra, wysokość 5,25 metra, a rozpiętość skrzydeł wynosiła 24 metry, przy powierzchni skrzydeł 63,3 metra kwadratowego. Masa własna samolotu wynosiła 4900 kilogramów, normalna masa startowa 7000 kilogramów, a maksymalna masa startowa do 7500 kilogramów.
Maksymalna prędkość wynosiła 171 węzłów (316 km/h) na wysokości 3000 metrów, podczas gdy prędkość przelotowa to 100 węzłów (185 km/h) na wysokości 1000 metrów. Maksymalny pułap wynosił 6780 metrów, a zasięg samolotu wynosił do 1160 mil morskich (2148 kilometrów).
Uzbrojenie składało się z dwóch pojedynczych karabinów maszynowych Typ 92 kal. 7,7 mm, umieszczonych w otwartych kabinach dziobowej i tylnej, oraz możliwości przenoszenia do 500 kilogramów bomb lub bomb głębinowych.
Przypisy
Bibliografia
- William A. Green: Warplanes of the Second World War: Flying Boats (Volume 5). Macdonald. ISBN 0-356-01449-5.
- René J. Francillon: Japanese Aircraft of the Pacific War. Londyn: Putnam, 1979. ISBN 0-370-30251-6.
- Robert C. Mikesh, Shorzoe Abe: Japanese Aircraft, 1910-1941. Annapolis, Md.: Naval Institute Press, 1990. ISBN 1-55750-563-2.