Ahuitzotl
Ahuitzotl (znany również jako Ahuítzotl lub Auítzotl, wymowa [aːˈwiʦotɬ]), znany jako Wydra, żył w latach (? – 1502) i był tlatoani (władcą) Azteków (Méxicas) w latach 1486–1502. Był synem Tezozomoca, wnukiem Itzcoatla oraz Atotoztli (Huitzilxochtzin), córki Montezumy I. Miał dwóch braci: Axayacatla i Tizoca, oraz był ojcem Cuauhtemoca. W 1486 roku objął władzę po Tizocu, stając się ósmym tlatoani Tenochtitlánu.
Życiorys
Po śmierci Tizoca, w czasie gdy narastały niepokoje wśród ludów podległych Aztekom, a władza centralna była osłabiona, państwo azteckie potrzebowało silnego i wyjątkowego przywódcy. Takim władcą okazał się Ahuitzotl, który różnił się charakterem od swoich braci. Po objęciu władzy, odbyła się jego uroczysta koronacja, która miała na celu podkreślenie potęgi i bogactwa państwa azteckiego, budząc jednocześnie respekt wśród poddanych oraz wrogów.
Jako dowódca wojskowy, wykazał się niezwykłymi umiejętnościami przywódczymi oraz genialną wiedzą na temat strategii i taktyki. Z drugiej strony, ten odważny wojownik szybko stał się okrutnym i mściwym tyranem, wybuchającym gniewem przy najmniejszym przejawie nieposłuszeństwa. W Meksyku do dziś słowo „ahuitzotl” stało się synonimem „sadysty”.
Ahuitzotl nie przestrzegał ustalonych zasad, zyskując przychylność wojowników i prostego ludu, co budziło zgorszenie wśród azteckiej arystokracji. Wysokie stanowiska w państwie przydzielał swoim przyjaciołom, wybierając je spośród zwykłych ludzi. Mimo lekceważenia dworskiej etykiety i kpienia z kapłanów oraz przesądów, pozostawał osobą bardzo religijną i pobożną. Często sprawiał wrażenie zamyślonego i pragnącego samotności, co nadawało mu złowrogi charakter. Jego panowanie obfitowało w ofiary z ludzi.
Pierwszymi ofiarami, z wielu tysięcy, które miały zginąć w świątyni Huitzilopochtli, byli jeńcy z pierwszej kampanii Ahuitzotla przeciwko mieszkańcom Xiquipilco, znajdującym się na północny zachód od Tenochtitlánu, a następnie przeciw Chiápie i Xilotepec. Głównym celem tych wojen było pozyskanie jeńców na ofiary inauguracji przebudowywanej wielkiej świątyni Templo Mayor.
Prace nad przebudową, zapoczątkowane przez Tizoca, zostały energicznie kontynuowane przez Ahuitzotla. Ceremonia poświęcenia tej kluczowej budowli sakralnej w Dolinie Meksyku rozpoczęła się uroczyście o wschodzie księżyca 19 lutego 1487 roku. Do stolicy azteckiej przybyli królowie, wodzowie i kapłani z wszystkich sprzymierzonych oraz podbitych państw. Nawet przywódcy ludów, które nie miały przyjaznych relacji z Aztekami, nie mogli odmówić uczestnictwa w tych wielkich uroczystościach, gdyż Ahuitzotl jasno zasygnalizował, że odmowa oznacza wojnę.
Cele religijne tej uroczystości były, jak można przypuszczać, mniej istotne od celów politycznych. W Mezoameryce przywódca, który nie potrafił zorganizować spektakularnego wydarzenia w tak ważnej chwili, tracił w oczach poddanych oraz swoich rówieśników. Aztekowie pokazali „całemu światu” swoją potęgę, jednoznacznie wskazując, kto dominuje.
Podczas ceremonii inauguracji nowej Templo Mayor, która trwała cztery dni i cztery noce, stracono rytualnie nieprawdopodobną liczbę jeńców. Liczba 72 344, podana przez hiszpańskiego mnicha Juana de Torquemadę, wydaje się przesadzona, jednak inne szacunki nie podają liczby mniejszej niż 20 000. Ahuitzotl osobiście mordował niektórych jeńców przy wsparciu swojego głównego sojusznika, króla Texcoco Netzahualpili.
W celu potwierdzenia swojej siły, Ahuitzotl przystąpił w 1488 roku do nowych podbojów, zaczynając od Teloloapanu, które nie wysłało przedstawicieli na uroczystość otwarcia świątyni. Aztekowie odpowiedzieli na tę zniewagę, atakując miasto i dokonując masowej rzezi mieszkańców. Kolejnymi na liście były Oztoma i Alahuiztla, gdzie wszyscy dorośli zostali wymordowani, a młodzież uprowadzona jako zdobycz. Obydwa miasta zostały zasiedlone przez emigrantów z miast trójprzymierza – Tenochtitlánu, Texcoco i Tlacopán (Tacuba). Podobny los spotkał region zapotecki Oaxaca, gdzie ciała zmarłych obdzierano z kosztowności.
Kolejne wojny toczyły się na granicy aztecko-taraskańskiej, rozciągającej się przez środkową Amerykę od Zatoki Meksykańskiej niemal do Pacyfiku. W latach 1491–1495 wojska Ahuitzotla zdobyły 240 km wybrzeża Pacyfiku od Zacatuli po Acapulco, co było niezbędne dla utrzymania bezpieczeństwa Azteków.
W roku 1500 Ahuitzotl prowadził walki w Soconusco, co stało się jego ostatnią wojną, a Soconusco było ostatnią imperialną zdobyczą. W tym samym roku Tenochtitlán zalała powódź, prawdopodobnie spowodowana nowo wybudowanym akweduktem. Aztekowie podjęli działania w typowy dla siebie „religijno-techniczny” sposób, składając ofiary (chore niemowlęta) bogu deszczu i piorunów Tlalocowi oraz spuszczając na dno zalanego terenu umalowanych na niebiesko nurków, aby zablokowali wypływ wody ze źródła.
Ahuitzotl zmarł dwa lata później, najprawdopodobniej z powodu infekcji, którą nabawił się podczas powodzi, lub wskutek ran odniesionych w Soconusco. Jego następcą został 34-letni bratanek, Montezuma II, syn Axayacatla, mający doświadczenie polityczne i wojskowe.
Genealogia
Linki zewnętrzne
http://weber.ucsd.edu/~dkjordan/arch/aztecchron.html
Bibliografia
- Brenda RalphB.R. Lewis, Aztekowie, MariaM. Raczkiewicz (tłum.), Warszawa: „Wiedza Powszechna”, 2002, ISBN 83-214-1251-3, OCLC 68652210. Brak numerów stron w książce.
- Tadeusz Łepkowski, Historia Meksyku, Wrocław 1986, ISBN 83-04-02182-X.
- JacekJ. Walczak, Aztekowie i tajemnica kalendarza, Warszawa: Świat Książki – Bertelsmann Media, 2006, ISBN 83-7391-910-4, ISBN 978-83-7391-910-5, OCLC 76358837. Brak numerów stron w książce.