Ahti Karjalainen

Ahti Kalle Samuli Karjalainen

Ahti Kalle Samuli Karjalainen (ur. 10 lutego 1923 w Hirvensalmi, zm. 7 września 1990 w Helsinkach) był fińskim politykiem, bliskim współpracownikiem Urho Kekkonena, posłem do Eduskunty, wicepremierem oraz ministrem w różnych resortach. Pełnił funkcję premiera Finlandii w latach 1962–1963 oraz 1970–1971.

Życiorys

Studia odbył na Uniwersytecie Helsińskim, gdzie w 1946 roku uzyskał dyplom z nauk politycznych. W 1959 roku obronił pracę doktorską w tej dziedzinie. Zaangażował się w działalność Unii Agrariuszy, która w latach 60. przekształciła się w Partię Centrum. W latach 1947–1950 pełnił funkcję sekretarza ds. informacji tego ugrupowania. Następnie, w latach 1950–1956, był sekretarzem premiera Urho Kekkonena, który później został prezydentem.

Ahti Karjalainen, który w połowie lat 50. pracował jako badacz w Banku Finlandii, szybko zaczął obejmować różne stanowiska rządowe. Od lipca do września 1957 oraz od listopada 1957 do marca 1958 był ministrem finansów. W okresie od stycznia 1959 do czerwca 1961 pełnił funkcje ministra spraw zagranicznych oraz ministra handlu i przemysłu. W czerwcu 1961 objął stanowisko ministra spraw zagranicznych, które zajmował do kwietnia 1962, a następnie ponownie od września 1964 do maja 1970 oraz od września 1972 do czerwca 1976. Dwukrotnie był premierem: od kwietnia 1962 do grudnia 1963 oraz od lipca 1970 do października 1971. Jego pierwszy rząd zakończył działalność z powodu sporów dotyczących podatków, a drugi rząd rozwiązał się z powodu trudności w kwestii cen produktów rolnych. Był także wicepremierem w latach 1964–1966, 1972–1975 oraz 1976–1977, a także ministrem bez teki w biurze premiera w latach 1976–1977.

W latach 1966–1979 zasiadał w Eduskuncie. W tym czasie relacje Ahtiego Karjalainena z prezydentem ulegały pogorszeniu, co sprawiło, że zaczął być postrzegany jako konkurent. Polityk pełnił także różne funkcje w Banku Finlandii, gdzie od 1958 roku był członkiem rady wykonawczej, a od 1979 roku wiceprezesem. W 1981 roku starał się o partyjną nominację na wybory prezydenckie w 1982, jednak przegrał z Johannesem Virolainenem. W 1982 roku został mianowany prezesem fińskiego banku centralnego, ale stracił to stanowisko w 1983 roku, według doniesień mediów, z powodu problemów z nadużywaniem alkoholu.

W 1989 roku opublikował swoje wspomnienia, które wywołały kontrowersje z powodu przedstawionego opisu relacji fińsko-radzieckich na wysokim szczeblu.

Przypisy