AHS Centaur
AHS Centaur to australijski statek szpitalny, który został zatopiony 14 maja 1943 roku u wybrzeży Queenslandu w Australii. W wyniku tego tragicznego incydentu zginęło 268 osób spośród 332 obecnych na pokładzie.
Statek „Centaur” został zbudowany w Greenock w Szkocji i zwodowany w 1924 roku jako statek frachtowo-pasażerski. Do wybuchu II wojny światowej obsługiwał trasę między Australią Zachodnią a Singapurem, przewożąc pasażerów oraz zwierzęta rzeźne. W 1939 roku „Centaur” został włączony do Royal Australian Navy jako uzbrojony statek transportowy. Jednym z jego istotnych osiągnięć było wzięcie udziału w akcji ratunkowej w związku z incydentem, w którym niemiecki rajder „Kormoran” starł się z HMAS „Sydney”.
W styczniu 1943 roku zdjęto z „Centaura” uzbrojenie i przebudowano go na statek szpitalny. W tej roli, odpowiednio oznakowany i oświetlony w nocy, transportował sprzęt medyczny oraz rannych na trasie Port Moresby-Brisbane lub Sydney.
Podczas swojej drugiej podróży, w nocy z 13 na 14 maja 1943 roku, „Centaur” został storpedowany i zatopiony przez japoński okręt podwodny w pobliżu wyspy North Stradbroke, u wybrzeży Queenslandu. Większość z 332 osób na pokładzie straciła życie, a 64 rozbitków, w tym jedna kobieta, musiało czekać w wodzie przez 36 godzin na ratunek. Atak ten został uznany przez społeczeństwo w krajach alianckich za zbrodnię wojenną. Rządy Australii i Wielkiej Brytanii złożyły noty protestacyjne do władz japońskich (poprzez Międzynarodowy Czerwony Krzyż), a po zakończeniu działań podjęto wysiłki mające na celu zidentyfikowanie i pociągnięcie do odpowiedzialności sprawców tej zbrodni. Niestety, te działania nie przyniosły efektów, a dopiero w latach 70. XX wieku ustalono, że napastnikiem był najprawdopodobniej japoński okręt podwodny I-177 typu Kaidai. Jego dowódca, kmdr Hajime Nakagawa, zmarł w 1978 roku.
Przyczyny ataku japońskiego okrętu podwodnego są wciąż nieznane, a okoliczności związane z zatopieniem „Centaura” budzą kontrowersje, ponieważ dowiedziono, że statek mógł działać w sposób niezgodny z międzynarodowymi konwencjami, które powinny go chronić, m.in. przez obecność na pokładzie uzbrojonych i umundurowanych osób.
Wrak „Centaura” został zgłoszony jako odkrycie w 1995 roku, jednak później okazało się, że to był inny statek.
Ostatecznie, wrak prawdziwego „Centaura” został odnaleziony 14 grudnia 2009 roku przez zespół kierowany przez Davida Mearnsa, a jego identyfikacja została potwierdzona 20 grudnia tego samego roku.
== Galeria ==
== Uwagi ==
== Przypisy ==
== Bibliografia ==
Christopher Milligan, John Foley: Australian Hospital Ship Centaur: The Myth of Immunity. Hendra, Queensland: Nairana Publications, 2003. ISBN 0-646-13715-8. Brak numerów stron w książce.
The Supply Lines Battle [PDF], [w:] George Hermon G.H. Gill George Hermon G.H., Royal Australian Navy 1942–1945, 1968 [dostęp 2012-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-27]. Brak numerów stron w książce.