Ahmed I
Ahmed I (urodzony 18 kwietnia 1590, zmarł 22 listopada 1617) był sułtanem z dynastii Osmanów, który rządził w latach 1603-1617. Był synem Mehmeda III, bratem Mustafy I Szalonego oraz ojcem Osmana II, Murada IV i Ibrahima I.
Kontynuował on wojny z Habsburgami na Węgrzech, które zakończyły się rozejmem w Zsitvatorok w 1606 roku, potwierdzonym później przez traktaty wiedeńskie w 1615 i 1616 roku. Na podstawie tego rozejmu Osmanowie zachowali kontrolę nad węgierskimi twierdzami w Eger, Gran i Kaniży, jednak byli zmuszeni wypłacić cesarzowi jednorazowe odszkodowanie wojenne. Ahmed I prowadził również walki z Safawidami, które okazały się niekorzystne dla Imperium Osmanów, zmuszając je do cesji Gruzji i Azerbejdżanu na rzecz przeciwnika.
W czasie jego panowania miało miejsce nasilenie korupcji w administracji oraz rozluźnienie dyscypliny w siłach zbrojnych. Wzrosły także bunty ludowe, znane jako celali (1603–1606) oraz ruchy odśrodkowe, w tym powstanie księcia Druzów, Fahreddina.
Ahmed I zlikwidował tradycję, według której nowy sułtan musiał zabić swoich braci. Wprowadził zasadę senioratu, według której najstarszy mężczyzna rodu piastował urząd sułtana. Aby zminimalizować ryzyko utraty tronu, jego synowie i bracia byli umieszczani w luksusowym areszcie domowym, znanym jako Złota Klatka, znajdującym się w obrębie haremu. Ochrona w Klatce kończyła się w momencie narodzin męskiego potomka panującego sułtana. W wyniku tej zasady niektórzy przyszli władcy cierpieli na niekompetencję lub choroby psychiczne, które były rezultatem izolacji i ograniczonego trybu życia. Ahmed I znał kilka języków obcych i był fundatorem Błękitnego Meczetu w Konstantynopolu. W czasie jego rządów w Imperium Osmańskim zaczęto również uprawiać tytoń.
Zmarł na tyfus.
W kulturze
Ahmed I jest jedną z głównych postaci w tureckim serialu Wspaniałe stulecie: Sułtanka Kösem, gdzie zagrał go Ekin Koç.
Bibliografia
Słownik Władców Świata, autorzy: Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan. Wydawnictwo Zielona Sowa – 2005 rok.