Ahmed Abdallah Mohamed Sambi (ur. 5 czerwca 1958 w Mutsamudu, Anjouan) to komoryjski polityk, który pełnił funkcję prezydenta Komorów od 26 maja 2006 do 26 maja 2011.
Edukacja i życie prywatne
Ahmed Abdallah Sambi przyszedł na świat w 1958 roku na wyspie Anjouan. Uczęszczał do szkoły koranicznej, a także do podstawowej i średniej w rodzinnym mieście Mutsamudu. Następnie udał się na studia koraniczne do Arabii Saudyjskiej oraz Sudanu. Swój rozwój edukacyjny zakończył w uznawanej za prestiżową szkole Hawzat Al Qaaim w Iranie. To właśnie tam, dzięki studiom oraz zamiłowaniu do noszenia turbanu, zyskał przydomek „Ajatollah”.
W 1980 roku powrócił na Komory, gdzie zainicjował działalność religijną i edukacyjną. Regularnie podróżował za granicę, prowadząc wykłady w lokalnych meczetach. W 1982 roku wyjechał na Madagaskar, w 1984 na Mauritius, w 1987 do Egiptu, a w 1989 ponownie na Mauritius.
W 1986 roku założył szkołę islamską (medresę) dla dziewcząt, która jednak została zamknięta na polecenie władz, a Sambi spędził 21 dni w areszcie. W latach 1987–1989 władze odebrały mu paszport, co uniemożliwiło mu opuszczenie kraju. W 1988 roku ożenił się z Hadjirą Djoudi, z którą ma siedmioro dzieci.
Kariera polityczna
W latach 90. aktywnie zaangażował się w politykę. W wyborach prezydenckich w 1990 roku wspierał kandydaturę Mohameda Takiego Abdoulkarima, który jednak przegrał z Saidem Mohamedem Djoharem. Wówczas założył własną partię – Front Narodowy Sprawiedliwości (Front National pour la Justice, FNJ) oraz uruchomił radio i telewizję „Ulezi” (Edukacja). W 1994 roku udał się do Francji, aby prowadzić wykłady. Po powrocie protestował przeciwko nawiązaniu przez Komory stosunków dyplomatycznych z Izraelem, co doprowadziło do jego aresztowania.
W wyborach prezydenckich w 1996 roku ponownie wsparł Mohameda Takiego Abdoulkarima, który tym razem odniósł sukces. W tym samym roku został deputowanym do Zgromadzenia Narodowego, gdzie objął funkcję przewodniczącego Komisji Legislacyjnej. Po ogłoszeniu secesji Anjouan w 1997 roku sprzeciwił się rządowym planom wysłania na wyspę sił zbrojnych w celu stłumienia rebelii. W rezultacie zrezygnował z mandatu deputowanego i w grudniu 1998 udał się na Madagaskar.
W marcu 2000 roku powrócił do kraju i rozpoczął działalność gospodarczą, zakładając w Mutsamudu sklep z materacami „The House of Mattresses”, w którym sam zamieszkał. W 2003 roku uruchomił przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją perfum i wody kolońskiej, a rok później rozlewnię butelkowanej wody.
Prezydentura
W maju 2005 roku ogłosił zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich jako niezależny kandydat. W 2006 roku prezydentura przypadła wyspie Anjouan. W trakcie kampanii wyborczej zapowiadał walkę z korupcją, tworzenie nowych miejsc pracy oraz budowę mieszkań. Deklarował również sprzeciw wobec przekształcenia Komorów w państwo islamskie. W pierwszej turze wyborów 16 kwietnia 2006 roku uzyskał najlepszy wynik spośród trzynastu kandydatów, zdobywając 23,7% głosów. W drugiej turze, która miała miejsce 14 maja 2006 roku, odniósł zdecydowane zwycięstwo, zdobywając 58% głosów, pokonując Ibrahima Halidi (28%) oraz byłego oficera francuskich sił zbrojnych Mohameda Djaanfariego (14%). 26 maja 2006 roku objął urząd prezydenta Komorów, zastępując Azalego Assoumaniego. Dwa dni później powołał swój rząd, w którym stanowiska wiceprezydentów zajęli Ikililou Dhoinine oraz Idi Nadhoim.
W marcu 2008 roku rządowe wojska oraz siły Unii Afrykańskiej przeprowadziły inwazję na Anjouan, mając na celu zmuszenie nieuznawanego prezydenta wyspy do rezygnacji. W grudniu 2009 roku partia prezydenta Sambiego wygrała wybory parlamentarne.
W maju 2009 roku, z inicjatywy prezydenta Sambiego, odbyło się referendum konstytucyjne, które wprowadziło zmiany do ustawy zasadniczej, wydłużające kadencję prezydenta o 18 miesięcy (do listopada 2011). Prezydent argumentował te zmiany potrzebą harmonizacji daty wyborów prezydenckich oraz wyborów gubernatorów trzech wysp. Jednakże w maju 2010 roku Sąd Konstytucyjny unieważnił te zmiany, orzekając, że kadencja Sambiego zakończyła się 26 maja 2010 roku. Sąd zezwolił mu na pełnienie funkcji szefa państwa z ograniczonymi kompetencjami, do czasu wyboru nowego następcy. Wybory prezydenckie zaplanowano na listopad i grudzień 2010 roku, a zwycięzcą został Ikililou Dhoinine, który objął urząd 26 maja 2011 roku.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Oficjalna strona Prezydencji Związku Komorów: beit-salam.km – Presidence de l’Union des Comores. [dostęp 2010-11-11]. (fr.).