Ahmad al-Mansur
Ahmad al-Mansur (znany również jako Ahmed el-Mansur, arab. أبو العباس أحمد المنصور السعدي, Abu al-Abbas Ahmad al-Mansur as-Sadi, zmarł w 1603 roku) był sułtanem Maroka z dynastii Sadytów oraz synem sułtana Muhammada asz-Szajcha.
Życiorys
W 1578 roku Ahmad I al-Mansur, pełniący wówczas funkcję zarządcy Fezu, uczestniczył w ważnej bitwie pod Kasr al-Kabir. W tej bitwie doszło do starcia między armią ówczesnego marokańskiego sułtana Abu Marwana Abd al-Malika a koalicją wojsk portugalskiego króla Sebastiana, który dążył do odzyskania tronu po obaleniu sułtana Abu Abd Allaha Muhammada II. W wyniku tej bitwy zginęli wszyscy trzej główni dowódcy, a Ahmad I al-Mansur, jako brat Abu Marwana Abd al-Malika, objął tron sułtański.
Okres rządów Ahmada I al-Mansura to czas znacznego rozwoju kultury i państwowości marokańskiej. Sułtan przeprowadził reorganizację armii oraz rozpoczął zyskowny handel solą kamienną i trzciną cukrową z Europą, głównie z Anglią. Sól pochodziła z kopalni w Taghazie, które Maroko zdobyło w tym czasie, natomiast trzcina cukrowa była uprawiana w prowincji Al-Hauz na południe od Marrakeszu. Wówczas te towary nie musiały konkurować z importem z Nowego Świata na rynkach europejskich.
Jednakże sułtanowi nieustannie przeszkadzała rosnąca potęga Hiszpanii, która prowadziła udane wojny z Aztekami i zyskiwała ich złoto. Ahmad I al-Mansur postanowił więc skierować swoje zainteresowanie w stronę innego źródła tego kruszcu – państwa Songhaj, położonego w dorzeczu Nigru. W 1591 roku marokańska armia całkowicie pokonała wojska Songhajów, a złoto zostało przetransportowane karawanami do Maroka. Afryka Zachodnia nigdy nie odbudowała się po tej klęsce.
Sułtan Ahmad I al-Mansur zmarł nagle w 1603 roku w wyniku epidemii. Jego tron objął syn Abu Faris Abd Allah, jednak szybko wybuchły zacięte walki o władzę, co doprowadziło do podziału dynastii na dwie linie lokalne – fezką i marrakechową. Ostatecznie przyczyniło się to do upadku Sadytów, a władzę w kraju przejęli Alawici.
Ahmad al-Mansur w popkulturze
Ahmad występuje jako przywódca Maroka w grze Civilization V: Nowy wspaniały świat.
Przypisy
Bibliografia
- Andrzej Dziubiński: Historia Maroka. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1983, seria: Historia Powszechna. ISBN 83-04-01304-5. (pol.).
- Michał Tymowski: Historia Mali. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, 1979, seria: Historia Powszechna. ISBN 83-04-00212-4. (pol.).