Ahlamu

Ahlamu – Koczownicze Plemiona Starożytności

Ahlamu to nazwa plemion koczowniczych i półkoczowniczych, które przybyły w pierwszej połowie II tysiąclecia p.n.e. z Półwyspu Arabskiego oraz jego północnych obrzeży do Syrii i Mezopotamii. Po raz pierwszy pojawiają się w mezopotamskich tekstach z XVIII wieku p.n.e. Podobnie jak Habiru, Ahlamu żyli na obrzeżach terenów zamieszkanych przez osiadłą ludność, co często czyniło ich zagrożeniem dla tych społeczności.

W jednej ze swoich inskrypcji, asyryjski król Adad-nirari I (1305–1274 p.n.e.) informuje, że jego ojciec, Arik-den-ili (1317–1306 p.n.e.), pokonał Ahlamu, którzy byli sprzymierzeni z królestwem Kadmuhu. Z kolei inny asyryjski monarcha, Salmanu-aszared I (1273–1244 p.n.e.), wskazuje, iż Ahlamu, wspólnie z Hetytami, wspierali Szattuarę II, władcę Hanigalbat, w jego buncie przeciwko Asyryjczykom. Ahlamu byli w stanie zakłócać komunikację pomiędzy ówczesnymi potężnymi królestwami. W jednym z listów do hetyckiego króla Hattusili III (1267–1237 p.n.e.), babiloński monarcha Kadaszman-Enlil II (1263–1255 p.n.e.) przypisuje winę za przerwanie korespondencji dyplomatycznej pomiędzy nimi właśnie Ahlamu, którzy napadali na królewskich posłańców.

W babilońskich i asyryjskich źródłach datowanych na koniec II oraz początek I tysiąclecia p.n.e. Ahlamu często wiązani są z Aramejczykami. Asyryjski król Tukulti-apil-Eszara I (1114-1076 p.n.e.) wspomina w swoich rocznikach o Ahlamu-Aramejczykach, za którymi musiał przeprawić się przez Eufrat, aby ostatecznie pokonać ich w Amurru w zachodniej Syrii, w Suhu nad środkowym Eufratem i w Babilonii:

„Dwadzieścia osiem razy walczyłem z Ahlamu-Aramejczykami; (kiedyś nawet) dwukrotnie w ciągu roku przekroczyłem Eufrat. Pokonałem ich od Tadmuru po kraj Amurru, po Anatu w Suhu i aż po Rapiqu, co leży w Karduniasz (tj. Babilonii). Sprowadziłem łupy i ich dobra do mego miasta Aszur.”

O pokonaniu Ahlamu-Aramejczyków wspomina również inny asyryjski monarcha, Adad-nirari II (911-891 p.n.e.). W inskrypcjach kolejnych władców nazwy Ahlamu i Aramejczycy zaczynają być używane oddzielnie, a dokładny związek pomiędzy tymi dwiema grupami pozostaje nieznany. Niektórzy uczeni sugerują, że termin „Ahlamu” nie odnosił się do konkretnej grupy etnicznej czy językowej, lecz był używany do określenia różnych grup nomadów, z którymi osiadła ludność miała do czynienia. Z biegiem czasu w tych grupach zaczęli dominować Aramejczycy, a wydaje się, że w końcowej fazie istnienia imperium asyryjskiego określenie „Ahlamu” zaczęło być stosowane zamiennie z terminem „Aramejczycy”.