Aharon Rokeach (urodzony 19 grudnia 1880 roku w Bełzie, zmarły 25 października 1957 roku w Tel Awiwie) był rabinem oraz następcą Issachara Dow Bera, cadyka bełskiego.
Życiorys
Przyszedł na świat w rodzinie rabina Issachara Dow Ber Rokeacha i Bashy Ruchamy Twerskiej. Był pierwszym dzieckiem po dwunastu latach małżeństwa. Imię otrzymał na cześć pradziadka swojej matki, rebego Aharona z Czarnobyla. Aharon miał siostrę, Chanę Rachel. W wieku czterech lat stracił matkę. Jego dziadek, rebe Jehoszua Rokeach, drugi rebe Bełza, zajął się jego duchowym wychowaniem. W miarę dorastania spędzał większość dnia na nauce Tory, mało jadł i spał. Jego osiągnięcia były skrywane z wielką skromnością, która towarzyszyła mu przez całe życie.
Po osiągnięciu pełnoletności ożenił się z kuzynką Malką, córką starszego brata swojego ojca, Szmuela, rabina z Sokala. Po ślubie przez kilka lat mieszkał z teściem, gdzie surowy reżim odosobnienia i ascezy doprowadził go do znacznego osłabienia. Lekarze zalecili mu całkowitą zmianę otoczenia, co skłoniło go do wyjazdu do uzdrowiska. Choć w Krenicu wracał do zdrowia, wciąż mało jadł, a chroniczny brak snu utrudniał mu szybkie poruszanie się. Jednak w szabat stawał wyprostowany, szybko chodził i z radością uczestniczył w szabatowych posiłkach.
30 października 1926 roku w Bełzie zmarł jego ojciec, rebe Issachar Dow. 46-letni Aharon przejął przywództwo podczas pogrzebu, który odbył się po szabacie.
Aharon prowadził spartańskie i samotne życie, ale zyskał reputację ciepłego i troskliwego przywódcy. Z wielką uwagą czytał każdy kwitełech i modlił się o zbawienie oraz pomyślność proszącego.
Stanowisko cadyka bełskiego wiązało się również z funkcją rabina miejscowości. Aharon, z uwagi na brak czasu, nie zajmował się tymi obowiązkami. Gmina powołała dwóch zastępców, którzy konsultowali się z nim w trudnych sprawach halachicznych.
Okupacja
W czasie II wojny światowej bełscy chasydzi, zarówno w okupowanej Europie, jak i poza nią, postrzegali ocalenie cadyka jako swój najważniejszy cel. Przewieźli Aharona – który nalegał, aby towarzyszył mu jego przyrodni brat, rabin Mordechaj – z Bełza do Wiśnicza, następnie do getta bocheńskiego, a potem do getta krakowskiego, a na koniec z powrotem do getta bocheńskiego, unikając łapanek Gestapo i deportacji.
Oficer węgierskiego wywiadu, zaprzyjaźniony z Żydami z Bełza, pomógł braciom uciec z okupowanej Polski na Węgry. Przebrani za wysokich oficerów Armii Czerwonej, którzy dostali się do niewoli, zostali przewiezieni do Budapesztu na przesłuchanie. Po ośmiu miesiącach spędzonych na Węgrzech, Orient Expressem dotarli do Turcji, a stamtąd do Palestyny, gdzie przybyli w 1944 roku.
Obaj bracia podczas wojny stracili całe rodziny.
Aharon miał dziewięcioro dzieci, z czego kilka zmarło krótko po porodzie. Córka Mirel zmarła w 1938 roku, a reszta rodziny została zamordowana przez nazistów w trakcie holocaustu.
W Izraelu
Resztę życia Aharon poświęcił odbudowie bełskiego chasydyzmu. Początkowo mieszkał w Tel Awiwie, gdzie założył pierwszą bełską Talmud Torę. Potem przeniósł się do Jerozolimy, gdzie otworzył bełską jesziwę.
W 1949 roku ożenił się z Chaną Labin-Pollack, córką rabina Jechiela Chaima Labina, rebego Makowa oraz wdową po rabinie Josefie Meirze Pollacku. Z drugą żoną nie miał dzieci, ale wychowywał jej córkę i syna z poprzedniego małżeństwa. Po śmierci brata wziął również pod opiekę jego syna z drugiego małżeństwa.
Po doświadczeniach holocaustu, Rokeach zmienił swoje podejście i przyjął inkluzywne nastawienie wobec współczesnych i nieortodoksyjnych Żydów. Była to istotna zmiana w stosunku do jego przedwojennych praktyk, kiedy to głównie obcował z innymi chasydami. Rokeach unikał rozmów o bełskich chasydach, którzy zginęli podczas wojny, zwłaszcza o członkach własnej rodziny.
Dla Rokeacha jedynym właściwym sposobem na odpowiedzenie na zniszczenie Bełza i chasydów oraz uczczenie pamięci zmarłych było budowanie nowych instytucji i powolne wychowywanie nowego pokolenia chasydów. To zadanie kontynuował i w dużej mierze zrealizował jego siostrzeniec, obecny Rebe z Bełza.
Przypisy