Aharon Amir
Aharon Amir (hebr. אהרן אמיר), urodzony 7 maja 1923 roku w Kownie na Litwie, zmarł 28 lutego 2008 roku w Tel Awiwie. Był izraelskim pisarzem, poetą, tłumaczem oraz wydawcą, a także jednym z inicjatorów tzw. ruchu kananejskiego.
Życiorys
Aharon przyszedł na świat w Kownie jako Aharon Lipec (hebr. אהרן ליפֶּץ). Jego ojciec, Dow Lipec, był znaczącą postacią wśród hebraistów litewskich oraz aktywnym działaczem ruchu syjonistycznego. W 1934 roku rodzina Amirów osiedliła się w brytyjskim mandacie w Palestynie. Aharon uczęszczał do Gimnazjum Herzlija i był członkiem tajnych organizacji zbrojnych Ecel oraz Lechi. Później studiował literaturę i język arabski na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie.
Amir był jednym z założycieli ruchu „Młodych Hebrajczyków”, znanego jako ruch kananejski, który promował ideę nowej tożsamości żydowskiej, osadzonej nie w judaizmie i tradycji diaspory, ale w języku hebrajskim oraz więzi z Ziemią Izraela. Wierność tym ideałom przejawiał poprzez arabizującą wymowę głosek ˤain oraz ḥet.
W 1948 roku, jako członek ruchu „Młodych Hebrajczyków”, założył czasopismo „Alef”, w którym pełnił rolę redaktora aż do jego zamknięcia w 1953 roku. Czasopismo koncentrowało się na tematach politycznych oraz komentowało wydarzenia kulturalne z perspektywy „kananejskiej”.
W 1958 roku Amir stworzył postępowe czasopismo literackie „Keszet”, które otworzyło się na różnorodne kierunki literackie i szczególnie wspierało młodych autorów. Na łamach „Keszet” debiutowali przyszli wybitni pisarze izraelscy, tacy jak Amos Oz, A.B. Jehoszua, Jeszajahu Koren, Jicchak Ben Ner oraz Reuwen Miron. Wydawnictwo zakończyło działalność w 1976 roku, a prawie ćwierć wieku później zostało wznowione pod nową nazwą „Keszet ha-Hadasza”. Od 2000 roku wydano 22 nowe zeszyty.
Amir był również aktywnym działaczem politycznym. Po wojnie sześciodniowej w 1967 roku założył „Ruch na rzecz Wielkiego Izraela”, promujący osadnictwo na nowo zdobytych terytoriach – Zachodnim Brzegu, Gazie, Półwyspie Synaj oraz Wzgórzach Golan. W przeciwieństwie do innych przedstawicieli ideologii nacjonalistycznej, Amir postulował utworzenie nowego, świeckiego i demokratycznego państwa, w którym Arabowie i Żydzi byliby równi. Po zakończeniu okupacji południowego Libanu i wycofaniu wojsk izraelskich w 2000 roku współtworzył stowarzyszenie na rzecz przyjaźni izraelsko-libańskiej, wspierające libańskich uchodźców w Izraelu.
W 1951 roku Amir otrzymał nagrodę im. Czernichowskiego. W 1996 roku przyznano mu stypendium rządowe im. prezydenta Lewiego Eszkola. W 2003 roku, za swoje liczne tłumaczenia, głównie z języka angielskiego, został uhonorowany najważniejszą nagrodą państwową „Pras Israel”.
Wśród jego tłumaczeń znajdują się dzieła takich autorów jak Jane Austen, George Eliot, Sherwood Anderson, Hans Christian Andersen, Saul Bellow, Emily Brontë, William Golding, Henry James, Robert Graves, Graham Greene, Edgar Lawrence Doctorow, Karen Blixen, Charles Dickens, O. Henry, Ernest Hemingway, Virginia Woolf, Thomas Wolfe, Mark Twain, D.H. Lawrence, Toni Morrison, A.A. Milne, Herman Melville, Bernard Malamud, John Steinbeck, Georges Simenon, Jean-Paul Sartre, Edgar Allan Poe, William Faulkner, Winston Churchill, Albert Camus, Wilkie Collins, Joseph Conrad, Lewis Carroll, Salman Rushdie, Philip Roth oraz Mordecai Richler.
Aharon Amir zmarł w 2008 roku w wyniku choroby nowotworowej.
Bibliografia
Aharon Amir, w: Leksykon współczesnej literatury hebrajskiej. library.osu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-18)].(hebr.), dostęp 16/03/2017.
Wywiad prof. Josefa ben Szelomo z Aharonem Amirem, YouTube (hebr.), dostęp 16/03/2017.