AgustaWestland AW149

AgustaWestland AW149 to wszechstronny śmigłowiec, który został stworzony przez firmę Leonardo (wcześniej AgustaWestland). Maszyna ta jest przeznaczona do różnorodnych zadań, takich jak transport, bezpośrednie wsparcie powietrzne, ratownictwo bojowe i morskie oraz pełnienie funkcji dowodzenia. Model AW149 jest rozwinięciem poprzedniego śmigłowca AgustaWestland AW139.

Historia

Projekt

AW149 został stworzony w odpowiedzi na zapotrzebowanie Włoskich Sił Zbrojnych na nowy śmigłowiec ratowniczy. Do tej pory firma oferowała maszyny lekkie, takie jak AW109 LUH, oraz ciężkie, jak AW101. W ofercie znajdował się również średni śmigłowiec AW139M, który był głównie wykorzystywany w cywilnych operacjach. Głównym celem projektowania AW149 było stworzenie średniego śmigłowca transportowego, który lepiej radziłby sobie na nowoczesnym polu walki niż AW139, oferując większą ładowność niż AW159, a zarazem porównywalne możliwości bojowe z NHI NH90, przy mniejszych kosztach eksploatacji, co czyniło go atrakcyjnym wyborem dla użytkowników cywilnych.

Informacje o rozpoczęciu prac nad nowym śmigłowcem zostały ujawnione podczas targów Farnborough International Airshow w 2006 roku. Prace rozwojowe były prowadzone w dwóch lokalizacjach: w brytyjskim Yeovil powstawały prace konstrukcyjne, a prototyp budowano w włoskim Cascina Costa. W 2009 roku podczas Międzynarodowego Salonu Lotniczego w Paryżu zaprezentowano makietę AW149 w skali 1:1. Pierwszy prototyp (P1) wzbił się w powietrze 13 listopada 2009 roku w zakładach Leonardo w Vergiate, pilotowany przez Giuseppe Lo Coco, który odbył 20-minutowy lot. Drugi prototyp (P2) wystartował po raz pierwszy 26 lutego 2011 roku, prezentując docelową konfigurację z silnikami CT7-2E1 oraz nowym układem przeniesienia mocy i wirnikami. Na Międzynarodowym Salonie Lotniczym w Paryżu w czerwcu 2011 roku zaprezentowano P2, który do tego czasu wykonał ponad 170 lotów, spędzając w powietrzu ponad 250 godzin.

Podczas targów Farnborough International Airshow w lipcu 2014 roku AW149 otrzymał wojskowy certyfikat typu, wydany przez Zarząd Uzbrojenia Lotniczego i Nawigacji Lotniczej, po pomyślnym zakończeniu testów w wojskowym ośrodku doświadczalnym Reparto Sperimentale di Volo w bazie Pratica di Mare koło Rzymu.

Konstrukcja

AgustaWestland AW149 został zaprojektowany w klasycznym układzie z pojedynczym wirnikiem nośnym i śmigłem ogonowym. Maszyna została stworzona z myślą o spełnieniu restrykcyjnych wymagań wojskowych. Charakteryzuje się znaczną odpornością na zderzenia z ptakami, przestrzelenia oraz uderzenia w ziemię. Przykładowo, konstrukcja zawiera dwa niezależne układy hydrauliczne oraz dwa elektryczne, co minimalizuje ryzyko jednoczesnego uszkodzenia obu systemów. W zbiornikach paliwa zastosowano samouszczelniające się okładziny, co zwiększa bezpieczeństwo w przypadku uderzenia. Nawet po przestrzeleniu łopaty wirnika głównego kal. 12,7 mm, śmigłowiec może kontynuować lot przez około 90 minut. W przypadku braku smarowania, przekładnie główna, ogonowa i pośrednia mogą pracować z pełną mocą silników przez około 50 minut, pokonując dystans około 185 km.

Maszyna jest wyposażona w system samoobrony, który obejmuje czujniki ostrzegające o opromieniowaniu przez radar i laser oraz system wykrywający nadlatujące pociski rakietowe.

W konstrukcji AW149 znaczną rolę odgrywają kompozyty. Dostęp do kabiny ładunkowej, która pomieści 16 żołnierzy z pełnym wyposażeniem lub 19 z lekkim, zapewniają duże drzwi przesuwne o szerokości 1,42 m. Wersja medyczna może przewozić cztery piętrowe nosze lub moduł medyczny z trzema noszami. Fotele pilotów są opancerzone, a cały kokpit i kabina desantowa mogą być dodatkowo osłonięte lekkim pancerzem. Śmigłowiec ma trójpodporowe, częściowo chowane podwozie, które może absorbowac energię zderzenia z prędkością do 12,8 m/s.

Napęd AW149 zapewniają dwa silniki turbowałowe GE Aerospace CT7-2E1 z elektronicznym układem sterowania FADEC, osiągające maksymalną moc startową 1479 kW (1983 KM). W pierwszym prototypie zastosowano silniki PWC PT6C-67C, a przewidziano także możliwość zastosowania francuskiego silnika Safran Aneto-1K. Silniki są wyposażone w system przeciwpożarowy.

AW149 ma pięciołopatowy wirnik z możliwością instalacji przeciwoblodzeniowej oraz niski poziom sygnatury akustycznej, termicznej i radiolokacyjnej, co utrudnia jego wykrycie. W przypadku działań nad akwenami, przewidziano możliwość zastosowania nadmuchiwanych pływaków, które pozwolą utrzymać maszynę na powierzchni w trudnych warunkach.

Załoga korzysta z cyfrowej awioniki z możliwością modyfikacji, w tym z systemów zarządzania lotem, nawigacji i łączności. W kabinie znajdują się cztery kolorowe monitory LCD, a także głowica obserwacyjna z kamerami telewizyjnymi i termowizyjnymi.

Producent przewiduje możliwość dodatkowego wyposażenia, takiego jak hak do podwieszania ładunków o masie 2800 kg, reflektor, czy wyciągarka.

Uzbrojenie

AW149 jest w stanie przenosić zarówno uzbrojenie strzeleckie, jak i kierowane oraz niekierowane pociski rakietowe powietrze-ziemia i powietrze-powietrze. Uzbrojenie strzeleckie można montować w drzwiach kabiny ładunkowej lub podwieszać na zewnętrznych zaczepach.

Użytkownicy

AgustaWestland uczestniczył w przetargu na nowy śmigłowiec wielozadaniowy dla Sił Zbrojnych Republiki Tureckiej, jednak w 2011 roku Turcja zdecydowała się na śmigłowiec S-70i Black Hawk. Pierwszym zagranicznym nabywcą AW149 była Tajlandia, która zamówiła pięć śmigłowców dla swoich wojsk lądowych oraz dodatkowe cztery dla Królewskiej Policji Tajlandzkiej w 2016 roku.

W 2019 roku Egipt wybrał AW149 jako śmigłowiec pokładowy dla okrętów desantowych typu Mistral, pokonując konkurencyjny śmigłowiec NHI NH90. Włoskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych poinformowało o sprzedaży 24 AW149 oraz 8 AW189 dla Egiptu.

PZL Świdnik zgłosił AW149 w przetargu na śmigłowce dla Wojska Polskiego, jednak oferta została odrzucona. W 2022 roku Ministerstwo Obrony Narodowej podpisało umowę zakupu 32 AW149, z planowanymi dostawami od 2023 do 2029 roku. W 2023 roku zamówiono również 800 kierowanych pocisków AGM-114R2 Hellfire II jako uzbrojenie dla AW149.

W Macedonii Północnej ogłoszono przetarg na nowe śmigłowce, w którym AW149 zdobył kontrakt na cztery egzemplarze. W Wielkiej Brytanii prowadzono poszukiwania nowych śmigłowców w ramach programu New Medium Helicopter, a AW149 jest jednym z rozważanych modeli.