Agusta-Bell AB.102
Agusta-Bell AB.102 to włoski śmigłowiec wielozadaniowy stworzony przez firmę Agusta. W konstrukcji tego wiropłatu wykorzystano wiele elementów pochodzących ze śmigłowca Bell 48. Wyprodukowano jedynie cztery egzemplarze tego modelu.
Historia
W 1956 roku amerykańska firma Bell Helicopter dostarczyła jeden egzemplarz śmigłowca Bell 48 do Włoch. Projektanci z Agusty, w ramach współpracy z Bell, postanowili przeprojektować oraz powiększyć kadłub amerykańskiego modelu, a także poprawić jego aerodynamikę. W ten sposób powstał śmigłowiec oznaczony początkowo jako A.102. Prototyp A.102 oblatano 3 lutego 1959 roku. Po raz pierwszy śmigłowiec zaprezentowano w wojskowym malowaniu na 23. Międzynarodowym Salonie Lotniczym, który odbył się w Paryżu w tym samym roku. Maszyna była również przeznaczona na rozwijający się rynek cywilny we Włoszech, co skutkowało zmianą nazwy na AB.212.
Po zakończeniu wszelkich badań i testów, włoski rejestr lotniczy oraz urząd lotnictwa cywilnego dopuściły 12 maja 1960 roku śmigłowiec do eksploatacji. 18 sierpnia 1960 roku AB.102 uzyskał pozwolenie na wejście na rynek amerykański od Federal Aviation Administration. Wiosną 1961 roku firma Elivie nabyła dwa egzemplarze, które były wykorzystywane do obsługi regularnych połączeń pomiędzy centrum Turynu a lotniskami w Mediolanie. Wkrótce na rynku zaczęły pojawiać się śmigłowce z napędem turbowałowym, oferujące lepsze osiągi, co spowodowało, że AB.102 szybko stał się przestarzały. Wyprodukowano jedynie cztery egzemplarze, które zarejestrowano pod numerami: I-AGUT (prototyp), HB-XAY, I-ECIN oraz I-ESEI. Maszyna o numerze HB-XAY została zakupiona przez prywatną firmę ze Szwajcarii. W miejsce AB.102 wprowadzono model Bell 204, który był produkowany na licencji przez Agustę jako AB.204. Prototyp A.102 można zobaczyć w pobliżu Museo Agusta, a egzemplarz zarejestrowany jako I-ECIN jest przechowywany w magazynie Muzeum Włoskich Sił Powietrznych w Bracciano.
Konstrukcja
AB.102 był śmigłowcem pasażerskim, produkowanym przez Agustę zarówno dla rynku cywilnego, jak i wojskowego. Załogę stanowił jeden pilot, a w kabinie pasażerskiej mogło podróżować w zależności od konfiguracji do 9 pasażerów. W wersji dziewięcioosobowej fotele były rozmieszczone w układzie 4-4-1. Istniała możliwość przystosowania kabiny do działań SAR – wówczas montowano cztery nosze, miejsca dla personelu medycznego oraz wciągarkę elektryczną. Inna konfiguracja umożliwiała transport ładunków. Dostęp do kabiny pasażerskiej zapewniały dwie pary drzwi o wymiarach 135×120 cm po każdej stronie kadłuba, natomiast piloci wchodzili do kokpitu przez oddzielne drzwi. Śmigłowiec mógł transportować ładunki o masie do 750 kg. Podwozie było płozowe, jednak istniała opcja zamontowania pływaków.
Układ napędowy oraz wirnik główny pochodziły ze śmigłowca Bell 48. Wirnik główny miał średnicę 14,47 m, a śmigło ogonowe – 2,59 m. Napęd stanowił silnik gwiazdowy Pratt & Whitney R-1340-S1H4, generujący moc 600 KM, umieszczony w pozycji pionowej. Przedział silnikowy był oddzielony od kabiny osłonami przeciwpożarowymi wykonanymi z tytanu. Kadłub miał całkowicie metalową konstrukcję, a dostęp do przedziału napędowego zapewniały duże drzwi serwisowe. W śmigłowcu znajdował się również duży luk ładunkowy, mogący pomieścić ładunek o masie do 200 kg. Zbiornik paliwa umieszczony był pod podłogą z tyłu kabiny i mieścił 380 litrów paliwa. Instalacja elektryczna składała się z 24-woltowego akumulatora umieszczonego w przedniej części kabiny oraz generatora prądu o natężeniu 50 A. Zewnętrzne gniazdo do ładowania instalacji przed startem znajdowało się pod drzwiami pilota.