Agusta

Agusta

Agusta (Agusta S.p.A) to włoska firma zajmująca się produkcją śmigłowców, która jest częścią koncernu Finmeccanica. W 2001 roku połączyła siły z brytyjskim przedsiębiorstwem GKN, tworząc AgustaWestland, mającą swoją siedzibę w Varese. W skład tej nowej firmy weszły Agusta oraz brytyjski producent Westland Helicopters.

Historia

Początki działalności firmy datują się na 1907 rok, kiedy to włoski inżynier Giovanni Agusta założył przedsiębiorstwo zajmujące się produkcją samolotów. Jednak produkcja została wstrzymana w czasie I wojny światowej, a działalność wznowiono w 1923 roku jako Costruzioni Aeronautiche Agusta S.p.a w Samarate. W 1958 roku firma zrealizowała jeden ze swoich większych projektów – czterosilnikowy samolot pasażerski Agusta A.Z.8. Przez wiele lat kluczowym produktem Agusty stały się śmigłowce. W 1952 roku, na podstawie uzyskanej licencji, zbudowano pierwszy wiropłat – Bell 47. Dzięki zakupowi licencji na produkcję Bella, firma mogła stworzyć własne projekty śmigłowców, w tym prototypy transportowego Agusta A.101 dla 35 pasażerów oraz Agusta A.106, jednoosobowego śmigłowca morskiego przeznaczonego do zwalczania łodzi podwodnych. Ulepszano także modele Bella, takie jak Agusta-Bell AB 102, Agusta A.103, Agusta A.104 i Agusta A.115. Agusta zaczęła również produkować silniki lotnicze do swoich śmigłowców. W 1961 roku nabyto licencję na Bell UH-1 Huey, co zaowocowało powstaniem Agusta-Bell AB 204 oraz jego kolejnych wersji: Agusta-Bell 205 i Agusta-Bell AB 212. Wkrótce po tym, w 1967 roku, firma uzyskała licencję na produkcję śmigłowców Sikorsky SH-3 Sea King oraz Boeing CH-47. W 1963 roku Agusta założyła Elicotteri Meridionali, mającą na celu zwiększenie przemysłowego rozwoju południowych Włoch. W 1971 roku zadebiutował jeden z najbardziej znanych modeli – wielozadaniowy śmigłowiec Agusta A109E Power, którego części produkowane są w polskich zakładach PZL-Świdnik. W końcu lat 70. rozpoczęto projektowanie śmigłowca szturmowego Agusta A129 Mangusta, który po raz pierwszy wzbił się w powietrze w 1983 roku i obecnie jest wykorzystywany przez siły zbrojne Włoch i Turcji. W 1983 roku Agusta przejęła włoskiego producenta samolotów SIAI-Marchetti. W latach 80. firma była zaangażowana w międzynarodowe projekty, w tym w 1981 roku rozpoczęła współpracę z brytyjskim Westland Helicopters nad projektem AgustaWestland AW101, który miał zastąpić licencyjne Sea Kingi. W 1985 roku nawiązano współpracę z Francją, Niemcami i Holandią w celu budowy średniego śmigłowca wielozadaniowego. W 1992 roku sformalizowano tę współpracę, tworząc konsorcjum NHIndustries, w którym Agusta miała swoje udziały. Efektem ich pracy był śmigłowiec NHI NH90. W 1994 roku wprowadzono zmodernizowaną wersję A 109, Agusta A109 Power, a w 1997 roku nowy model śmigłowca wielozadaniowego Agusta A119 Koala. W 1998 roku firma, we współpracy z Bell Helicopter Textron, utworzyła spółkę joint venture znaną jako Bell/Agusta Aerospace Company, której produktem stał się śmigłowiec pionowego startu i lądowania (VTOL) Bell/Agusta BA609.

Agusta w Polsce

Od 1996 roku Agusta współpracuje z Wytwórnią Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Świdnik”. Wówczas podpisano umowę na produkcję w Świdniku elementów strukturalnych dla śmigłowców Agusta A109 (obecnie AgustaWestland AW109). W Świdniku rozpoczęto produkcję kadłubów i belek ogonowych dla tego modelu. W 2006 roku z okazji dostarczenia 500. kadłuba A109 odbyły się obchody. W 2001 roku współpraca została rozszerzona o produkcję kadłuba dla modelu Agusta A119 Koala (obecnie AgustaWestland AW119). Zakłady w Świdniku miały znaczący wkład w projektowanie i produkcję AgustaWestland AW139, a obecnie produkują kompletne kadłuby dla tego modelu. Kulminacyjnym punktem współpracy było podpisanie 18 sierpnia 2009 roku w Warszawie przedwstępnej umowy sprzedaży pomiędzy świdnicką wytwórnią a firmą AgustaWestland, która kontynuuje dziedzictwo Agusty.

Samoloty i śmigłowce

  • Agusta A.Z.8
  • Agusta CP-110
  • Agusta A.101
  • Agusta A.106
  • Agusta-Bell 47
  • Meridionali/Agusta EMA 124
  • Agusta-Bell AB.102
  • Agusta-Bell AB 412
  • Agusta-Bell AB 204
  • Agusta-Bell AB 205
  • Agusta-Bell AB206
  • Agusta-Bell AB 212
  • Agusta A103
  • Boeing CH-47 Chinook
  • Agusta A.104
  • Agusta A.115
  • Agusta A109E Power
  • Agusta A129 Mangusta
  • Agusta A119 Koala
  • NHI NH90
  • AgustaWestland AW101
  • AgustaWestland AW139
  • AgustaWestland AW149
  • AgustaWestland AW169
  • AgustaWestland AW189
  • AgustaWestland AW609
  • AS-61/ASH-3A/HH-3F

Przypisy

Bibliografia

Ryszard Jaxa-Małachowski, Agusta, „Skrzydlata Polska”, nr 10 (1999), s. 15–16, ISSN 0137-866x.

Linki zewnętrzne

Oficjalna strona firmy: agustawestland.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-26)].