Aguascalientes to stan w Meksyku zlokalizowany w centralnej części kraju. Sąsiaduje ze stanem Zacatecas, z którego kiedyś został wydzielony, oraz z Jalisco. Stolicą stanu jest miasto Aguascalientes. Nazwa Aguascalientes tłumaczy się jako „gorące wody” i odnosi się do licznych gorących źródeł, które są wykorzystywane zarówno w celach terapeutycznych, jak i rekreacyjnych. Stan został utworzony 23 maja 1835 roku, gdy wydzielono go ze stanu Zacatecas.
Podział administracyjny
Stan Aguascalientes składa się z jedenastu gmin (hiszp. municpios), z których największa to gmina stołeczna.
Historia
Początkowo region Aguascalientes był zamieszkiwany przez Indian z grupy Cziczimeków. Hiszpanie, pod wodzą Cristobala de Oñate, rozpoczęli podbój Aguascalientes w 1530 roku, co wiązało się z krwawymi i długotrwałymi konfliktami. Po zakończeniu podboju nastąpiła brutalna eksploatacja rdzennych mieszkańców, którzy zostali pozbawieni ziemi i zmuszeni do pracy niewolniczej w kopalniach oraz w rolnictwie.
W 1575 roku założono miasto Nuestra Señora de la Asunción de Aguascalientes. Pierwsi osadnicy zajmowali się głównie uprawą roli, koncentrując się na owocach i winorośli, a także rozwijali obróbkę wełny oraz rzemiosło. W rejonie Asientos de Ibarra z powodzeniem rozwijało się górnictwo. Dzięki dogodnemu położeniu geograficznemu pomiędzy Zacatecas a Jalisco, Aguascalientes stało się istotnym ośrodkiem handlowym.
W 1767 roku, po kasacie zakonu jezuitów, rozpoczął się powolny upadek gospodarczy, ponieważ zakonnicy byli największymi właścicielami ziemskimi. W latach 80. XVIII wieku region dotknęła klęska głodu, co przyczyniło się do spadku liczby ludności i pogłębienia kryzysu gospodarczego. Przed uzyskaniem przez Meksyk niepodległości, rozpoczęto prace publiczne wspierane przez Kościół, które poprawiły sytuację ekonomiczną mieszkańców. 9 września 1821 roku lokalni przywódcy powstańczy aresztowali władze lojalne wobec hiszpańskiego króla, przystępując do ogólnonarodowego ruchu niepodległościowego.
Po uzyskaniu niepodległości przez Meksyk w 1821 roku, Aguascalientes stało się częścią stanu Zacatecas. Kolejne lata przyniosły regionowi okres niestabilności politycznej oraz chaosu, spowodowanego nieustannymi walkami o władzę pomiędzy konserwatystami a liberałami.
W 1863 roku Aguascalientes zostało zajęte przez interwencyjną armię francuską. Po wyparciu Francuzów i rządach narodowego bohatera Benito Juareza, rozpoczął się dynamiczny rozwój gospodarczy, wspierany przez dyktatorskie rządy Porfirio Diaza, który promował budowę kolei oraz dróg. W okresie rewolucji meksykańskiej stan stał się miejscem intensywnych walk, wielokrotnie przejmowany przez walczące ze sobą frakcje.
W latach 1934–1998 Aguascalientes było rządzone przez dominującą partię PRI, a dopiero w 1998 roku jej monopol na władzę został obalony przez PAN.
Warunki geograficzne i klimatyczne
Aguascalientes jest jednym z najmniejszych stanów w Meksyku, leżąc na rozległym płaskowyżu (wysokość: od 1000 do 3000 m n.p.m.), który powstał z dwóch grzbietów górskich Sierra Madre, przechodzących w kierunku wschodnim i południowym w żyzne równiny. Stan charakteryzuje się łagodnym klimatem, ze średnią temperaturą wynoszącą około 19 °C, oraz umiarkowanym opadem wynoszącym średnio około 450 mm. Największymi rzekami w regionie są: San Pedro (znana również jako Aguascalientes) i Calvillo, a ich głównymi dopływami są m.in. Morcinique, Chicalote i Santiago.
Roślinność w Aguascalientes obejmuje m.in. karłowate sosny i dęby. W celu ochrony cennych zasobów przyrodniczych utworzono rezerwat Sierra Fría.
Gospodarka
W latach 50. XX wieku w regionie zrealizowano wiele projektów irygacyjnych, co znacznie zwiększyło wydajność rolnictwa. Żyzne doliny na północy i zachodzie są głównie wykorzystywane do upraw rolnych, natomiast równiny służą hodowli zwierząt. Główne produkty eksportowe do sąsiednich stanów to: kukurydza, bydło, muły, konie i skóry. Aguascalientes słynie z doskonałych win oraz owoców.
W regionie wydobywa się również surowce takie jak: cynk, miedź, złoto i srebro. Aguascalientes dysponuje gęstą siecią kolejową oraz drogową, a także dobrymi połączeniami z resztą kraju. W stolicy stanu, mieście Aguascalientes, znajduje się również port lotniczy.
W ostatnich latach Aguascalientes stopniowo odchodzi od rolnictwa jako głównej gałęzi gospodarki, coraz bardziej koncentrując się na przemyśle (głównie spożywczym, włókienniczym oraz mechanicznym) oraz turystyce.