Agrypnia obsoleta

Agrypnia obsoleta – charakterystyka gatunku

Agrypnia obsoleta to gatunek owada należący do rzędu chruścików oraz rodziny chruścikowatych (Phryganeidae). Larwy tego owada budują przenośne domki, które są zbudowane z spiralnie ułożonych fragmentów roślin. Czasem wykorzystują także kawałki źdźbła trzciny.

Występowanie i preferencje siedliskowe

Jest to limnebiont, który preferuje warunki acidobiontowe. Ten tyrphofil upodobał sobie małe, śródleśne zbiorniki z brzegami torfowiskowymi, a także górskie jeziora.

Agrypnia obsoleta występuje w Europie, z wyjątkiem jej południowej części oraz Islandii. Spotykana jest także w Kaukazie, Syberii i Mongolii, a jej obecność odnotowano w jeziorach, strefach potamalu, estuariach oraz torfowiskach. W Polsce najczęściej występuje na nizinach.

Obserwacje w Polsce

Imagines tego gatunku są stosunkowo często łowione nad jeziorami lobeliowymi w regionie Pojezierza Pomorskiego. Larwy udało się złowić w małych, śródleśnych jeziorkach, często w towarzystwie Oligotricha striata. W Pojezierzu Mazurskim larwy spotykane są rzadko i w niewielkich ilościach, natomiast częściej występują w zanikających, śródleśnych jeziorach, gdzie można je znaleźć w helofitach, osocach oraz moczarce. Dotychczas nie zaobserwowano ich obecności w jeziorach Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, ale w Dolinie Narwi udało się złowić imago w rejonie starorzeczy. Na Pojezierzu Wielkopolskim gatunek ten występuje w jeziorach oraz torfiankach.

Występowanie w innych krajach

W Finlandii gatunek ten jest bardzo pospolity we wszystkich typach wód stojących oraz zalewach morskich. Larwy można spotkać na głębokości do 5 m, przeważnie w strefie o niskiej trofii, rzadziej w strefach eutroficznych. W południowej Szwecji rzadko występuje w kwaśnych, śródleśnych jeziorach. W mezotroficznym jeziorze Lille-Jonsvann w Norwegii larwy najczęściej łowiono na głębokości 0,2 m, a ich obecność odnotowano do głębokości 10 m. W Karelii Agrypnia obsoleta występuje w małych jeziorach, głównie w płytkich strefach Carex – Equisetum, sporadycznie na piasku i w sublitoralu. Imagines spotykane są nad jeziorami i ciekami w Estonii oraz Karelii.

W jeziorach Łotwy i Litwy gatunek ten jest stosunkowo powszechny i szeroko rozprzestrzeniony. Występuje we wszystkich typach jezior, a największa liczebność zaobserwowana jest w jeziorach dystroficznych z torfianymi brzegami, następnie w oligo-dystroficznych, dystroficznych, słaboeutroficznych i mezotroficznych. Na torfowisku Celau (obwód królewiecki) larwy były licznie spotykane w zbiornikach torfowiskowych. W Holandii łowiono larwy w jeziorkach i zbiornikach torfowiskowych o niskim pH, co czyni je acidobiontami. W Wielkiej Brytanii gatunek ten został złowiony w naturalnym stawie. W jeziorach tatrzańskich występuje głównie w strefie lasu. W delcie Wołgi spotykany jest w wodach stojących, a imagines poławiane są w lipcu i sierpniu. Na Kaukazie larwy zasiedlają wyłącznie jeziora górskie.