Agrypina Starsza
Agrypina Starsza (łac. Vipsania Agrippina Maior, ur. około 14 p.n.e., zm. 18 października 33 n.e.) była córką Marka Agrypy oraz Julii, będącej córką Augusta.
Rok po zgonie ojca, Marka Agrypy, zyskała nowego ojczyma, Tyberiusza, który został zmuszony przez Augusta do rozwodu z Wipsanią Agrypiną, aby poślubić Julię, wdowę po Agrypie. To małżeństwo okazało się nieudane, a Tyberiusz, za zgodą Augusta, w 6 p.n.e. wyjechał na Rodos, pragnąc oddalić się od żony. W międzyczasie, starsi bracia Agrypiny zmarli: Lucjusz w 2 n.e. oraz Gajusz w 4 n.e. Jej matka, Julia, ostatecznie została wygnana z Rzymu z powodu skandalicznego zachowania. W 5 n.e. Agrypina poślubiła Germanika, bratanka Tyberiusza. W 6 n.e. August wygnał z Rzymu jej siostrę Julillę oraz brata Agrypę Postumusa. Tylko Agrypina z całej rodziny była faworyzowana przez Augusta. Była oddaną żoną, towarzyszącą mężowi w każdej wyprawie. Urodziła dziewięcioro dzieci, z których sześć przeżyło dzieciństwo. Niemniej jednak, zarzucano jej porywczość oraz ambicję. Te cechy, w czasie życia Germanika, były źródłem ich siły, ale po jego śmierci przyczyniły się do upadku rodziny, rozdrażniając przeciwników w walce o władzę. W 19 roku n.e. Agrypina przebywała z Germanikiem w wschodnich prowincjach Rzymu, gdy jej mąż zmarł w tajemniczych okolicznościach.
Agrypina oskarżyła Gnejusza Kalpurniusza Pizona o morderstwo Germanika.
Jej groźnym wrogiem stał się Sejan, prefekt pretorianów, który oskarżał ją przed Tyberiuszem o dążenie do zdobycia władzy. Tyberiusz oraz jego faworyt, Sejan, obawiali się, że Agrypina usiłuje osadzić na tronie jedno ze swoich dzieci i próbowali ją usunąć. Tyberiusz nie pozwolił jej na powtórne małżeństwo. Jej interwencja u Tyberiusza w sprawie Klaudii Pulchry, oskarżonej o nierząd i obrazę majestatu, również nie przyniosła efektów. Po przeniesieniu się Tyberiusza na Capri, Sejan miał pełną swobodę działania, a z jego inicjatywy Agrypina i jej syn Neron zostali ponownie oskarżeni. Agrypina została brutalnie pobita przez żołnierzy Tyberiusza, przez co straciła oko. Została skazana przez Senat na wygnanie do Herkulanum, a później na wyspę Pandaterię. Tam, pomimo rozkazu Tyberiusza o zapewnieniu jej pożywienia, zagłodziła się na śmierć. Została pochowana w Mauzoleum Augusta. Dwóch jej starszych synów, Klaudiusz Neron Juliusz Cezar i Druzus III, zmarło z głodu. W 37 roku, gdy jej syn Kaligula objął tron cesarski, zrehabilitował swoją matkę pośmiertnie.
Genealogia:
Dzieci:
Bibliografia:
Jean-Claude Fredouille, Guy Racher: Cywilizacje śródziemnomorskie leksykon. Katowice: Wydawnictwo Książnica, 2007, s. 58. ISBN 978-83-245-7566-4.