Agrounia

Agrounia (stylizacje: AGROunia, AgroUnia, AGROUNIA) to polski ruch społeczno-polityczny o profilu agrarnym i socjaldemokratycznym, stworzony przez Michała Kołodziejczaka, który łączy głównie rolników. Zarejestrowany jako fundacja w grudniu 2018 roku, od marca 2022 do czerwca 2023 funkcjonował również jako partia polityczna, przekształcając się w Polskę Praworządną. W 2023 roku zarejestrowano trzy inne partie założone przez liderów Agrounii, w tym główną – Ruch Społeczny Agrounia Tak. Polska Praworządna została wykreślona z rejestru w 2024 roku, a RS Agrounia Tak w 2025 roku. Agrounia krytycznie oceniała działania polityków wobec polskiego rolnictwa, organizując protesty oraz akcje informacyjne. Ruch deklaruje lewicowe poglądy, choć współpracował także z przedstawicielami skrajnej prawicy i centroprawicy. Michał Kołodziejczak, lider ruchu, wyraża sympatyzowanie z socjalizmem, przy czym dla niego istotne są także wartości takie jak „wiara, tradycja, sama Matka Boska”. Agrounia odwołuje się do tradycji ruchu ludowego oraz historycznych formacji takich jak Solidarność Walcząca i Samoobrona RP.

Historia

W 2018 roku Michał Kołodziejczak, ówczesny radny gminy Błaszki, został wykluczony z Prawa i Sprawiedliwości i założył Unię Warzywno-Ziemniaczaną, która zorganizowała protesty przeciwko polityce rządu Mateusza Morawieckiego w kontekście walki z wirusem afrykańskiego pomoru świń. 8 czerwca 2018 roku organizacja ta została zarejestrowana jako stowarzyszenie. Niedługo później powstała Agrounia, zarejestrowana 7 grudnia 2018 roku jako fundacja.

13 marca 2019 roku odbył się protest na placu Zawiszy w Warszawie, podczas którego palono słomę i opony oraz rozrzucano setki kilogramów jabłek, obornika i świńskich łbów, domagając się, aby 50% produktów w sklepach pochodziło z Polski. W związku z tym zdarzeniem lider Agrounii został oskarżony o zniszczenie mienia.

W czerwcu 2019 roku Michał Kołodziejczak ogłosił zamiar stworzenia partii politycznej o nazwie Prawda. 25 lipca tego samego roku dotychczasowa partia PolExit, kierowana przez Stanisława Żółtka, została przerejestrowana jako Zgoda, pod którą Kołodziejczak planował działać, jednak formalnie nie przystąpił do tej formacji i w połowie sierpnia wycofał się z projektu. W styczniu 2020 roku partia ponownie zmieniła nazwę na PolExit. W maju 2021 roku Kołodziejczak ogłosił zamiar założenia partii o nazwie Agrounia, a wniosek o rejestrację został złożony w sierpniu tego samego roku. Sąd zarejestrował partię 3 marca 2022 roku.

W 2021 roku organizacja blokowała drogi, domagając się zmiany polityki rządu w zakresie rolnictwa. 4 grudnia 2021 roku odbył się kongres Agrounii, na którym przedstawiono kluczowe postulaty. W wydarzeniu uczestniczyli m.in. feministyczna aktywistka Maja Staśko, lewicowi działacze Piotr Ikonowicz i Jan Śpiewak, a także przedstawiciele prorosyjskich środowisk związanych z dawną formacją Zmiana Mateusza Piskorskiego oraz redaktor komunistycznego portalu 1maja.info, Mateusz Cichocki. Po inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku Agrounia działała na rzecz zamknięcia granicy z Rosją i Białorusią oraz opowiedziała się za nałożeniem embarga na Rosję.

7 lutego 2023 roku Michał Kołodziejczak oraz prezes partii Porozumienie, poseł Magdalena Sroka, ogłosili zamiar utworzenia wspólnej federacyjnej partii politycznej. 15 marca tego samego roku partia została zarejestrowana przez Sąd Okręgowy w Warszawie pod nazwą Ruch Społeczny, na podstawie wniosku złożonego przez liderów Agrounii w styczniu. 24 kwietnia zarejestrowano także partię Stabilna Polska, której prezesem został Grzegorz Domagała. 23 maja 2023 roku ogłoszono zakończenie współpracy Agrounii z Porozumieniem. 5 czerwca 2023 roku na nadzwyczajnym kongresie krajowym Agrounia przyjęła uchwałę o zmianie nazwy na Polskę Praworządną, a nowym prezesem został Piotr Kołodziejczak, kuzyn Michała. 19 czerwca zarejestrowano czwartą partię, Społeczny Interes, której prezesem został Mateusz Piepiórka. 30 czerwca 2023 roku Michał Kołodziejczak i Marek Materek, przewodniczący Nowej Demokracji – Tak, ogłosili plany utworzenia koalicji i wystartowania pod szyldem Ruch Społeczny Agrounia Tak w wyborach parlamentarnych. Tydzień wcześniej na kongresie przyjęto tę nazwę dla dotychczasowej partii Ruch Społeczny. Grzegorz Domagała, prezes Stabilnej Polski, opuścił Agrounię, przystępując do Bezpartyjnych Samorządowców.

Na początku sierpnia 2023 roku negocjowano start wyborczy RS Agrounia Tak w ramach koalicji Trzecia Droga, jednak nie osiągnięto porozumienia z powodu sprzeciwu Polski 2050. 5 sierpnia po uroczystościach upamiętniających Andrzeja Leppera ogłoszono współpracę Agrounii z partią Samoobrona. 11 sierpnia politycy zbudowanej przez Związek Słowiański koalicji ogłosili, że wystartują do Sejmu z list RS Agrounia Tak, jednak ostatecznie do sojuszu wyborczego z tymi formacjami nie doszło. 16 sierpnia ogłoszono start Agrounii w wyborach parlamentarnych z list Koalicji Obywatelskiej, a przewodniczący ND-Tak Marek Materek ogłosił zakończenie działalności komitetu wyborczego RS Agrounia Tak. Na listach KO do Sejmu znalazło się ośmioro członków RS Agrounia Tak, a Michał Kołodziejczak otworzył listę w okręgu konińskim. Prezes SI, Mateusz Piepiórka, znalazł się na liście Bezpartyjnych Samorządowców. Członkowie RS Agrounia Tak zdobyli 53 571 głosów, z czego Michał Kołodziejczak uzyskał 44 062 głosy i jako jedyny zdobył mandat poselski. Mateusz Piepiórka otrzymał 292 głosy na liście BS. W rządzie Donalda Tuska Michał Kołodziejczak objął stanowisko sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rzeczniczka Agrounii i kandydatka do Sejmu, Natalia Żyto, opuściła formację w listopadzie (kilkanaście dni po wyborach), a w 2024 roku została rzeczniczką Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Mateusz Piepiórka został warszawskim pełnomocnikiem Ogólnopolskiej Federacji „Bezpartyjni i Samorządowcy”.

W wyniku złożenia przez Ruch Społeczny Agrounia Tak i Polskę Praworządną sprawozdań finansowych po wymaganym terminie, Państwowa Komisja Wyborcza była zmuszona złożyć wniosek do Sądu Okręgowego w Warszawie o wyrejestrowanie tych partii. Polska Praworządna została wykreślona z rejestru 18 listopada 2024 roku, a RS Agrounia Tak 8 stycznia 2025 roku.

Postulaty i działania

Celem Agrounii jest wywarcie wpływu na rząd poprzez protesty, aby ich postulaty dotyczące wsparcia rolników zostały przyjęte.

Organizacja opowiada się za ochroną rynku krajowego oraz rodzinnych gospodarstw rolnych. Dąży do zapewnienia przez polskich rolników bezpieczeństwa żywnościowego oraz dostępu do zdrowej żywności. Michał Kołodziejczak podkreśla znaczenie przejęcia samorządu rolniczego, argumentując, że izby rolnicze są kosztowne i nie przyczyniają się do odpowiedniego rozwoju rolnictwa, dlatego powinny być zastąpione niezależnymi strukturami rolników wpływających na decyzje rządzących.

Rolnicy związani z Agrounią postulują ustalenie minimalnej liczby polskich produktów w supermarketach oraz domagają się przestrzegania norm dotyczących znakowania żywności flagą pochodzenia.

Agrounia popiera członkostwo Polski w Unii Europejskiej i sprzeciwia się oskarżeniom o populizm oraz nacjonalizm.

Postulaty Agrounii obejmują:

Polska żywność priorytetem w sklepach;
Dokładne oznaczanie polskiej żywności;
Sprzeciw wobec dyskryminacji polskich rolników w Europie;
Zakaz likwidacji dochodowych gałęzi rolnictwa i hodowli;
Sprzeciw wobec oligopolów i monopolów;
Zakup towarów rolniczych przez państwo, a w przypadku kryzysu gospodarczego – pokrywanie strat rolników przez państwo;
Wsparcie związków zawodowych;
Przymusowa emerytura dla polityków w wieku 65 lat;
Legalizacja posiadania niewielkiej ilości marihuany;
Rewitalizacja polskich rzek oraz inne proekologiczne działania;
Zwiększenie odpowiedzialności polityków za podejmowane decyzje;
Decentralizacja;
Zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego oraz ochrona drobnego handlu;
Walka z kryzysem mieszkaniowym.