Agron (gr.: Άγρων, Àgrōn) (zm. 230 p.n.e.) był królem iliryjskiego plemienia Ardiajów od około 250 p.n.e. aż do swojej śmierci. Był on starszym synem Pleuratosa II, króla Ardiajów.
Agron zdołał zbudować silne królestwo Ardiajów na wybrzeżu Morza Adriatyckiego, które rozciągało się od granic Epiru po tereny plemienia Dalmatów, a jego stolicą była Skodra. Po zjednoczeniu sąsiednich plemion, postanowił rozpocząć ekspansję na południe, w kierunku terytoriów niegdyś rządzonych przez Aleksandra I, króla Epiru. Po zdobyciu części Epiru, zajął Czarną Korkyrę, Epidamnos oraz Faros, które obsadził swoją załogą. W momencie, gdy jego flota zaczęła zagrażać innym wyspom, mieszkańcy wyspy Issa zwrócili się o pomoc do Rzymu. Rzymianie mieli zbadać oskarżenia, które Agron wysunął przeciwko nim. Agron angażował się również w korsarstwo na Adriatyku, sięgając aż do Peloponezu.
W 231 p.n.e. Demetriusz II, król Macedonii, przekonał Agrona do udzielenia wsparcia miastu Medeon w Akaranii, które było oblegane przez Etolów. Ilirowie, w liczbie pięciu tysięcy żołnierzy, zostali przewiezieni na stu lemboi (lekkich okrętach wiosłowych) i zaatakowali nocą oboz Etolów. Zajęli ich obozowisko, zabrali łupy na statki i wrócili do domu. Agron był tak usatysfakcjonowany z tej wyprawy, że zaczął oddawać się pijaństwu i innym hulaszczym rozrywkom, co doprowadziło go do zapalenia płuc. Po kilku dniach zmarł. Zostawił po sobie małego syna Pinnesa, którego matką była Triteuta. Po jego śmierci władzę przejęła jego druga żona Teuta, działająca w imieniu nieletniego pasierba. Posłowie rzymscy, Gajusz oraz Juliusz Korunkaniusz, interweniowali w sprawie mieszkańców Issy po śmierci Agrona, ale zostali odprawieni przez regentkę Teutę bez rezultatu.
Grecki historyk Polibiusz informował, że Agron, król Iliryjczyków, syn Pleuratesa, miał największą potęgę lądową i morską spośród wszystkich królów, którzy panowali nad Ilirią przed nim (ks. II, rozdz. 2).
Bibliografia
- Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, t. I (ks. IX B. Wojny w Ilirii, rozdz. 7), przeł., oprac. i wstęp L. Piotrowicz, Ossolineum & PAN, Wrocław 1957, 222.
- Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia. Początki, instytucje, dzieje, przeł. A. S. Chankowski, PIW, Warszawa 1999, s. 288-289 i 292, ISBN 83-06-02691-8.
- Polibiusz, Dzieje, t. I (II 2-4), przeł., oprac. i wstęp S. Hammer, Ossolineum & PAN, Wrocław 1957, s. 68-69.
- Wilkes J., The Illyrians, Blackwell, Oxford UK & Cambridge USA 1995 (repr. 2010), s. 115, 129, 157-158 i 167, ISBN 978-0-631-19807-9.
- Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Plymouth: Scarecrow Press, Inc., 2010, s. 4, seria: Historical Dictionaries of Europe, No. 75. ISBN 978-0-8108-6188-6. (ang.).