Agron Tufa (urodzony 1 kwietnia 1967 roku w Suhadoll, w rejonie Dibra w Macedonii) to albański prozaik oraz poeta.
Życiorys
Jest synem Isufa i Xhile. Studia filologiczne ukończył na Uniwersytecie Tirańskim. W latach 90. kontynuował naukę w Instytucie Literackim imienia A.M. Gorkiego, gdzie zdobywał wiedzę na temat teorii przekładu. To tam zafascynował się twórczością Josifa Brodskiego. Po powrocie do Albanii zaangażował się w działalność czasopisma literackiego E për-7-shme, a następnie rozpoczął wydawanie pisma Aleph, które skupia młodych albańskich pisarzy. Obecnie jest wydawcą pisma FjalA (Słowo).
W 2008 roku obronił pracę doktorską z zakresu teorii przekładu na wydziale historyczno-filozoficznym Uniwersytetu Tirańskiego. Prowadzi zajęcia z literatury zarówno na Uniwersytecie Tirańskim, jak i na prywatnym Uniwersytecie Bedër (Hëna e Plotë).
Publikuje powieści oraz tomy wierszy, a także jest cenionym tłumaczem literatury rosyjskiej na język albański, tłumacząc takich autorów jak Achmatowa, Mandelsztam, Pasternak, Płatonow, Bułhakow, Nabokow i Sorokin.
Aktywność medialna Tufy koncentruje się na problematyce unikania odpowiedzialności przez osoby odpowiedzialne za zbrodnie komunistyczne oraz na zacieraniu pamięci o czasach rządów Envera Hodży w Albanii. Agron Tufa pełnił rolę dyrektora Instytutu Badań nad Zbrodniami i Konsekwencjami Komunizmu (Instituti i Studimeve për Krimet dhe Pasojat e Komunizmit). W 2019 roku zrezygnował z tej funkcji, informując opinię publiczną o otrzymywanych groźbach pozbawienia życia związanych z działalnością Instytutu oraz o zamiarze ubiegania się o azyl polityczny w Szwajcarii.
W marcu 2017 roku Tufa zwrócił na siebie uwagę propozycją zakazu emisji w Albanii filmów z okresu komunizmu. Większość osób związanych z branżą filmową uznała tę propozycję za absurdalną.
Poezja
- Aty te portat Skée (Tam, u bram Scylli), Elbasan 1996.
- Rrethinat e Atlantidës (Okolice Atlantydy), Tirana 2002.
- Avangardë engjëjsh, Tirana 2005.
- Fryma mbi ujëra: poezi të zgjedhura, Tirana 2007.
Powieści
- Dueli (Pojedynek), Tirana 2002.
- Fabula Rasa: historia e një wunderkindi, Tirana 2004.
- Mërkuna e zezë, Tirana 2005.
- Dibra me sytë e të huajve, Tirana 2008.
- Thembra e Akcilit, Tirana 2009.
- Tenxherja, Tirana 2011.
- Ngjizja e papërlyeme, Tirana 2021.
- Paqja e përgjakur e Adamit, Tirana 2023.
Krytyka literacka
- Letërsia dhe proçesi letrar në shekullin XX, Tirana 2008.
- Kuja e Mnemozines, Tirana 2011.
Przypisy
Bibliografia
Biogram Agrona Tufy na stronie uczelni.
Strona poświęcona literaturze albańskiej: albanianliterature.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-01)].
Biogram poety.