Agrometeorologia

Agrometeorologia, znana również jako meteorologia rolnicza (z gr. agrós – rola, metéōros – unoszący się w powietrzu, lógos – słowo, nauka, opinia, dowód), to dziedzina nauki, która bada relacje między produkcją rolniczą i leśną a środowiskiem klimatycznym. W centrum zainteresowania tej nauki znajdują się: gleba (w której rosną korzenie roślin), przygruntowa warstwa powietrza (siedlisko dla roślin i zwierząt), atmosfera oraz zagadnienia związane z transportem diaspor i migracjami owadów, którymi zajmuje się aerobiologia. Do metod badawczych w agrometeorologii należą m.in. obserwacje, eksperymenty, analizy statystyczne i analizy fizyczno-matematyczne.

Agrometeorologia integruje pojęcia i metodologie z różnych dziedzin, takich jak: meteorologia, klimatologia, hydrologia, gleboznawstwo, uprawa i ochrona roślin, zootechnika, ekologia roślin i zwierząt oraz fizjologia roślin i zwierząt. W jej ramach wyróżnia się kilka działów, w tym m.in. agroklimatologię.

Agrometeorologia odgrywa istotną rolę w dostarczaniu dowodów, które wspierają decyzje gospodarcze dotyczące m.in.:

oceny ryzyka upraw dla różnych gatunków i odmian;
przewidywania plonów;
oceny siedlisk pod kątem ilościowym;
prognoz dotyczących rozwoju roślin i agrofagów;
propozycji dotyczących rozpoczęcia prac polowych, takich jak ochrona roślin czy nawadnianie;
informowania o potencjalnych niekorzystnych zjawiskach meteorologicznych.

Historia

W XVIII wieku R. A. F. de Reaumur jako pierwszy opisał ilościowy związek między roślinnością a klimatem. Koordynatorem badań w dziedzinie agrometeorologii jest Komisja Meteorologii Rolniczej Światowej Organizacji Meteorologicznej.

W Polsce ta dziedzina rozwinęła się w XIX wieku. Pierwsza instytucja zajmująca się agrometeorologią została założona przez Romualda Gumińskiego (1896–1952) w niepodległej Polsce. Wśród osób mających wpływ na rozwój agrometeorologii w Polsce byli: D. Szymkiewicz, S. Bac, M. Cena i M. Molga.

Służba agrometeorologiczna

Synoptyczna służba agrometeorologiczna została zapoczątkowana w Polsce w 1932 roku. Polska była pierwszym krajem w Europie, który opracowywał i wydawał tygodniowe komunikaty rolno-meteorologiczne, znane jako Rolmet. Unikalność tych komunikatów podkreśla fakt, że na prośbę Międzynarodowego Instytutu Rolniczego były one wysyłane drogą lotniczą do siedziby instytutu w Rzymie.

Komunikaty systemu Rolmet były przekazywane drogą radiową oraz publikowane w prasie fachowej i codziennej.

Stacja agrometeorologiczna

Zakres i organizacja pracy na stacji agrometeorologicznej różni się zasadniczo od działań stacji ogólnometeorologicznej (meteorologicznej lub klimatycznej). Na stacji agrometeorologicznej obserwacje elementów meteorologicznych są związane z wegetacją oraz stanem roślin uprawnych, a także uwzględniają wpływ pogody na prace gospodarskie w rolnictwie i leśnictwie.

Podstawą prognoz dla rolników, sadowników i leśników jest sieć stacji agrometeorologicznych, w skład której wchodzą tzw. pola ustalone.