Agrocenoza i jej charakterystyka
Agrocenoza, agrobiocenoza, biocenoza uprawna – to specyficzny typ biocenozy, który powstaje na obszarach wykorzystywanych do produkcji rolniczej, takich jak pola, łąki czy sady. Charakteryzuje się zazwyczaj znacznym uproszczeniem składu gatunkowego w porównaniu do biocenozy naturalnej oraz osłabionymi możliwościami samoregulacji, co prowadzi do zwiększonej podatności na choroby oraz inwazje szkodników.
W obrębie pól uprawnych można wyróżnić agrocenozy ubogie oraz te bardziej zróżnicowane. Uprawy jednoroczne, takie jak ziemniaki, buraki, kukurydza oraz warzywa, są określane jako agrocenozami ubogimi. Na terenach zrejonizowanych, gdzie ta sama roślina jest częściej uprawiana na tym samym polu, a płodozmian jest ograniczony, fauna fitofagów oraz entomofagów jest bardziej zróżnicowana zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym, w porównaniu do pól, na których uprawia się szeroki asortyment roślin. W przeciwieństwie do jednorocznych roślin uprawnych, bogatszą fauną, a tym samym i biocenozą, charakteryzują się uprawy wieloletnie, takie jak łąki, rośliny motylkowate, chmielniki, sady oraz lasy.
Pomimo dążenia do wprowadzenia na pola jednogatunkowych zasiewów oraz eliminacji chwastów, skład fitocenozy jest bardziej zróżnicowany niż rolnik by sobie tego życzył. Również skład zoocenozy wymyka się spod jego kontroli, ponieważ sąsiadujące z polami tereny niezagospodarowane rolniczo, takie jak miedze, przydroża, rowy, zadrzewienia oraz pobliskie lasy, przyczyniają się do wzbogacenia i urozmaicenia składu agrocenozy. Rolnik stara się maksymalnie eksploatować te zasoby, jednak największym wyzwaniem jest zachowanie optymalnej produkcji oraz reprodukcji, aby plony były stabilne i powtarzalne z roku na rok. Dlatego konieczne jest odpowiednie modyfikowanie agrocenoz, poprzez organizację, mechanizację, chemizację oraz odpowiednią strukturę zasiewów, płodozmian i zabiegi agrotechniczne, aby osiągnąć wysokie i stabilne plonowanie roślin, jednocześnie zachowując równowagę w agrocenozie.
Zobacz też
Bibliografia
- Grażyna G. Łabno, Ekologia słownik encyklopedyczny, Wrocław: Wydawnictwo Europa, 2006, ISBN 83-7407-017-X, OCLC 69448976. Brak numerów stron w książce.
- Charles J. Krebs, Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1996, ISBN 83-01-12041-X, str. 360.
- Józef Banaszak, Henryk Wisniewski, Podstawy ekologii, Wyd. A. Marszałek, Toruń 2005, ISBN 83-7441-042-6, str. 363.