Agroathelia rolfsii (Sacc.) Redhead & Mullineux to gatunek grzybów należący do rodziny Amylocorticiaceae.
== Systematyka i nazewnictwo ==
W klasyfikacji według Index Fungorum zajmuje miejsce w rodzajach: Amylocorticium, Amylocorticiaceae, Amylocorticiales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi.
Po raz pierwszy został opisany w 1911 roku przez Pier Andrea Saccardo, który nazwał go Sclerotium rolfsii. W kolejnych latach był klasyfikowany w różnych rodzajach. W 2023 roku Redhead i Mullineux przenieśli go do nowo utworzonego rodzaju Agroathelia. Poniżej znajdują się inne synonimy:
- Botryobasidium rolfsii (Sacc.) Venkatar. 1950
- Corticium rolfsii (Sacc.) Curzi 1932
- Pellicularia rolfsii (Sacc.) E. West 1947
- Sclerotium rolfsii Sacc. 1911
== Morfologia ==
Kolonie na białym agarze ziemniaczano-dekstrozowym zazwyczaj mają wiele wąskich pasm grzybni w powietrzu. Komórki pierwotnych strzępek na przedniej krawędzi kolonii mają zwykle szerokość 4,5–9 µm i długość do 350 µm, z jednym lub większą liczbą sprzążek przy przegrodzie. Strzępki wtórne powstają bezpośrednio pod dystalną przegrodą komórkową i często rosną blisko strzępek pierwotnych. Strzępki trzeciorzędowe i kolejne są wąskie (1,5–2 µm), mają stosunkowo krótkie komórki i szeroki kąt rozgałęzienia, który nie jest ściśle związany z przegrodą, a zwykle nie mają sprzążek. Sklerocja tworzy się na powierzchni kolonii, przeważnie mają kulisty kształt, lekko spłaszczone w dolnej części, zwykle o średnicy 1–2 mm w stanie świeżym, lekko kurczą się po wyschnięciu, z gładką lub płytko wgłębioną błyszczącą powierzchnią. Ich ściana ma równomierną grubość i jest lekko wybarwiona. Kora i rdzeń sklerocjów zawierają pęcherzyki z materiałem zapasowym, a komórki skórne ich nie zawierają. Hymenium na podłożu agarowym ma barwę od białej do ochrowej, a podkładki są rzadkie lub skupione w nieregularnych masach. Owocniki są gęste i tworzą skorupiastą warstwę na hymenium. Podstawki mają kształt maczugowaty, a bazydiospory są gładkie, szkliste, kuliste, grubościenne, o wymiarach 4,5–6,5 × 3,5–4,5 µm (według innych danych wymiary mogą wynosić od 2–5,5 × 1,5–3,5 do 19–57 × 4,5–7,5 dla podstawek, a dla bazydiospor od 1,5–2,5 × 1–1,5 do 6–12,5 × 3,5–8 i są częściowo zależne od użytego podłoża). Na roślinach żywicielskich biała grzybnia rozwija się na organach w pobliżu powierzchni gleby. Appressoria rozwijają się w postaci nabrzmiałych komórek na końcach krótkich strzępek rostkowych. Sklerocja często formuje się dopiero po śmierci rośliny, a rozwój hymenium zaobserwowano na liściach.
== Występowanie i siedlisko ==
Agroathelia rolfsii jest szeroko rozpowszechniony w wilgotnych tropikalnych i ciepłych obszarach o klimacie umiarkowanym. Można go spotkać na większości terenów Afryki i południowej Azji, w Australii, w Europie od Hiszpanii i Włoch przez Europę Środkową do południowej Szwecji, a także w Ameryce Północnej (zwłaszcza w południowych Stanach Zjednoczonych), w Ameryce Środkowej oraz na dużej części Ameryki Południowej.
Jest to polifag z bardzo szerokim zakresem żywicieli. W Stanach Zjednoczonych opisano ponad 500 gatunków roślin, na których występuje. Gatunek ten ma duże znaczenie ekonomiczne, ponieważ wywołuje grzybowe choroby u wielu gatunków roślin uprawnych. W Polsce powoduje takie choroby jak: zgnilizna jabłek „rybie oko”, biała zgnilizna (w tym biała zgnilizna irysa, tulipana, konwalii, eustomy, storczyków, draceny, kordyliny, fikusa, stefanotisa oraz juki).
== Rozwój ==
Grzyb zimuje w postaci sklerocjów i grzybni w zainfekowanych roślinach oraz ich resztkach, a czasem jako rozwijające się warstwy hymenium. Większość sklerocjów powstaje na powierzchni gleby lub w jej bliskości i dłużej przetrwa w dobrze odwodnionej glebie. Wiosną następuje wznowienie wzrostu strzępek w zainfekowanych tkankach oraz kiełkowanie sklerocjów. Gdy strzępki zetkną się z podatnymi tkankami łodyg, korzeni, cebuli, owoców lub liści, następuje bezpośrednia penetracja, choć rany ułatwiają zakażenie. Strzępki mogą rozwijać się wewnątrzkomórkowo lub międzykomórkowo. Grzyb wytwarza kwas szczawiowy, poligalakturonazę i celulazę, które prowadzą do śmierci komórek. Zwykle w ciągu 2–4 dni po zakażeniu pojawiają się objawy miękkiej zgnilizny. Choroba rozprzestrzenia się, gdy strzępki kontaktują się z nowymi zdrowymi, podatnymi tkankami w ciepłych lub gorących warunkach oraz przy wysokiej wilgotności. Wytwarzane bazydiospory prowadzą do infekcji wtórnych. Gdy bazydiospory zetkną się z powierzchnią rośliny, zarodniki pęcznieją i wytwarzają 1-3 strzępki rostkowe, które mogą tworzyć appressoria, z których powstaje strzępka infekcyjna.
== Sposób rozprzestrzeniania ==
Jest to saprotrof żyjący w powierzchniowych warstwach gleby oraz pasożyt fakultatywny roślin. Utrzymuje się na resztkach pożniwnych oraz na wielu gatunkach chwastów. Jego sklerocja jest rozprzestrzeniana w glebie podczas prac pielęgnacyjnych, a także przez wodę i wiatr. Część sklerocjów przechodzi nieuszkodzona przez układ pokarmowy owiec i bydła, co pozwala na ich rozprzestrzenienie wraz z odchodami. Sklerocja mogą występować jako zanieczyszczenia w nasionach oraz w materiale wegetatywnym, co umożliwia patogenowi infekcję roślin.
Jest znany głównie w postaci anamorfy (wcześniej opisywanej jako osobny gatunek Sclerotium rolfsii). Teleomorfa spotykana jest rzadko i prawdopodobnie nie ma kluczowego znaczenia w rozprzestrzenianiu gatunku.
== Przypisy ==