Agrigento

Agrigento to miasto usytuowane na południowym wybrzeżu Sycylijskim, w prowincji o tej samej nazwie. Jest to ważny ośrodek handlowy i turystyczny, w którym według danych z stycznia 2010 roku mieszka 59,2 tys. osób.

W czasach starożytnych miasto znane było jako Akragas, a później jako Agrigentum, Girgenti, aż w końcu w 1927 roku przyjęło obecną nazwę – Agrigento.

Zabytki:

doskonale zachowane świątynie greckie z VI i V wieku p.n.e.
rzymskie grobowce oraz ruiny domów z II i I wieku p.n.e.
kościoły z XII-XIV wieku
katedra z XIII-XV wieku.

W mieście znajduje się stacja kolejowa Agrigento Centrale.

Na początku wiosny odbywa się tu tradycyjne Święto Kwitnących Migdałowców, które towarzyszy międzynarodowemu festiwalowi folklorystycznemu.

Historia

Pierwsze dowody na osadnictwo greckie w regionie, w postaci ceramiki mykeńskiej oraz grobów tholosowych, datowane są na XIV wiek p.n.e. Akragas został założony w 582 roku p.n.e. przez mieszkańców Gelai oraz greckich kolonistów z Koryntu i Rodos. Miasto przyjęło swoją nazwę od rzeki, wzdłuż której powstało. Okres największego rozkwitu przypada na VI i V wiek p.n.e., kiedy rządzili nim tyrani Falaris i Teron. W 480 roku p.n.e. Teron, wspólnie z tyranem Syrakuz Gelonem, pokonał Kartagińczyków w bitwie pod Himerą.

W czasie największego rozkwitu, Akragas kontrolowało jedną trzecią powierzchni Sycylijskiej, obejmując obszar między Etną a Himerą nad Morzem Tyrreńskim, sięgając aż do Selinunte i Gela.

Akragas słynęło z eksportu zboża, oliwy, wina oraz wyrobów skórzanych. Miasto zajmowało obszar około 18 hektarów i było otoczone murami obronnymi o długości 10 kilometrów, z dziewięcioma bramami, z których główną była Złota Brama, zlokalizowana w południowym odcinku murów. Do najważniejszych budowli klasycznych należały świątynie Hery, Zeusa Olimpijskiego oraz świątynia Concordia, która w 597 roku została przekształcona w katolicki kościół.

Po śmierci Terona w 473 roku p.n.e. władzę przejął jego syn Trazydeos, lecz w 471 roku p.n.e. został on wygnany przez mieszkańców, którzy wprowadzili w mieście demokrację. Reformy, których autorem był filozof Empedokles, doprowadziły do utworzenia rady, której członkowie byli wybierani przez obywateli. Zgodnie z relacją historyka Diodora, w 415 roku p.n.e. liczba mieszkańców miasta wzrosła do 200 tysięcy.

W 406 roku p.n.e., po ośmiomiesięcznym oblężeniu, Akragas zostało zdobyte i zniszczone przez Kartagińczyków. Po odbudowie przez Timoleona około 350 roku p.n.e. miasto było jeszcze dwukrotnie niszczone w trakcie wojen punickich przez Kartagińczyków i Rzymian. Timoleon pokonał Kartagińczyków w 340 roku p.n.e. pod Crimiso (dzisiejsze Belice), ale po kilku latach Kartagińczycy powrócili, panując nad miastem aż do 210 roku p.n.e., kiedy to Rzymianie zdobyli Akragas podczas II wojny punickiej. Rzymianie, którzy rządzili miastem przez ponad pięć wieków, zmienili jego nazwę na Agrigentum.

Po upadku Cesarstwa Rzymskiego, Agrigentum stało się celem najazdów barbarzyńców. Między 429 a 440 rokiem miasto było wielokrotnie atakowane przez Wandalów. W 490 roku przybyli Goci pod wodzą Teodoryka. Zostali jednak wypędzeni przez armię cesarstwa bizantyjskiego pod dowództwem Belisariusa w 535 roku. Goci powrócili jeszcze raz w 538 roku pod wodzą Totili, ale ostatecznie miasto podporządkowano Bizancjum.

W 828 roku Agrigento zostało zajęte przez Arabów. Po klęsce pod Katanią wycofali się, jednak powrócili w 840 roku. Miasto, które nazwali Kerkent (lub Gergent), zostało zajęte przez plemię berberyjskie, które je ufortyfikowało, czyniąc z niego swój główny ośrodek. W 1087 roku Normanowie pod dowództwem Rogera I opanowali Sycylię, a Agrigento było jednym z ostatnich miast, które się poddało. Nadano mu wówczas nową nazwę: Girgenti.

Nazwa Girgenti utrzymała się aż do 1927 roku, kiedy to Mussolini postanowił przywrócić włoskim miastom ich rzymskie nazwy. Wtedy to miasto Girgenti otrzymało nazwę Agrigento.

Ze Akragas pochodził starożytny filozof Empedokles, natomiast z Girgenti – Luigi Pirandello.