Agricola to gra planszowa o charakterze ekonomicznym, stworzona przez Uwego Rosenberga.
Gra została wydana przez Lookout Games w Europie Zachodniej, Z-Man Games w Stanach Zjednoczonych, a w Polsce przez Lacertę. Głównym celem gry jest rozwój gospodarstwa rolnego przez 14 tur oraz osiągnięcie zrównoważonego stanu w różnych kategoriach, takich jak: zaorane pola, pastwiska, zbiory zbóż i warzyw, hodowla różnych gatunków zwierząt, a także powiększenie rodziny i domu oraz jego ulepszenie, przy minimalnej liczbie niewykorzystanych pól planszy.
Gra zadebiutowała na targach Spiel 2007, gdzie zdobyła tytuł drugiej najlepszej gry prezentowanej na wydarzeniu. W 2008 roku została uhonorowana tytułem najlepszej gry przez International Gamers Awards, a w 2009 roku otrzymała tytuł Gry Roku 2009 w Polsce.
Agricola zajęła pierwsze miejsce na liście top 100 serwisu BoardGameGeek, zrzucając z tronu grę Puerto Rico, która dominowała przez pięć lat.
Według autora, Agricola została zainspirowana grą Caylus, wydaną w jesieni 2005 roku. Można również dostrzec podobieństwa do Puerto Rico, w której gracze w swojej turze wybierają akcję, co uniemożliwia innym graczom skorzystanie z tej samej możliwości, a niewykorzystane karty zyskują na wartości, gdy są wzbogacane o dodatkowe zasoby.
Gra oferuje dwie wersje: uproszczoną (rodzinną) i pełną. W wersji uproszczonej zmienia się zestaw dostępnych akcji, a karty małych usprawnień i pomocników nie są wykorzystywane. Możliwe jest także rozegranie partii w trybie solo, w formie kampanii z coraz trudniejszymi warunkami do spełnienia w kolejnych rozgrywkach.
Przebieg gry
Gra składa się z:
- wspólnych plansz z możliwymi akcjami, które zależą od liczby graczy
- plansz graczy przedstawiających ich gospodarstwa
- planszy z kartami dużych usprawnień
- żetonów zasobów (spożywczych, budowlanych i zwierząt, takich jak owce, dziki oraz krowy)
- kart pomocników i małych usprawnień
Gracze zaczynają rozgrywkę z dwoma pionkami – członkami rodziny. Na zmianę wykonują ruch, umieszczając pionek na wolnym polu akcji. Dostępne akcje dzielą się na:
- pobranie zasobów (na niektórych polach zasoby kumulują się z każdą turą, jeśli nie zostały wykorzystane)
- rozbudowę gospodarstwa (rozbudowa lub przebudowa domu, zaoranie pola, budowa pastwisk i obór)
- zakup usprawnień
- zatrudnienie pomocników
- powiększenie rodziny
- przetworzenie posiadanych zasobów (np. obsianie pola, pieczenie chleba)
Niektóre akcje pozwalają na wykonanie dwóch czynności jednocześnie (np. obsiej i upiecz).
Co turę odkrywane są nowe akcje. Gracz rozpoczynający turę pozostaje ten sam (w przeciwieństwie do Puerto Rico), ale możliwe jest odebranie mu tego przywileju poprzez wybór odpowiedniej akcji.
Cel gry
Głównym celem gry jest zdobycie jak największej liczby punktów na koniec rozgrywki. Punkty są liczone w różnych kategoriach, w tym za liczebność rodziny oraz ilość niektórych zasobów, natomiast odejmowane są za zaniedbanie określonej kategorii i niewykorzystane pola planszy. Punktacja została tak skonstruowana, aby nie opłacało się skupiać na gromadzeniu jednego rodzaju zasobów, całkowicie zaniedbując inne dziedziny – ostateczny stan gospodarstwa powinien być przynajmniej częściowo zrównoważony.
Rozszerzenia
Oprócz standardowych zestawów kart pomocników i usprawnień dołączonych do gry (E – podstawowy, I – interaktywny i K – złożony), wydano także dodatkowe zestawy:
- Č – zestaw 12 kart pomocników i 12 małych usprawnień związanych z Czechami, dostępny jedynie w wersji angielskiej i czeskiej.
- L – zestaw 14 kart, z których 9 zostało wydrukowanych i rozdanych na targach Essen 2008, dostępny drogą elektroniczną.
- Ö – zestaw 12 kart pomocników i 12 małych usprawnień związanych z Austrią.
- X – zestaw czterech kart pięciu różnych typów (Alien Actions, Merchants from Outer Space, Alien Artifacts, Alien Events, Alien Occupations), wydany z magazynem Spielbox 5/2008.
- Z – zestaw 12 kart pomocników i 12 małych usprawnień wydany przez Z-Man Games.
- Plansza Through the Seasons – mała plansza z 4 polami, wydrukowana na pocztówce, rozdawana na targach Essen 2008.
- Torfowisko – duże rozszerzenie gry, które zawiera dodatkowe elementy krajobrazu (torf) oraz nowy typ zwierząt (konie).