Agrarna Ukraińska Chłopska Partia
Agrarna Ukraińska Chłopska Partia, znana również jako Ukraińska Partia Włościańska (oficjalnie Ukrajinśka Chliborobśka Partija, UChP), to ukraińska partia polityczna, która powstała w 1922 roku w Galicji. W powszechnym użyciu określana jest jako chliborobi.
Partia podejmowała wysiłki w kierunku nawiązania współpracy z władzami polskimi, uczestnicząc w wyborach do polskiego Sejmu w 1922 roku. Wybory te zostały zbojkotowane przez większość ukraińskich partii w Galicji i towarzyszyły im represje ze strony Ukraińskiej Organizacji Wojskowej. W rezultacie chliborobi zdobyli 5 mandatów.
Była to jedyna ukraińska formacja polityczna, która miała pozytywne nastawienie do II Rzeczypospolitej. Chliborobi opierali się na zasadzie wierności państwu polskiemu oraz lojalności wypełniania obowiązków obywatelskich. Należy jednak zaznaczyć, że postawa ta nie była bezwarunkowa. W zamian za lojalność wobec Polski, działacze partii oczekiwali pewnych ustępstw na rzecz społeczności ukraińskiej. Wśród kluczowych postulatów partii znalazły się:
- wprowadzenie autonomii narodowo-terytorialnej dla województw lwowskiego, tarnopolskiego i stanisławowskiego
- założenie ukraińskiego uniwersytetu we Lwowie
- utworzenie średniego i powszechnego szkolnictwa państwowego z ukraińskim językiem wykładowym
- przeprowadzenie reformy rolnej z uwzględnieniem oczekiwań ludności ukraińskiej
- zapewnienie obecności Ukraińców na stanowiskach państwowych
- równouprawnienie języka ukraińskiego w administracji
- poprawa relacji państwa polskiego z Cerkwią greckokatolicką
Wśród czołowych działaczy partii byli: o. Mikołaj Ilków (zamordowany podczas zbrodni katyńskiej), Mychajło Jackiw, Sydir Twerdochlib (zamordowany przez UOW podczas kampanii wyborczej w 1922), Iwan Dutczak oraz S. Daniłewycz. Organem prasowym partii był dziennik „Ridnyj Kraj”.
Brak realizacji postulatów Chliborobów, które uznawane były za sprzeczne z polską racją stanu, rozumianą wówczas jako stopniowa polonizacja i konwersja na obrządek rzymski ludności ukraińskiej, prowadził do ich stopniowego rozczarowania wobec władz i państwa polskiego. Na jednym z ostatnich posiedzeń Sejmu I kadencji, 6 lipca 1927 roku, o. Mikołaj Ilków podsumował polską politykę narodowościową słowami: „cały aparat prawno-państwowy służy do eksterminacyjnych zapędów i do realizowania projektów zmierzających do pełnego i ewolucyjnego niszczenia wszelkich zdobycz narodu ukraińskiego, które ten naród uzyskał wśród walki pod rządami zaborczymi, austriackim czy też rosyjskim”. Rozczarowanie brakiem efektów swojej działalności parlamentarnej doprowadziło do wycofania się Chliborobów z życia politycznego. Reprezentanci tej partii nie zdobyli żadnego mandatu w kolejnych wyborach.
== Przypisy ==
== Literatura ==
Енциклопедія українознавства, Lwów 1993, t. 9, s. 3402