Agnozja

Agnozja (gr. ἀγνωσία agnōsía – „nieświadomość, nieznajomość, niewiedza”) to stan, w którym występuje zaburzona zdolność do rozpoznawania znanych elementów otoczenia, mimo że nie ma problemów z percepcją sensoryczną. Termin ten został wprowadzony przez Sigmunda Freuda w 1891 roku.

Rodzaje agnozji

Wyróżniamy różne rodzaje agnozji w zależności od modalności:

agnozja wzrokowa;
agnozja słuchowa (zobacz też afazja);
agnozja czuciowa.

Rodzaje agnozji

Agnozja wzrokowa to trudności w identyfikacji znanych obiektów, mimo że rozpoznawanie ich za pomocą innych zmysłów pozostaje zachowane. Zjawisko to często występuje po uszkodzeniach płatów potylicznych.

Prozopagnozja – trudności w rozpoznawaniu znajomych twarzy.
wzrokowa agnozja przedmiotów
agnozja barw
simultanagnozja
aleksja – trudności w czytaniu w znanym języku, nie wpływające na umiejętność pisania.

Agnozja słuchowa to trudności w rozpoznawaniu dźwięków, związane z uszkodzeniem obszarów skroniowych prawej półkuli. Często wiąże się z niezdolnością do rozpoznawania mowy, lecz może także obejmować amuzję, czyli brak zdolności do powtarzania melodii lub śpiewania.

Agnozja dotykowa to trudności w identyfikacji obiektów poprzez dotyk, ruch, położenie, drżenie i wibracje bez wizualnej kontroli. Zjawisko to jest efektem uszkodzeń płata ciemieniowego. Lokalizację uszkodzenia można zidentyfikować na podstawie występowania astereognozji – zaburzenie to w prawej ręce wskazuje na uszkodzenie lewej półkuli mózgu i odwrotnie.

Autotopagnozja, znana także jako somatotopagnozja, polega na zaburzeniu zdolności do rozpoznawania części własnego ciała.

Anozognozja to brak świadomości dotyczącej zaburzeń chorobowych oraz zaprzeczanie ich istnieniu. Szczególnym przypadkiem anozognozji jest zaprzeczanie przez niewidomego pacjenta istnieniu jego ślepoty (zespół Antona).

Agnozja przestrzenna to trudność w odnajdywaniu drogi w znanym otoczeniu, np. w swojej dzielnicy lub nawet w domu.