Agnieszka Marianna z Marunowskich Truskolaska
Agnieszka Marianna z Marunowskich Truskolaska (ur. w 1755 roku w Warszawie, zm. 30 października 1831 roku tamże) była polską aktorką oraz śpiewaczką. Od 1774 roku była jedną z pierwszych amantek i gwiazdą Teatru Narodowego, a także śpiewaczką operową, debiutując w 1779 roku w operze Dla miłości zmyślone szaleństwo autorstwa Antonio Sacchiniego.
Życiorys
W młodości uważano ją za piękną kobietę i protegowaną brata króla Stanisława Augusta. W wieku 13 lat poślubiła aktora Tomasza Truskolaskiego. Od 1774 roku występowała na scenie, a od 1780 roku wspólnie z mężem oraz aktorem Kazimierzem Owsińskim organizowała pierwszy polski teatr we Lwowie, który przetrwał trzy sezony.
Po powrocie do stolicy występowała m.in. w zespole Wojciecha Bogusławskiego, grając w sztukach zarówno w języku polskim, jak i rosyjskim. W swoich występach gościła także na scenach teatralnych w Poznaniu, Lublinie oraz Gdańsku. Bogusławski w swoich słowach na jej temat (pisownia oryginalna) stwierdził: „Zdaje się, że natura czyni sobie częstokroć igraszkę, zlewaiąc w iednę osobę tyle razem doskonałości, ile ich między wiele innych podziela. Daiąc JPani Truskolaskiey naypięknieyszą postać, delikatność płci, poruszenie ciała szykowne, twarz pełną wdzięków, oczy których spoyrzenia zachwycały, wymowę pieszczącą uszy; podobało iey się jeszcze obdarzyć ią przyiemnym do śpiewania głosem.”
Po śmierci męża w 1797 roku przez dwa lata prowadziła jego zespół teatralny. Od początku XIX wieku, mimo że żyła jeszcze przez trzy dekady, występowała coraz rzadziej, przyjmując m.in. role patriotycznych matek.
Była powszechnie uznawana za największą aktorkę swojej epoki i cieszyła się szczególnymi przywilejami, w tym otrzymywaniem pensji z szkatuły królewskiej. Jej liczne romanse znalazły odzwierciedlenie nie tylko w pamiętnikach epoki, ale także w wielu satyrach i paszkwilach.
Jej córka Józefa Truskolaska (Ledóchowska), będąca tragiczka, także występowała w Teatrze Narodowym, na początku kariery grając u boku matki. Syn, Romuald Truskolaski, również wybrał artystyczną drogę, będąc muzykiem, śpiewakiem oraz gitarzystą.