Agnieszka Rehlis

Agnieszka Rehlis (ur. 1971) to polska śpiewaczka operowa, specjalizująca się w mezzosopranie.

Edukacja

W 1996 roku ukończyła z wyróżnieniem studia na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, w klasie Barbary Werner. W trakcie studiów, w latach 1993–1996, otrzymywała stypendium Ministerstwa Kultury i Sztuki.

Kariera artystyczna

Scena

Pierwsze kroki artystyczne stawiała w Operze Wrocławskiej, debiutując w roli Jadwigi w operze „Straszny dwór” Moniuszki (reż. Adam Hanuszkiewicz) w 1996 roku. Tam zrealizowała swój pierwszy repertuar, występując w operach takich kompozytorów jak: Verdi (Fenenę w „Nabucco”, Florę Bervoix w „Traviacie”, Meg Page w „Falstaffie”, Maddalenę w „Rigoletcie”), Mozart (Cherubina w „Weselu Figara”, Dorabellę w „Così fan tutte”, Drugą damę w „Czarodziejskim Flecie”), Wagner (Frykę w „Złocie Renu”, Schwertleite w „Walkirii”), Gounod (Siebel w „Fauście”), Bizet (Mercedes w „Carmen”), Paderewski (Azę w „Manru”), Rudziński (Eurydykę w „Antygonie”). Uczestniczyła także w spektaklach operowych wystawianych w Hali Stulecia we Wrocławiu, reżyserowanych przez Ewę Michnik, m.in. w „Carmen”, „Nabucco”, „Trubadurze”, „Strasznym dworze”, „Skrzypku na dachu”, „Złocie Renu”, a także w premierze „Giocondy” Ponchiellego, która odbyła się nad Odrą i została zarejestrowana przez Telewizję Polską w 2003 roku. Po zakończeniu współpracy z Operą Wrocławską w 2007 roku, artystka postanowiła pracować jako wolny strzelec.

W Teatrze Wielkim – Operze Narodowej zadebiutowała jako Fenena w „Nabucco” w 2003 roku, rolę tę wielokrotnie powtarzała w latach 2008–2019. Na narodowej scenie zadebiutowała w premierowych spektaklach, wcielając się w Mafio Orsini w „Lukrecji Borgii” Donizettiego w 2009 roku, Lisę w „Pasażerce” Wajnberga w 2010 roku, Martę w „Jolancie” Czajkowskiego w 2013 roku, Hagar w prawykonaniu opery Knapika „Moby Dick” w 2014 roku, oraz Wróżkę w „Ognistym aniele” Prokofiewa w 2018 roku. Debiutowała u boku Edity Gruberovej w roli Adalgizy w koncertowym wykonaniu „Normy” Belliniego w 2017 roku. Krytycy zauważyli: „Agnieszka Rehlis śpiewa silnym, ujmującym mezzosopranem o szlachetnej barwie”, podkreślając, że jej głos doskonale radzi sobie w skomplikowanych partiach belcanta.

Występowała także w spektaklach baletowych Teatru Wielkiego, wykonując m.in. pieśni „Wesendonck Lieder” Wagnera podczas premiery baletu „Tristan” w 2009 roku oraz pieśni Berlioza w balecie „Chopin” w 2010 roku, również występując w Teatrze Maryjskim w Sankt Petersburgu.

Równocześnie współpracowała z innymi teatrami operowymi. W Operze Krakowskiej zagrała kompozytora w „Ariadnie na Naksos” Straussa (2012–2016), co zostało odnotowane w „Dzienniku Teatralnym”, który chwalił jej „dźwięczny i soczysty mezzosopran, szczególnie przy wysokich tonach, które osiągała z lekkością”; zagrała również Orfeusza w „Orfeuszu i Eurydyce” Glucka (2013–2015) oraz Azucenę w „Trubadurze” (2013–2014), który był wystawiony po raz pierwszy w historii krakowskiej sceny. „Prawdziwym odkryciem była Agnieszka Rehlis. Wiedziałam, że to świetna śpiewaczka, nie przypuszczałam, że stać ją na taki dramatyzm,” pisał „Dziennik Polski”. W Operze Podlaskiej w Białymstoku wystąpiła w roli Jadwigi w „Strasznym dworze” Moniuszki (2012–2014) oraz w roli tytułowej w „Carmen” Bizeta (2015–2017).

W 2010 roku uczestniczyła w światowej prapremierze opery „Pasażerka” Wajnberga, opartej na książce Zofii Posmysz, wcielając się w rolę Hannah. Przedstawienie miało miejsce podczas Festiwalu w Bregencji na pływającej scenie zbudowanej na Jeziorze Bodeńskim. W tym samym roku, podczas warszawskiej premiery tej opery, odgrywała Lisę. „Agnieszka Rehlis jako Lisa była znakomita, zarówno wokalnie, jak i aktorsko. Jej przeistoczenia z Niemki osaczonej przez przeszłość w panią życia i śmierci były przekonujące i przerażające zarazem.” Do produkcji tej wracała dwukrotnie w Teatrze Wielkim (2012, 2016). Uczestniczyła także w wykonaniach tego dzieła w USA, debiutując m.in. w Houston Grand Opera oraz podczas Lincoln Center Festival w Nowym Jorku w 2014 roku; w Lyric Opera w Chicago w 2015 roku; oraz we Florida Grand Opera w Miami w 2016 roku.

W 2016 roku zadebiutowała w wymarzonej roli Amneris w „Aidzie” Verdiego w Estońskiej Operze Narodowej w Tallinnie. „Pulsującym centrum mocy wokalnej jest Amneris. Mezzo Agnieszki Rehlis kipi siłą, złością i zmysłowością… Okazuje się być stanowcza w każdej sytuacji, gładko przechodzi po rejestrach i porusza nas szczególnie w arii 'Ohimè! Morir mi sento’,” relacjonowano.

Międzynarodowa kariera śpiewaczki nabrała tempa po przyjęciu zaproszenia do współpracy z londyńską agencją TACT International. W 2017 roku wystąpiła na letnim Festiwalu DomStufen, debiutując w roli Azuceny w „Trubadurze” Verdiego, spektaklu zainscenizowanym na tle malowniczej katedry w Erfurcie. Jej występ został entuzjastycznie przyjęty przez publiczność, przynosząc szereg pozytywnych recenzji: „Agnieszka Rehlis wyróżniała się jako Azucena; pełna wigoru i wyraźnego wewnętrznego blasku młoda Polka prowadzi swój wspaniały głos altowy nad wszystkimi belcantowymi klifami jak sen,” pisał Thüringer Allgemeine. „Jest aktorką z temperamentem, obdarzoną głosem o dużej mocy i wyrazistej barwie. To czyni ją gwiazdą spektaklu. Publiczność została całkowicie porwana.” Jej wcielenie w rolę zostało uznane za doskonałe, a jej głos, balansujący między mezzosopranem a altem, w każdej nucie ujawniał siłę i wewnętrzne ciepło, relacjonował muzyczny Online Merker. Jesienią wystąpiła w drezdeńskiej Semperoper, w „Trojanach” Berlioza. Zadebiutowała również w Opernhaus Zürich oraz w Scottish Opera w Glasgow, jako Wróżka w „Ognistym aniele” Prokofiewa, a rok później na Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Lirycznej w Aix-en-Provence.

Rok 2018 rozpoczęła w Szwajcarii, gdzie na trzy miesiące wróciła do roli Azuceny, otwierając nową inscenizację „Trubadura” w Konzert Theater Bern. Przedpremierowa atmosfera była podgrzewana tym, że opera, będąca jedną z najpopularniejszych w repertuarze lirycznym, nie była wcześniej wystawiana w Bernie, głównie z powodu trudności w znalezieniu odpowiednich wykonawców dla czterech głównych ról. Wydarzenie odbiło się szerokim echem: „Agnieszka Rehlis wyzwoliła prawdziwe 'Stride la vampa’… Co za głos! Co za zaangażowanie! Wreszcie prawdziwy verdiowski mezzosopran,” recenzowała paryska ResMusica. „Agnieszka Rehlis w roli Azuceny to czysty blask, jej mroczne mezzo uwodzi,” „Największe brawa na premierze odbierała polska śpiewaczka,” pisali krytycy. Niemal całą jesień spędziła w Niemczech, dając serię przedstawień w tytułowej roli w „Carmen” Bizeta, równocześnie występując w roli Amneris w „Aidzie” Verdiego w Aalto-Theater w Essen.

W następnym roku zadebiutowała na deskach Bayerische Staatsoper w Monachium, odgrywając rolę Feneny w „Nabucco” Verdiego, którą wcześniej kreowała w Warszawie. Następnie udała się do Teatro de la Maestranza, aby wziąć udział w premierze nowej produkcji „Trubadura”, który powrócił do Sewilli po niemal dwudziestu latach. „Polska mezzosopranistka jako Azucena demonstruje absolutne mistrzostwo od strony tragizmu swojej postaci, czemu sprzyja nienaganna regulacja szerokiej tessitury, uwydatniona precyzyjnym strojeniem i wyrazistym charakterem każdej frazy,” komentowały serwisy muzyczne. Sezon ten zakończyła w nieco lżejszym repertuarze w Komische Oper w Berlinie, debiutując w roli Chiwrji w „Jarmarku soroczyńskim” Musorgskiego. Następnie wzięła udział w premierze „Zmierzchu Bogów” Wagnera w Teatro Campoamor w Oviedo, by pod koniec roku powrócić do Essen jako Carmen.

Rok 2020 zapowiadał się obiecująco. Pierwszym wydarzeniem w operowym kalendarzu był „Ognisty anioł” w Teatrze Wielkim w Warszawie. Następnie artystka udała się na próby do Aalto-Theater w Essen, gdzie miała zadebiutować jako Księżniczka Eboli w premierowym przedstawieniu opery „Don Carlo” Verdiego, jednak z powodu pandemii COVID-19 władze teatru zdecydowały o odwołaniu premiery i wszystkich następnych spektakli. Ten sam los spotkał „Nabucco” w Operze Narodowej Chile – Teatro Municipal w Santiago, gdzie miała zadebiutować w czerwcu. Następnym anulowanym wydarzeniem była „Aida” w Sydney Opera House. Dopiero we wrześniu, gdy restrykcje sanitarne zelżały, mogła wystąpić w Teatrze Narodowym w Pradze, gdzie wcieliła się w postać Amneris w „Aidzie”.

Rok 2021 rozpoczął się w cieniu pandemii. Kilka kontraktów, w tym z La Scalą oraz z Teatro Massimo, gdzie miała debiutować rolą Ulryki w „Balu maskowym”, przepadło. Odwołano również „Carmen” w Essen. Szalę goryczy przepełnił nieudany wyjazd na letni festiwal operowy do Sydney Opera House, gdzie planowała spędzić półtora miesiąca, odgrywając partię Amneris w „Aidzie”. W chwili, gdy postawiła stopę na australijskim kontynencie, władze sanitarne ogłosiły wstrzymanie wszelkich imprez. Artystka nie tylko nie mogła wystąpić, ale była zmuszona do odbycia wielodniowej kwarantanny w izolowanym pokoju hotelowym. Wówczas pisała, że jest bliska rezygnacji. Jednak w październiku 2021 roku nastał pozytywny zwrot. Została zaproszona do Zurychu, aby wziąć udział w nowej inscenizacji „Trubadura”. Wydarzenie, które miało być jednocześnie debiutem nowego dyrektora muzycznego Opernhaus Zürich, przyciągnęło uwagę prasy. Dodatkowym wyzwaniem było to, że w obsadzie, z Piotrem Beczałą i Mariną Rebeką, miała zastąpić uznaną na całym świecie Anitę Rachvelishvili. Jej występ okazał się wielkim sukcesem, a Polkę nazwano „gwiazdą wieczoru”, „niespodzianką produkcji”, „najbardziej barwną i wzruszającą”, a jej wykonania: „zapierającym dech w piersiach”, „olśniewającym”, czy „oszałamiającym”. Zwracano także uwagę na gorące przyjęcie przez publiczność. Po intensywnej serii 9 spektakli wróciła do kraju, by niemal natychmiast wyruszyć do Kopenhagi, aby wziąć udział w „Requiem” Verdiego z Duńską Narodową Orkiestrą Symfoniczną.

Rok 2022 rozpoczęła debiutem w „Aidzie” na deskach najstarszej opery – Teatro di San Carlo w Neapolu. Włoska prasa podkreślała: „Ponad wszystko wyróżnia się Agnieszka Rehlis. Całą swoją interpretację skupia na umiejętnej grze równowagi pomiędzy różnymi elementami, które składają się na portret Amneris… Barwa o mocnych, wypolerowanych odcieniach oraz pieczołowita kontrola różnych poziomów rejestru wokalnego pozwalają jej bezbłędnie poradzić sobie ze Sceną Sądu.” „Głos polskiej mezzosopranistki osiągnął szczyty jakości w swojej unikalnej i nadzwyczajnej interpretacji Amneris… wyróżnia się miękkim, gęstym i elastycznym głosem oraz jeszcze bardziej wyrazistą osobowością, gwarantującą rytmiczną punktualność, dramatyczny wigor i przepiękne brzmienie verdiowskie.” Z historycznego serca opery udała się bezpośrednio do Teatro Real w Madrycie, aby wystąpić w premierze „Ognistego Anioła” Prokofjewa, tym razem w podwójnej roli: Wróżki oraz Właścicielki hotelu. Lato spędziła jako Amneris na Festiwalu Operowym w Savonlinna, gdzie mogła nie tylko śpiewać, ale również wypoczywać w malowniczym otoczeniu zamku Olavinlinna, przed jednym z najważniejszych wydarzeń – jesiennym debiutem w nowej produkcji „Aidzie” w Londynie. 25 września wystąpiła w premierowym spektaklu na deskach Royal Opera House. „Agnieszka Rehlis zrobiła ogromne wrażenie, debiutując w teatrze wśród okrzyków uznania… jest całkowicie wiarygodną postacią, łącząc olśniewający, mroczny głos z wyczuwalnym poczuciem dramatyzmu,” pisali krytycy. Jej występ skradł serca publiczności, a Agnieszka Rehlis przeszła do historii jako druga Polka, która zaśpiewała spektakl premierowy, naśladując sukces Stefanii Toczyskiej z 1984 roku. Kolejnym wydarzeniem była premiera „Giocondy”, wspólnej produkcji opery narodowej Słowenii z włoskimi teatrami w Catanii i Como, wystawiona w Teatro Filarmonico w Weronie, w której solistka kreowała rolę Laury. W grudniu zadebiutowała na scenie La Scali w roli Piastunki Ksenii w premierowym spektaklu „Borysa Godunowa”, otwierającym sezon operowy w Mediolanie.

Znaczną część roku 2023 spędziła na kontynencie australijskim. W marcu wystąpiła w Sydney Opera House w koncertowej wersji „Roberta Devereux” Donizettiego, debiutując w roli Sary. W maju zagrała w Tuluzie, kreując tytułową rolę w „Gwałcie na Lucrecji” Brittena, by już w czerwcu powrócić do Sydney w swojej flagowej roli Amneris. Trzecim wydarzeniem na antypodach był występ w „Giocondzie”, gdzie zaśpiewała dwa koncerty w obsadzie wielkich nazwisk światowej opery. „Polska mezzosopranistka… czerpie z delikatnych i pełnych wdzięku odcieni, tworząc wyrafinowany, ale też zdecydowany i szczery wizerunek Laury. Rehlis błyszczy niezależnie od kombinacji głosów wokół niej.” Pod koniec lata wystąpiła na Festiwalu Muzycznym w Bremie, w roli Azuceny w „Trubadurze. „Szczególnie Agnieszce Rehlis udało się wydobyć charakter swojej bohaterki… Jej niezwykle ciemny, pełen niuansów mezzosopran wywarł ogromne wrażenie.” Wzięła także udział w przedstawieniu „Tristan i Izolda” w Sewilli, gdzie zagrała rolę Brangien. Koniec roku i początek nowego spędziła w roli Amneris, występując na przemian we Frankfurcie i Warszawie.

Kolejne sukcesy umocniły pozycję artystki jako poszukiwanej wykonawczyni dramatycznych partii mezzosopranowych, szczególnie Verdiego. Liczba zaproszeń z najważniejszych domów operowych i filharmonii przekroczyła wszelkie oczekiwania, a przede wszystkim możliwości. Coraz częściej musiała odmawiać udziału w atrakcyjnych i artystycznie ważnych wydarzeniach. W okresie od lutego do maja 2024 roku prawie nie schodziła ze sceny. Wystąpiła w czterech inscenizacjach wokalno-baletowych „Messa da Requiem” w Zurychu, śpiewając w przerwach między próbami do roli Niewidomej w „Giocondzie”, której premierę z udziałem Anny Netrebko, Agnieszki Rehlis i Jonasa Kaufmanna, pod batutą Antonia Pappano, przygotował Wielkanocny Festiwal Operowy w Salzburgu. W Wielkim Tygodniu wielokrotnie podróżowała między występami w Salzburgu i Zurychu, aby po krótkim świątecznym oddechu w Warszawie zaśpiewać ostatni spektakl na alpejskim festiwalu, a już następnego dnia wylądować w Walencji na próbach do premiery „Balu maskowego” w roli Ulryki. W połowie czerwca debiutowała w Arena di Verona w „Aidzie”, spektaklu, który rok wcześniej uświetnił setną rocznicę powstania festiwalu. Sukces produkcji wywołał duże zainteresowanie, tak że niemal wszystkie z 22000 biletów zostały wyprzedane. Jak zauważono: „Agnieszka Rehlis ze swobodą dominuje w tej kreacji, wykazując się przekonującą znajomością roli Amneris. Polską mezzosopranistkę wyróżnia mieniący się barwami głos, z plastyczną i krągłą linią, zarówno w środku pełną i treściwą, jak i w górnym rejestrze, mocną i dobrze pokazana. Frazowanie jest zawsze trafne i angażujące, wiarygodnie ukazujące różne oblicza egipskiej księżniczki.” Na koniec lata wróciła do Warszawy na Festiwal „Chopin i jego Europa”, aby zadebiutować w roli Cześnikowej w koncertowej wersji „Strasznego Dworu”.

Aktywność koncertowa

Agnieszka Rehlis była gościem wielu sal koncertowych i filharmonii w Polsce i za granicą, wykonując dzieła oratoryjne z różnych epok. W swoim repertuarze ma ponad 80 takich utworów. W latach 1999–2017 współpracowała z Krzysztofem Pendereckim. Wzięła m.in. udział w światowej premierze VIII Symfonii „Lieder der Vergänglichkeit” (Pieśni przemijania) w 2005 roku. W styczniu 2011 roku wystąpiła na koncercie w Filharmonii Narodowej, oficjalnie kończącym Rok Chopinowski, gdzie wraz z orkiestrą Sinfonia Varsovia pod batutą Walierija Giergijewa wykonała dzieło Krzysztofa Pendereckiego „Powiało na mnie morze snów…”, skomponowane do słów polskich poetów. W lutym 2014 roku odbyła tournée z Orkiestrą Filharmonii Izraelskiej, uczestnicząc w wykonaniu „Polskiego Requiem”, pod batutą kompozytora. W listopadzie 2014 roku w Brukseli wzięła udział w światowym prawykonaniu „Dies Illa”, utworu napisanego na zamówienie Festiwalu van Vlaanderen, dla upamiętnienia rocznicy wybuchu I wojny światowej. Aktywnie uczestniczy również w wykonaniach dzieł oratoryjnych innych kompozytorów. W 2010 roku wzięła udział w wykonaniu „Requiem” Romana Maciejewskiego w Katedrze Westminsterskiej w Londynie, w ramach obchodów Roku Polskiego w Wielkiej Brytanii. W 2015 roku zadebiutowała w Filharmonii Berlińskiej, wykonując „Stabat Mater” K. Szymanowskiego. „Stabat Mater” wykonała również na Klara Festival w Brukseli, pod dyrekcją Władimira Jurowskiego z London Symphony Orchestra w marcu 2016 roku.

Repertuar

Role

Nagrania

Utwory Krzysztofa Pendereckiego

Płyty CD

Wytwórnia Naxos:

Te Deum (2005);

VIII Symfonia „Lieder der Vergänglichkeit” (2006);

Jutrznia (2008)

Nagrania DVD

Polskie Requiem – zapis z koncertu w hali Stoczni Szczecińskiej, upamiętniającego wydarzenia z grudnia 1970 roku.

Siedem bram Jerozolimy w reżyserii Jarosława Minkowicza i Tomasza Bagińskiego – wyróżnione Nagrodą Główną: „Czeski Kryształ” (w sekcji „Muzyka na ekranie”) na Międzynarodowym Festiwalu Telewizyjnych Produkcji Muzycznych – Złota Praga w 2009 roku.

Inne nagrania

Wytwórnia DUX

Manru I. J. Paderewskiego (nagroda Akademii Fonograficznej w kategorii „Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej”, 2004);

Msze cz. 1 Stanisława Moniuszki (nagroda Akademii Fonograficznej w kategorii „Album Roku Muzyka Chóralna i Oratoryjna”, 2009).

Msze cz. 2 S. Moniuszki – wyróżnione przez francuską Academie du Disque Lyrique „Złotym Orfeuszem Arturo Toscanini” (w kategorii „Najlepsza inicjatywa fonograficzna”).

Missa Ex D Józefa Zeidlera (2016).

Warner Classics

Stabat Mater K. Szymanowskiego (wraz z Aleksandrą Kurzak i Arturem Rucińskim w Filharmonii Narodowej w Warszawie pod dyrekcją Jacka Kaspszyka) 2016.

Nagrody

Agnieszka Rehlis jest laureatką I nagrody na Konkursie Wokalnym im. Franciszki Platówny we Wrocławiu (1991) oraz III nagrody w kategorii oratoryjnej na III Międzynarodowym Konkursie Wokalnym w Dusznikach Zdroju (1994).

Działalność pedagogiczna

Agnieszka Rehlis prowadzi kursy mistrzowskie dla uczniów, studentów i absolwentów akademii muzycznych, m.in. w ramach Mistrzowskich Kursów Wokalnych im. Jana Kiepury w Sosnowcu.

Przypisy

Linki zewnętrzne

strona archiwalna