Agnieszka Franków-Żelazny
Agnieszka Franków-Żelazny (ur. 24 marca 1976 w Głubczycach) to polska chórmistrzyni, muzyk oraz profesor doktor habilitowany sztuk muzycznych. Pełni funkcję dyrektora artystycznego Polskiego Narodowego Chóru Młodzieżowego, a także jest profesorem w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu oraz dyrektorem programowym Akademii Chóralnej, która obejmuje m.in. dawny program „Śpiewająca Polska”.
Życiorys
Agnieszka ukończyła Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia w Głubczycach, gdzie uczyła się gry na fortepianie i flecie, a następnie Państwową Szkołę Muzyczną II stopnia we Wrocławiu, specjalizując się w flecie.
W latach 1993–1999 była członkiem Polsko-Niemieckiej Akademii Chóralnej IN TERRA PAX, gdzie w latach 1995–1999, pod kierunkiem prof. Jana Szyrockiego, pełniła rolę instruktora głosowego.
Od października 1996 do kwietnia 2000 była związana z Akademickim Chórem Politechniki Wrocławskiej, gdzie pracowała jako chórzystka, solistka, korepetytor głosowy, asystent dyrygenta oraz dyrygent (na przełomie 1999/2000). W 1998 roku założyła Chór Młodzieżowy Con Amore przy Zespole Szkół Nr 1 we Wrocławiu, gdzie w latach 1999–2004 uczyła biologii.
W 2000 roku ukończyła studia z zakresu biologii na Uniwersytecie Wrocławskim, a następnie z wyróżnieniem uzyskała dyplom na Wydziale Edukacji Muzycznej Akademii Muzycznej we Wrocławiu w klasie dyrygowania prof. Haliny Bobrowicz (2004), na Wydziale Wokalnym w klasie śpiewu prof. Ewy Czermak (2005), a także Podyplomowe Studia Chórmistrzowskie w Bydgoszczy (2006).
Jako dyrygent lub chórmistrz występowała z wieloma zespołami, takimi jak: Chór Filharmonii Śląskiej, Gabrieli Consort, Orkiestra Filharmonii Wrocławskiej, Wrocławski Zespół Solistów Ricordanza, Orkiestra Kameralna Akademii Muzycznej we Wrocławiu, Chór Festiwalowy Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans, Schlezwig-Holstein Festival Choir oraz Bamberger Symphoniker Choir. Jej występy miały miejsce w prestiżowych miejscach, takich jak Salle Pleyel w Paryżu, Barbican Centre w Londynie, Gewandhaus w Lipsku oraz Royal Albert Hall w Londynie podczas festiwalu BBC Proms (wraz z Chórem Filharmonii Wrocławskiej).
W 2000 roku założyła Kameralny Chór Akademii Medycznej we Wrocławiu (obecnie Chór „Medici Cantantes” Uniwersytetu Medycznego), którym kierowała do połowy 2015 roku. Z chórem medyków zdobyła wiele nagród w międzynarodowych konkursach chóralnych. Od czerwca 2006 do 2021 roku pełniła rolę kierownika Chóru Filharmonii im. W. Lutosławskiego we Wrocławiu (obecnie Chóru Narodowego Forum Muzyki).
W okresie od stycznia do lipca 2013 roku była opiekunem artystycznym Chóru Polskiego Radia. Jest pomysłodawczynią oraz dyrektorem artystycznym Polskiego Narodowego Chóru Młodzieżowego, powstałego w 2013 roku. Była także kuratorem priorytetu muzyka w projekcie Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016. Prowadzi warsztaty dla chórmistrzów oraz zespołów chóralnych. W kwietniu 2021 roku otrzymała tytuł naukowy profesora.
1 stycznia 2025 roku została powołana na stanowisko dyrektora Opery Wrocławskiej.
Nagrody i odznaczenia
- 2004 – I Nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Dyrygentury Chóralnej
- 2004 – I miejsce w etapie dolnośląskim Konkursu na Najlepszego Studenta Rzeczpospolitej Polskiej Primus Inter Pares
- 2005 – Finalistka III Konkursu Wokalnego im. Haliny Halskiej-Fijałkowskiej we Wrocławiu
- 2006 – Nagroda dla Najlepszego Dyrygenta Ogólnopolskiego Turnieju Chórów „Legnica Cantat 37”
- 2006 – Nagroda dla najlepszego dyrygenta oraz Nagroda Specjalna za najlepszą interpretację utworu współczesnego Międzynarodowego Konkursu Chórów „Gaude Cantem” w Bielsku-Białej
- 2008 – Odznaka honorowa „Zasłużony dla Kultury Polskiej”
- 2008 – Nagroda specjalna dla dyrygenta w Ogólnopolskim Turnieju Chórów Legnica Cantat 39
- 2010 – Wrocławska Nagroda Muzyczna (za wybitny wkład w rozwój artystyczny chórów Filharmonii Wrocławskiej i Akademii Medycznej)
- 2011 – Nagroda Człowiek Roku 2011 – portalu Tu Wrocław
- 2012 – Nagroda Juvenes Wratislavie Polskiej Akademii Nauk
- 2014 – Nominacja do Wrocławskiej Nagrody Muzycznej za stworzenie i prowadzenie Chóru Melomana
- 2014 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Zobacz też
- Chór „Medici Cantantes” Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Europejska Stolica Kultury Wrocław 2016
- Narodowe Forum Muzyki
Przypisy
Bibliografia
prof. dr hab. Agnieszka Franków-Żelazny [online], amuz.wroc.pl [dostęp 2024-12-20] (pol.).
Biogram na oficjalnej stronie Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans [online], 2014.wratislaviacantans.pl [zarchiwizowane z adresu 2015-05-12] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Agnieszka Franków-Żelazny, filharmonia.pl [zarchiwizowane 2020-01-19] (pol.)
- „Jesteśmy cały czas w drodze – Agnieszka Franków-Żelazny”, wywiad opublikowany na filharmonia.wroclaw.pl
- Czy są wśród nas „nieumiejący śpiewać”? Wywiad z Agnieszką Franków-Żelazny. Wywiad opublikowany na meakultura.pl
Agnieszka Franków-Żelazny