Agneta Block
Agneta Block (urodzona 29 października 1626 w Emmerich am Rhein, zmarła 20 kwietnia 1704 w Amsterdamie) była holenderską kolekcjonerką oraz promotorką sztuki, a także botaniczką i miłośniczką egzotycznych roślin. Jako pierwsza w Holandii z sukcesem uprawiała ananasa.
Życiorys
Agneta Block przyszła na świat 29 października 1626 roku w Emmerich am Rhein w rodzinie menonitów. Była jednym z pięciorga dzieci zamożnego kupca tkanin, Arenda Blocka, oraz jego żony Idy Rutgers. Po śmierci matki w 1632 roku oraz ojca w 1635 roku, Agneta i jej rodzeństwo znalazły się pod opieką rodziny matki.
W 1649 roku poślubiła Hansa de Wolffa (1613–1670), kupca zajmującego się handlem jedwabiem. Zamieszkała w Amsterdamie przy Herengracht i nawiązała przyjaźń z sąsiadem, dramatopisarzem Joostem van den Vondelem (1587–1679), który był mężem siostry teścia Agnety.
Po śmierci męża w 1670 roku, zakupiła posiadłość Vijverhof nad rzeką Vecht w Loenen. W jej ogrodach znajdowały się sady, warzywniki, stawy oraz oranżeria. W Vijverhof Agneta zaczęła tworzyć swoje kolekcje sztuki oraz zbiory botaniczne, rozwijając hodowlę rzadkich i egzotycznych roślin. Niektóre z nich wyhodowała z nasion przywiezionych z Dalekiego Wschodu i Ameryki, inne zaś zdobyła na drodze wymiany z innymi botanikami, takimi jak Lelio Trionfetti z Bolonii, Joseph Pitton de Tournefort (1656–1708) z Paryża oraz Paul Hermann (1646–1695) z Ledye. Utrzymywała także kontakty z botanikiem Janem Commelinem (1629–1692), założycielem ogrodu botanicznego w Amsterdamie.
Agneta jako pierwsza w Holandii zdołała uprawiać ananasa. W 1700 roku wydano srebrny medal okolicznościowy, na którym z jednej strony znajdował się portret Agnety z napisem „Flora Batava”, a z drugiej – bogini Flora, Vijverhof oraz ananas. Agneta została również przedstawiona z ananasem na obrazie Jana Weissena (ok. 1685–1690), na którym w tle widoczny jest Vijverhof, woliera, rzadki okaz kaktusa oraz przedmioty z jej kolekcji, takie jak muszle, motyle i książki.
Agneta dokumentowała swoje zbiory botaniczne – angażowała rysowników, takich jak Herman Saftleven II (1609–1685), Pieter Withoos (1654–1692), Alida Withoos (1661/1662–1730), Maria Sibylla Merian (1647–1717), Johanna Helena Herolt (1668–1723/1730) oraz Maria Moninckx (1676–1757), którzy sporządzili kolorowe dokumentacje wyhodowanych przez nią roślin. Około 20 artystów specjalizujących się w rysunku botanicznym stworzyło około 400 akwareli, które zostały zebrane w kilka tomów, a po śmierci Agnety zakupione i rozpowszechnione przez Valeriusa Rövera.
W 1674 roku Agneta ponownie wyszła za mąż za Sijbranda de Flinesa (1623–1697), nie mając dzieci.
Zmarła 20 kwietnia 1704 roku w Amsterdamie i została pochowana w Oude Kerk. Posiadłość Vijverhof została sprzedana, a ogrody zniknęły stopniowo w XVIII wieku. Większość elementów kolekcji Agnety została sprzedana lub rozdana. Losy jej własnych prac, w tym rysunków, pozostają nieznane.
Przypisy
Bibliografia
- Marloes Huiskamp: Block, Agneta (1629–1704). W: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland (DVN). 2017-11-09. [dostęp 2019-03-01].
- Agneta Block en de eerste ananas. [w:] De Nederlandsche Bank (DNB) [on-line]. [dostęp 2019-03-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-02)]. (niderl.).
- Carlijn van der Baan: Bloemengodin van de Lage Landen. [w:] Ons Amsterdam [on-line]. Maj 2008. [dostęp 2019-03-02]. (niderl.).