Aglyptodactylus madagascariensis to gatunek płaza bezogonowego, który należy do rodziny mantellowatych (Mantellidae).
Taksonomia
Istnieje możliwość, że A. madagascariensis obejmuje kilka gatunków, w tym dwa główne: górski oraz nizinny, a nawet cztery. Oprócz typowego podziału, Glaw i Vences (2007) wskazują na następujące formy:
- południowy (nizinny z Parku Narodowego Andohahela)
- wschodni (z wschodnich wybrzeży, znaleziony na piasku w okolicy wsi Maroansetra, prawdopodobnie także zamieszkujący półwysep Masoala, molekularnie odmienny od A. madagascariensis)
- z Ranomafana (mniejszy, samce w okresie rozrodu mają skeratynizowane kolce na brzusznej stronie ciała, nawołując z brzegu zbiornika seriami 3–4 dźwięków; nizinny z południowego wschodu, zamieszkujący obszary pomiędzy Tolagmaro a Ranomafana, ale nie w parku narodowym o tej samej nazwie, gdzie występuje forma typowa)
Gatunek ten był także klasyfikowany w rodzinie żabowatych oraz podrodzinie mantellowatych.
Morfologia
W przypadku tego płaza występuje dymorfizm płciowy; samice osiągają długość 5,3 cm, podczas gdy samce tylko 4,1 cm. Samiec ma pojedynczy rezonator umiejscowiony na podgardlu, a staw skokowy górny sięga czubka pyska. Błona pławna występuje jedynie na tylnych łapach.
Gładka skóra grzbietowa ciała jest jednolicie brązowa. Po bokach pyska oraz w okolicy pachwinowej znajdują się czarne plamy, charakterystyczne dla tego rodzaju. W okresie rozrodczym samce przyjmują bardziej żółtawą barwę.
Występowanie
Płaz ten zamieszkuje wschodnią część Madagaskaru. Można go także spotkać na północy wyspy (w rejonie Montagne d’Ambre oraz w Specjalnym Rezerwacie Fôret d’Ambre). Istnieją także doniesienia z zachodniej części kraju, które wymagają potwierdzenia, ponieważ mogą dotyczyć pokrewnego gatunku Aglyptodactylus securifer.
Gatunek ten zasiedla tereny na wysokości nieprzekraczającej 2000 m n.p.m. Preferuje lasy tropikalne, ale potrafi przystosować się do zmian w środowisku spowodowanych działalnością człowieka. Dobrze radzi sobie na plantacjach drzew, jednak nie toleruje otwartych przestrzeni, gdyż potrzebuje obecności ściółki do życia.
Rozmnażanie
Okres rozrodu odbywa się eksplozywnie w zbiornikach z wodą stojącą, które mogą być zarówno stałe, jak i sezonowe, powstające po intensywnych opadach deszczu. Samce nawołują z wody lub jej okolic, wydając serie 3–5 dźwięków. Z jaj składanych do wody wylęgają się larwy, zwane kijankami.
Status
Gatunek ten występuje bardzo licznie, a w okresie rozrodu obserwuje się duże zagęszczenie osobników. Niemniej jednak całkowita liczebność zaczyna spadać.
Do czynników negatywnie wpływających na środowisko tego płaza, według IUCN, zalicza się:
- rolnictwo
- pozyskiwanie drewna oraz produkcję węgla drzewnego
- wypas zwierząt gospodarskich
- rozprzestrzenianie się inwazyjnego eukaliptusa
- osadnictwo ludzkie
Płaz ten zamieszkuje wiele obszarów chronionych, w tym Park Narodowy Ranomafana.
Przypisy