Aglomeracja wałbrzyska

Aglomeracja wałbrzyska, znana również jako aglomeracja sudecka, znajduje się w południowo-zachodniej Polsce, w województwie dolnośląskim. Obejmuje ona miasto Wałbrzych oraz okoliczne zurbanizowane gminy w powiatach: wałbrzyskim, świdnickim, kamiennogórskim oraz kłodzkim. Obecnie aglomeracja składa się z 23 jednostek samorządu terytorialnego.

Liczba mieszkańców aglomeracji, w zależności od przyjętej koncepcji i kryteriów delimitacji, waha się od około 240 tysięcy do 500 tysięcy osób.

W skład aglomeracji wałbrzyskiej wchodzą:

11 miast: Kamienna Góra, Lubawka, Nowa Ruda, Radków, Świebodzice, Boguszów-Gorce, Szczawno-Zdrój, Głuszyca, Mieroszów, Wałbrzych, Jedlina-Zdrój
2 gminy wiejskie: Kamienna Góra, Nowa Ruda
3 wsie: Czarny Bór, Walim, Stare Bogaczowice

W 2013 roku aglomeracja wzbogaciła się o 7 gmin: Świdnica (gmina miejska i wiejska), Jaworzyna Śląska, Strzegom, Żarów, Dobromierz oraz Marcinowice.

Koncepcje aglomeracji wałbrzyskiej

Aglomeracja wałbrzyska według P. Swianiewicza i U. Klimskiej (2002)

W 2005 roku Paweł Swianiewicz oraz Urszula Klimska zdefiniowali obszar aglomeracji wałbrzyskiej, który obejmował Wałbrzych oraz 11 gmin. W 2002 roku mieszkało tam 251 tysięcy osób. Przy wyznaczaniu obszaru uwzględniono saldo migracji z lat 1998–2002, gęstość zaludnienia oraz współczynnik zatrudnienia związany z dojazdami.

Zgodnie z tą koncepcją, aglomeracja wałbrzyska ma powierzchnię 917,37 km² i w 2010 roku zamieszkiwało ją 244,1 tysiąca osób.

Aglomeracja sudecka według J. Paryska

W 2008 roku Jerzy Parysek zauważył, że centralnym punktem „aglomeracji sudeckiej” jest Wałbrzych, a do niej należą miejscowości, które kiedyś były ze sobą silnie związane, takie jak: Szczawno-Zdrój, Świebodzice, Boguszów-Gorce, Walim, Kamienna Góra, Mieroszów, Świdnica, Dzierżoniów, Bielawa, Pieszyce, Nowa Ruda oraz inne mniejsze miejscowości. Z jego opracowania wynika, że obszar aglomeracji zamieszkiwało około 500 tysięcy osób.

Obszar funkcjonalny Wałbrzycha według ESPON

Zgodnie z programem ESPON, obszar funkcjonalny Wałbrzycha (FUA, ang. Functional Urban Area) w 2002 roku miał populację wynoszącą 248 tysięcy osób. Publikacja ta podaje jedynie liczbę mieszkańców aglomeracji, nie określając jej granic obszarowych.

Współpraca samorządów

Od 1991 roku działa Wałbrzyski Związek Wodociągów i Kanalizacji, którego siedziba znajduje się w Wałbrzychu. Należą do niego samorządy: Boguszów-Gorce, Czarny Bór, Głuszyca, Jedlina-Zdrój, Marciszów, Stare Bogaczowice, Szczawno-Zdrój, Świebodzice, Walim oraz Wałbrzych. Związek ma na celu zapewnienie dostaw wody oraz odbiór i oczyszczanie ścieków na obszarze gmin członkowskich.

Gminy otaczające Wałbrzych są obsługiwane przez komunikację miejską, która jest organizowana przez Zarząd Dróg, Komunikacji i Utrzymania Miasta w Wałbrzychu.