Aglomeracja poznańska
Aglomeracja poznańska to monocentryczna aglomeracja znajdująca się w zachodniej Polsce, w województwie wielkopolskim. Obejmuje miasto centralne, którym jest Poznań, oraz przyległe zurbanizowane gminy.
W zależności od przyjętych kryteriów delimitacji, liczba mieszkańców aglomeracji waha się od ponad 0,8 miliona do 1,18 miliona osób.
Według różnych koncepcji, powierzchnia aglomeracji poznańskiej wynosi od 2161,8 do 3719 km².
Do miast wchodzących w skład aglomeracji poznańskiej należą: Poznań, Swarzędz, Luboń, Mosina, Puszczykowo, Pobiedziska, Kórnik, Murowana Goślina, Stęszew, Kostrzyn, Buk, Oborniki, Szamotuły oraz Śrem.
Koncepcje aglomeracji poznańskiej
Aglomeracja według P. Swianiewicza i U. Klimskiej
W 2005 roku, Paweł Swianiewicz oraz Urszula Klimska określili obszar aglomeracji poznańskiej, który obejmował Poznań oraz 17 gmin w powiecie poznańskim. W 2002 roku zamieszkiwało go 846 tys. osób. Przy wyznaczaniu aglomeracji uwzględniono m.in. saldo migracji w latach 1998–2002, gęstość zaludnienia oraz współczynnik zatrudnienia związany z dojazdami.
Zgodnie z tą koncepcją, obszar aglomeracji poznańskiej ma powierzchnię 2161,8 km², a w 2021 roku mieszkało tam 979,2 tys. osób.
Aglomeracja według J. Paryska
W 2008 roku Jerzy Jan Parysek stwierdził, że aglomeracja poznańska obejmuje pobliskie miasta i wsie, takie jak: Luboń, Swarzędz, Mosina, Murowana Goślina, Puszczykowo oraz inne miejscowości. Wskazał, że obszar aglomeracji zamieszkiwało ponad 800 tys. osób.
Inne koncepcje
Wiele publikacji podaje różne liczby mieszkańców aglomeracji, nie wskazując jednocześnie na jej zakres obszarowy:
- Według programu ESPON, w 2002 roku obszar funkcjonalny Poznania (FUA, ang. Functional Urban Area) zamieszkiwało 919 tys. osób,
- Według Eurostat w 2001 roku (LUZ Poznań, ang. Larger Urban Zone) – 1 009 958 mieszkańców oraz powierzchnia 3719 km², które dane potwierdził także T. Markowski,
- Według Eurostat w 2004 roku (LUZ Poznań) – 1 018 511 mieszkańców,
- Według Eurostat, 1 stycznia 2012 roku (LUZ Poznań) – szacunkowo 963 332 mieszkańców.
Współpraca samorządów, związki samorządów
15 maja 2007 roku, w Sali Renesansowej poznańskiego ratusza, podpisano Porozumienie o współpracy między samorządami aglomeracji poznańskiej. Na mocy tego porozumienia powołano Radę Aglomeracji, która stanowi stałą konferencję wójtów i burmistrzów gmin powiatu poznańskiego oraz Prezydenta Poznania i starosty powiatu poznańskiego. W czerwcu 2008 roku do porozumienia przystąpiły gminy: Śrem i Szamotuły, a 28 listopada 2008 roku porozumienie podpisały również władze gminy Skoki.
Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej
30 września 2010 roku powstał związek międzygminny „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej”, który zrzesza 9 gmin: Buk, Czerwonak, Kleszczewo, Kostrzyn, Murowana Goślina, Oborniki, Pobiedziska, Poznań, Swarzędz. Celem działalności jest współpraca samorządów w zakresie gospodarki odpadami.
Transport Aglomeracji Poznańskiej
Od 9 listopada 2010 roku władze Poznania oraz gminy Dopiewo, Luboń, Mosina i Puszczykowo pracują nad ustanowieniem związku międzygminnego „Transport Aglomeracji Poznańskiej”. Związek ten ma na celu organizację transportu zbiorowego na obszarze gmin, które go tworzą.
Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, odpowiedzialny za komunikację miejską, wyznaczył strefę taryfową B, obejmującą 38 podmiejskich miejscowości, oraz strefę C, która obejmuje kolejne 25 miejscowości. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. planują usprawnienie podróży w obrębie aglomeracji poznańskiej poprzez modernizację taboru kolejowego, co umożliwi pociągom osiąganie prędkości do 100 km/h.
Metropolia Poznań
18 lutego 2011 roku odbyło się spotkanie założycielskie stowarzyszenia „Metropolia Poznań”, które powstało na podstawie Rady Aglomeracji Poznańskiej działającej w oparciu o porozumienie z 2007 roku. Stowarzyszenie ma na celu wspieranie idei samorządu terytorialnego oraz ochronę wspólnych interesów jego członków, a szczególnie rozwój społeczno-gospodarczy aglomeracji poznańskiej oraz współpracę gmin i powiatów.
Członkami stowarzyszenia „Metropolia Poznań” są władze Poznania, powiatu poznańskiego oraz samorządowe władze gmin: Buk, Czerwonak, Dopiewo, Kleszczewo, Komorniki, Kostrzyn, Luboń, Mosina, Murowana Goślina, Oborniki, Pobiedziska, Puszczykowo, Rokietnica, Skoki, Stęszew, Suchy Las, Swarzędz, Szamotuły, Śrem, Tarnowo Podgórne.
Obszar metropolitalny Poznania
Według programu ESPON, obszar metropolitalny Poznania jest określany jako Europejski Metropolitalny Obszar Wzrostu (MEGA, ang. Metropolitan European Growth Areas). Został on scharakteryzowany jako metropolia o słabo rozwiniętej strukturze (ang. weak MEGA).
Według „Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” z 2011 roku, Poznań jest jedną z 10 metropolitalnych ośrodków w Polsce. W koncepcji podkreślono, że Poznań dysponuje słabo rozwiniętymi funkcjami metropolitalnymi w porównaniu do podobnych miast w Europie Zachodniej. W związku z tym, Poznań został ujęty jako metropolitalny ośrodek (zgodnie z wymogami ustawowymi) na podstawie kryteriów związanych głównie z funkcjami w systemie osadniczym kraju. Granice obszarów metropolitalnych nie zostały jeszcze określone przez odpowiednie zespoły rządowo-samorządowe.