Aglomeracja krakowska

Aglomeracja Krakowska

Aglomeracja krakowska to monocentryczna aglomeracja położona w południowej Polsce, w województwie małopolskim. Obejmuje miasto centralne, jakim jest Kraków, oraz okoliczne gminy, które są zurbanizowane.

W zależności od przyjętych kryteriów i koncepcji delimitacji tego obszaru, populacja aglomeracji waha się od 1 miliona do 1,402 miliona mieszkańców.

Według różnych koncepcji dotyczących zakresu obszarowego, aglomeracja krakowska zajmuje powierzchnię od 2988,65 do 3231,38 km².

Oprócz Krakowa, w skład aglomeracji krakowskiej wchodzą także następujące miasta: Alwernia, Dobczyce, Kalwaria Zebrzydowska, Krzeszowice, Myślenice, Niepołomice, Olkusz, Skawina, Słomniki, Sułkowice, Świątniki Górne, Wadowice, Wieliczka, Zator, Trzebinia, Chrzanów oraz Babice. Informacje te opierają się na badaniach dotyczących dojazdów do pracy oraz rozwoju Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej.

Koncepcje Aglomeracji Krakowskiej

Aglomeracja według P. Swianiewicza i U. Klimskiej

W 2005 roku, Paweł Swianiewicz oraz Urszula Klimska określili obszar aglomeracji krakowskiej, który obejmował Kraków oraz 39 gmin. W 2002 roku mieszkało tam 1,367 miliona osób. Przy ustalaniu granic aglomeracji uwzględniono saldo migracji z lat 1998-2002, gęstość zaludnienia (dane z 2002 roku) oraz współczynnik zatrudnienia związany z natężeniem dojazdów.

Zgodnie z tą koncepcją, powierzchnia aglomeracji krakowskiej wynosi 3231,38 km², a w 2017 roku mieszkało tam 1,458 miliona osób.

Aglomeracja według J. Paryska

W 2008 roku Jerzy Jan Parysek wskazał, że w skład aglomeracji krakowskiej wchodzą Kraków oraz podkrakowskie ośrodki miejskie, takie jak Bochnia, Skawina, Myślenice, Wieliczka oraz Krzeszowice. Zauważył, że obszar ten zamieszkiwało blisko milion osób.

Inne koncepcje

Wielu autorów wskazuje liczbę mieszkańców aglomeracji, nie precyzując jednocześnie jej zakresu obszarowego:

Według programu ESPON, obszar funkcjonalny Krakowa (FUA, ang. Functional Urban Area) w 2002 roku zamieszkiwało 1,236 miliona osób.
Według Eurostatu w 2001 roku (LUZ Kraków, ang. Larger Urban Zone) – 1 256 322 mieszkańców i obszar 3006,45 km², co również przyjął T. Markowski.
Według Eurostatu w 2004 roku (LUZ Kraków) – 1 264 322 mieszkańców i obszar 2988,65 km².
Według Eurostatu z 1 stycznia 2012 roku (LUZ Kraków) – szacunkowo 1 384 015 mieszkańców.

Krakowski Obszar Metropolitalny

Według programu ESPON, obszar metropolitalny Krakowa jest określany jako Europejski Metropolitalny Obszar Wzrostu, znany jako MEGA (ang. Metropolitan European Growth Areas). Został on scharakteryzowany jako słabo wykształcona metropolia (ang. weak MEGA).

Zgodnie z „Koncepcją Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” z 2011 roku, Kraków jest wskazywany jako jeden z dziesięciu ośrodków metropolitalnych w Polsce. W dokumencie podkreślono, że Kraków ma słabo rozwinięte funkcje metropolitalne w porównaniu do miast o podobnej wielkości w Europie Zachodniej, co spowodowało, że ujęto go jako ośrodek metropolitalny na podstawie kryteriów odnoszących się głównie do jego roli w systemie osadniczym kraju. Granice obszarów metropolitalnych nie zostały jeszcze wytyczone przez odpowiednie zespoły rządowo-samorządowe.

W 2003 roku Sejmik Województwa Małopolskiego przyjął Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, w którym obszar metropolitalny Krakowa został opisany przez K. Trafasa i A. Zborowskiego. Ustalono, że Krakowski Obszar Metropolitalny obejmuje 41 jednostek, w tym Kraków jako centralny ośrodek metropolitalny oraz 37 gmin tworzących zewnętrzną strefę otaczającą. Na podstawie tego opracowania opiera swoje statystyki również Urząd Statystyczny w Krakowie.

Przyjęty uchwałą Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 roku, Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego określił zasięg obszaru metropolitalnego, który obejmuje:

miasto Kraków
Bochnia, Nowy Wiśnicz, Bochnia (gmina wiejska), Drwinia, Łapanów, Rzezawa, Trzciana, Żegocina (z powiatu bocheńskiego)
Krzeszowice, Skała, Skawina, Słomniki, Świątniki Górne, Czernichów, Igołomia-Wawrzeńczyce, Iwanowice, Jerzmanowice-Przeginia, Kocmyrzów-Luborzyca, Liszki, Michałowice, Mogilany, Sułoszowa, Wielka Wieś, Zabierzów, Zielonki (z powiatu krakowskiego)
Gołcza (z powiatu miechowskiego)
Dobczyce, Myślenice, Sułkowice, Lubień, Pcim, Raciechowice, Siepraw, Tokarnia, Wiśniowa (z powiatu myślenickiego)
Trzyciąż (z powiatu olkuskiego)
Proszowice, Koniusza, Koszyce, Nowe Brzesko (z powiatu proszkowickiego)
Kalwaria Zebrzydowska, Wadowice, Brzeźnica, Lanckorona, Stryszów (z powiatu wadowickiego)
Niepołomice, Wieliczka, Biskupice, Gdów, Kłaj (z powiatu wielickiego)