Aglianico

Aglianico to szczep winorośli o ciemnej skórce, który jest głównie uprawiany w południowych Włoszech.

Charakterystyka

Mimo że aglianico jest uważane za winorośl pochodzącą z Włoch, istnieją również teorie sugerujące jego greckie korzenie, co może być potwierdzone przez nazwę wywodzącą się od słowa ellenico, oznaczającego 'grecki’. Etymologia tego szczepu budzi wiele kontrowersji. Odmiana ta była ceniona już w czasach rzymskich, gdzie łączy się ją z renomowanym winem falernum. Obecną nazwę zaczęto stosować w XVI wieku; w dokumencie z 1520 roku wspomniano o hrabim Conversano, który miał winnice obsadzone tym szczepem. Analizy DNA pokazują pokrewieństwo z wieloma innymi odmianami uprawianymi w regionach Kampanii i Basilicaty, jednak w 2012 roku nie znaleziono bliskich krewnych w Grecji współczesnej.

Aglianico jest powszechnie uważane za jeden z najbardziej szlachetnych szczepów winogron do produkcji czerwonego wina w południowych Włoszech, a wina z niego wytwarzane są porównywane nawet do piemonckiego barolo.

Szczep ten dojrzewa bardzo późno, co ogranicza jego uprawę w bardziej północnych regionach. Czasami w wyżej położonych winnicach winogrona zbierane są dopiero po pierwszych opadach śniegu. Aglianico daje duże plony, co wymaga interwencji winogrodników, aby osiągnąć lepszą jakość. Chociaż jest odporne na mączniaka, to jest podatne na szarą pleśń.

Winiarze z Nowego Świata również zaczynają interesować się tym szczepem.

Wina

Wina powstające z aglianico mają intensywny czerwonorubinowy kolor, który z czasem nabiera mahoniowych odcieni. Charakteryzują się pełną strukturą, są wyraziste i bogate, idealne do długiego leżakowania (nawet do 20 lat), co sprawia, że zyskują dużą elegancję. W smaku można wyczuć nuty kawy, czekolady, śliwek, fiołków i wiśni.

Szczep aglianico został wyróżniony w Włoszech trzema apelacjami najwyższej kategorii DOCG: Taurasi w Kampanii, Aglianico del Taburno na zachód od Benewentu oraz Aglianico del Vulture (od 2010 roku), z winnic znajdujących się na zboczach wulkanu Monte Vulture w Basilicacie. Odmiana ta występuje również jako składnik win w kategorii DOC oraz indicazione geografica tipica z tego regionu.

Czasami aglianico przerabiane jest na wino musujące (spumante).

Rozpowszechnienie

Aglianico jest jednoznacznie kojarzone z południowymi Włochami, gdzie winnice rozciągają się przede wszystkim w prowincjach Avellino, Benevento, Potenza i Matera. Na mniejszą skalę szczep ten jest uprawiany w Kalabrii, Apulii i Molise. W 2000 roku areał winnic szacowano na 9890 ha.

Pojedynczy producenci przystosowali aglianico do uprawy w Australii (gdzie w 2010 roku zdobyło główną nagrodę w kategorii alternatywnych odmian o ciemnej skórce) oraz w Kalifornii.

Synonimy

Oprócz synonimów zawierających nazwę aglianico, używa się również m.in. nazw: cascavoglia, cerasole, ellanico, ellenico, fiano rosso, fresella, gagliano, ghiandara, ghianna, ghiannara, glianica, gnanica, gnanico, granica, granico, olivella di san cosmo, prie blanc, ruopolo, spriema, tringarulo, uva catellaneta, uva dei cani, uva di castellaneta, uva nera.