AGIL – Kluczowy Model Analityczny w Funkcjonalizmie Strukturalnym Talcotta Parsonsa
Model AGIL jest fundamentalnym schematem analitycznym w ramach teorii funkcjonalizmu strukturalnego, opracowanym przez Talcotta Parsonsa.
Aby system społeczny mógł przetrwać, musi wykonywać cztery podstawowe funkcje. Są to:
- A – adaptacja,
- G – osiąganie celów,
- I – integracja wewnętrzna,
- L – latencja, co oznacza system podtrzymywania wzorców i redukcji napięć.
Wokół każdej z tych funkcji tworzy się odrębny podsystem (na przykład, system polityczny odpowiada za osiąganie celów). Te podsystemy również dzielą się na mniejsze jednostki. W koncepcji Parsonsa systemy społeczne są traktowane jako całości, które są wyodrębnione z otoczenia zewnętrznego i mają wyraźne różnice. Stanowią one zamknięte całości, a nie otwarte sieci. Głównym celem każdego systemu jest przetrwanie.
Podsystemy na niższym poziomie dostarczają wyższym energię, zasoby oraz środki, podczas gdy wyżej położone systemy zapewniają kontrolę nad niższymi. Każda z funkcji prowadzi do powstania wyspecjalizowanych podsystemów, z których każdy jest jednocześnie systemem, co wiąże się z odpowiednimi konsekwencjami.
Krytycy teorii Parsonsa podnoszą zarzuty dotyczące jej analityczno-opisowego charakteru, wskazując, że nie dostarcza ona odpowiedzi na pytanie, dlaczego pewne zjawiska mają miejsce. Zwracają także uwagę na jej ahistoryzm, formalizm oraz oderwanie od empirii.
== Przypisy ==