Petros Elia z Baz (syr. ܦܸܛܪܘܿܣ ܐܹܠܝ݂ܵܐ ܕܒܵܙ trb. Petros Elia d-Baz; urodził się w kwietniu 1880 roku, zmarł 2 lutego 1932 roku), bardziej znany jako Agha Petros (syr. ܐܓܐ ܦܛܪܘܣ trb. Agha Petros), był asyryjskim liderem wojskowym w czasie I wojny światowej.
Życiorys
Petros Elia pochodził z wioski Dolny Baz, która znajdowała się w Imperium Osmańskim. Tam uzyskał podstawowe wykształcenie, a następnie kontynuował naukę w szkole prowadzonej przez europejskich misjonarzy w perskim mieście Urmia. Po zakończeniu edukacji wrócił do Baz, gdzie rozpoczął pracę jako nauczyciel. Dzięki doskonałej znajomości wielu języków, w tym syryjskiego, tureckiego, arabskiego, francuskiego, perskiego, kurdyjskiego, angielskiego i rosyjskiego, został mianowany przez Osmanów na stanowisko sekretarza, a w 1909 roku na krótko pełnił funkcję konsula w Urmii.
Kariera wojskowa
Po przybyciu Rosjan do Urmii, Agha Petros otrzymał tytuł generała i dowodził niewielkimi siłami asyryjskimi. W serii starć wielokrotnie odniósł zwycięstwo nad armią osmańską i Kurdami. Później, na prośbę aliantów, objął dowództwo lewego skrzydła armii asyryjskich ochotników, podczas gdy prawe skrzydło prowadził jego brat, Dawid Mar Szymona, a centrum dowodzenia znajdowało się pod kierownictwem Mar Szymona XIX Beniamina.
Jego ochotnicy osiągnęli wiele sukcesów przeciwko siłom osmańskim, szczególnie w bitwie pod Sulduz, gdzie 1500 jeźdźców Petrosa pokonało armię Kheiri Beya liczącą 8000 żołnierzy. Petros odniósł również zwycięstwo w dużej bitwie pod Sawodżbolagh, zmuszając Osmanów do wycofania się do Rawanduz.
Po inwazji młodoturków na Mosul, armia asyryjska, dowodzona przez Petrosa, prowadziła intensywne i skuteczne walki z armią osmańską oraz ich kurdyjskimi sojusznikami, co doprowadziło do wyparcia ich z Mosulu i okolic, a w rezultacie do przejęcia kontroli nad regionem przez Wielką Brytanię. Szczegóły tych batalii zostały opisane w zachowanych korespondencjach Petrosa oraz brytyjskich urzędników.
Lata późniejsze
W latach 1919-1923 Petros pełnił rolę głównego negocjatora Asyryjczyków. 24 lipca 1923 roku wziął udział w Konferencji Pokojowej Ligi Narodów w Lozannie w Szwajcarii, gdzie wystąpił do delegacji tureckiej z prośbą o przesiedlenie Asyryjczyków do prowincji Hakkari i okolic w zamian za ich lojalność. Wówczas minister spraw zagranicznych Turcji, İsmet İnönü, który przewodniczył tureckiej delegacji w Lozannie, był zwolennikiem tego przesiedlenia, jednak telegram z rządu centralnego w Ankarze uniemożliwił realizację tego planu.
W ostatnich latach swojego życia Petros osiedlił się w pobliżu Tuluzy we Francji, gdzie mieszkał aż do swojej śmierci. Zmarł na skutek udaru mózgu 2 lutego 1932 roku.
Przypisy
Linki zewnętrzne