Aggtelek to wieś oraz gmina położona w północno-wschodniej części Węgier, w bliskim sąsiedztwie miasta Kazincbarcika.
Położenie
Miejscowość znajduje się na terenie Krasu Aggteleckiego, będącego węgierską częścią Krasu Słowacko-Węgierskiego, zaledwie kilka kilometrów od granicy ze Słowacją. Gmina administracyjnie przynależy do powiatu Putnok, który wchodzi w skład komitatu Borsod-Abaúj-Zemplén i jest jedną z jego 33 gmin.
Historia
Aggtelek po raz pierwszy pojawia się w dokumentach pisanych w 1295 roku pod nazwą Ogogteluk. W 1858 roku wieś została zniszczona przez wielki pożar. Dalsze zniszczenia miały miejsce podczas II wojny światowej, kiedy w 1945 roku przez te tereny przechodził front wschodni.
Zabytki
W Aggtelek znajduje się kościół, obecnie ewangelicki, który pierwotnie był katolicki. Jego historia sięga drugiej połowy XIII wieku, kiedy to zbudowano pierwotny kościół w najwyższym punkcie miejscowości. Była to murowana, jednonawowa budowla w stylu romańsko-gotyckim, z węższym, prawdopodobnie prostokątnie zamkniętym prezbiterium. Możliwe, że przypominała ona kościół w pobliskiej Silicy. W XVIII wieku dawne prezbiterium zostało rozebrane i zastąpione nowym, które miało taką samą szerokość jak nawa. Z powodu podniesienia się poziomu terenu wokół kościoła (aktualnie o około metr), ściany nawy zostały nadbudowane, a dach zmodernizowany. W 1785 roku dodano nowe wejście od strony północnej (w kierunku zabudowy wsi) oraz przedsionek. W tym czasie powstały również nowe, większe okna, z których najbardziej zachodnie na południowej ścianie nawy najprawdopodobniej zastąpiło pierwotne średniowieczne okno. Dwie romańskie okna szczerbinowe w południowej ścianie nawy oraz górna część dawnego, obecnie zamurowanego wejścia w tej samej ścianie są jedynymi pozostałościami romańsko-gotyckiego stylu budowli.
Inne obiekty
Aggtelek jest istotnym punktem na mapie turystycznej, ponieważ znajduje się tutaj wejście do znanej jaskini Baradla oraz rzadziej odwiedzanej, ale równie malowniczej jaskini Béke. W miejscowości znajdują się także hotel, kemping oraz poczta. Nazwa wsi zainspirowała również nazwę Parku Narodowego Aggtelek.
Zobacz też
podział administracyjny Węgier
Przypisy
Bibliografia
Węgierski Urząd Statystyczny