Agfa-Gevaert N.V.
Agfa-Gevaert N.V. (znana również jako AGFA) to firma zajmująca się produkcją materiałów i urządzeń wykorzystywanych w poligrafii oraz diagnostyce medycznej. Jej historia zaczyna się w 1867 roku, kiedy to w pobliżu Berlina powstała fabryka barwników sztucznych pod nazwą Aktiengesellschaft für Anilinfabrikation. Obecnie siedziba główna znajduje się w Mortsel w Belgii. Spółka jest notowana na giełdzie Euronext w Brukseli oraz na giełdzie we Frankfurcie.
Historia i kontrowersje
Od 1925 roku Agfa była częścią kartelu IG Farben. Koncern ten brał udział w zbrodniach wojennych, w tym w wykorzystywaniu pracy przymusowej więźniów. Po II wojnie światowej kierownictwo kartelu zostało osądzone w procesach norymberskich. W 1951 roku nastąpił podział koncernu na cztery osobne firmy, w tym Agfa.
Produkty i innowacje
Agfa dostarczała wcześniej produkty do tradycyjnej fotografii chemicznej, w tym negatywy, papier fotograficzny, taśmy filmowe (zarówno kolorowe, jak i czarno-białe), a także nośniki audiowizualne, takie jak taśmy magnetofonowe i wideo. Dodatkowo firma była dostawcą chemikaliów do obróbki fotograficznej. W 1916 roku rozpoczęto prace nad kolorowymi materiałami fotograficznymi, co zaowocowało wprowadzeniem w 1936 roku przełomowego filmu odwracalnego Agfacolor Neu, który był drugim w historii materiałem umożliwiającym wykonanie barwnej fotografii przy jednokrotnym naświetleniu. Dzięki innowacyjnej wielowarstwowej emulsji światłoczułej, metoda Agfy zyskała popularność wśród większości producentów materiałów barwnych po uchyleniu niemieckich patentów. W 1959 roku Agfa wprowadziła na rynek pierwszy automatyczny aparat fotograficzny na film 35 mm – Agfa Optima. W latach 70. do 90. XX wieku firma ta była jednym z wiodących dostawców materiałów fotograficznych.
Znaczenie w Polsce
Film barwny Agfacolor odegrał istotną rolę w historii polskiej kinematografii. Inżynier Tadeusz Jankowski nakręcił pierwszy polski film kolorowy „Wesele księżackie w Złakowie Borowym” w 1937 roku, który został nagrodzony na Wystawie Światowej w Paryżu w tym samym roku. W latach 30. XX wieku Agfa była również używana przez inż. Zygmunta Szczotkowskiego, który dokumentował Kraków i Zakopane, oraz przez Henryka Poddębskiego, jednego z nielicznych polskich fotografów korzystających z filmów Agfacolor. Jan Alojzy Neuman utrwalił przedwojenną Warszawę w 1938 roku, a niemiecki fotograf Hugo Jaeger dokumentował wydarzenia na początku II wojny światowej w Polsce. Wiele zdjęć z tego okresu, w tym obrony Poczty Polskiej w Gdańsku z dnia 1 września 1939 roku, zostało wykonanych na filmie Agfacolor.
Działania podczas okupacji
Fotograf Hans Joachim Flessing rejestrował życie w Warszawie podczas okupacji niemieckiej, a Zbigniew Borowczyk i Karol Grabski wykonali kolorowe fotografie w czasie powstania w getcie warszawskim. Rosemarie Lincke uchwyciła momenty z dachu Sądów na Lesznie. Niemiecki chirurg Gerhard Wiechmann i polska powstanka Ewa Faryaszewska również dokumentowali wydarzenia z tamtego okresu, a ich zdjęcia zostały opublikowane w albumie „Fotografie ruin. Ruiny fotografii.” w 2004 roku.
Użycie filmu Agfa w Auschwitz
Film barwny Agfa był wykorzystywany sporadycznie w obozie zagłady Auschwitz-Birkenau, zarówno w szpitalu obozowym, jak i w ogrodzie domu komendanta obozu, Rudolfa Hoessa. Amerykański lekarz dr Maurice Kaplan wykonał fotoreportaż zburzonej Warszawy w 1947 roku, korzystając z techniki Agfacolor, a jego prace trafiły do amerykańskiego muzeum holokaustu.