Agent celny

Agent celny to osoba, która profesjonalnie reprezentuje podmioty gospodarcze przed organami celnymi oraz podatkowymi w sprawach związanych z międzynarodowym obrotem towarów. Pełni rolę pełnomocnika w kwestiach dotyczących ceł, podatku od towarów i usług w obrocie zagranicznym, podatku akcyzowego, a także zgłoszeń statystycznych „Intrastat”. Dodatkowo pełni funkcję doradcy w zakresie przepisów prawnych oraz procedur regulujących międzynarodowy handel towarami, uwzględniając wymagania sanitarno-weterynaryjne, farmaceutyczne, techniczne, kontyngenty ilościowe oraz ochronę rynku. Agent celny może działać w różnych formach prawnych, będąc zarówno przedsiębiorcą, jak i pracownikiem reprezentowanego podmiotu.

Rodzaje przedstawicielstwa

W zależności od tego, w czyim imieniu agent celny wykonuje czynności prawne, może być umocowany do działania w ramach przedstawicielstwa bezpośredniego lub pośredniego. W przypadku przedstawicielstwa bezpośredniego, agent działa w imieniu i na rzecz mocodawcy, natomiast w przedstawicielstwie pośrednim dokonuje czynności prawnej na rzecz mocodawcy, ale w swoim własnym imieniu.

Wymogi dla agentów celnych

Na podstawie art. 80 ust. 1 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (Dz.U. z 2016 r. poz. 880), aby osoba mogła zostać wpisana na listę agentów celnych, musi spełniać następujące kryteria:

posiadać pełną zdolność do czynności prawnych;
mieć kwalifikacje lub doświadczenie w zakresie obsługi celnej podmiotów gospodarczych;
nie być skazanym prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub przestępstwo skarbowe;
złożyć wniosek o wpis na listę agentów celnych.

Organ odpowiedzialny

Postępowania dotyczące wpisu na listę agentów celnych, skreślenia z listy oraz zawieszenia działalności agenta celnego prowadzi Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. Lista agentów celnych jest ogłaszana przez ministra finansów w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów oraz dostępna w systemie informatycznym służby celnej PUESC. Na dzień 16 marca 2017 roku na liście agentów celnych w Polsce znajdowało się 13216 osób.

Podstawa prawna

Podstawę prawną dla działań agentów celnych stanowią:

art. 5 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 roku ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19 października 1992 roku ze zm.);
art. 73 – 103 ustawy z dnia 19 marca 2004 roku – Prawo celne (Dz.U. z 2016 r. poz. 880);
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 maja 2004 roku w sprawie egzaminu kwalifikacyjnego na agenta celnego oraz wpisu na listę agentów celnych (Dz.U. z 2004 r. nr 117, poz. 1223) (uznane za uchylone);
rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2004 roku w sprawie wyznaczenia Dyrektora Izby Celnej w Warszawie do prowadzenia niektórych spraw celnych (Dz.U. z 2004 r. nr 87, poz. 830) (uznane za uchylone);
obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 18 listopada 2005 roku w sprawie ogłoszenia listy agentów celnych (Dz. Urz. MF Nr 13, poz. 215).