Agenda 21
Agenda 21 (ang. Action Programme – Agenda 21) to dokument programowy, który opisuje sposób opracowywania i wdrażania programów zrównoważonego rozwoju na poziomie lokalnym. Został on przyjęty podczas konferencji „Środowisko i Rozwój”, zorganizowanej przez ONZ w 1992 roku w Rio de Janeiro. Wersja polska tego dokumentu ukazała się w 1993 roku w opracowaniu „Dokumenty końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych Środowisko i Rozwój.
Program ratowania planety, wyceniony na 600 miliardów dolarów, znajduje się na niemal 500 stronach Agendy 21, podzielonej na 40 rozdziałów.
Pełna lista rozdziałów
1. Wstęp
=== Zagadnienia społeczne i ekonomiczne ===
2. Międzynarodowa współpraca na rzecz przyspieszenia trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz odpowiednich polityk wewnętrznych w krajach rozwijających się.
3. Walka z ubóstwem.
4. Zmiana modelu konsumpcji.
5. Dynamika demograficzna a trwały i zrównoważony rozwój.
6. Ochrona i promocja zdrowia ludzkiego.
7. Promowanie trwałego i zrównoważonego rozwoju osiedli ludzkich.
8. Włączanie kwestii środowiska i rozwoju do procesu podejmowania decyzji.
=== Ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi w celu zapewnienia trwałego i zrównoważonego rozwoju ===
9. Ochrona atmosfery.
10. Kompleksowe planowanie i zarządzanie zasobami powierzchni Ziemi.
11. Działania mające na celu zapobieganie wylesieniom.
12. Zarządzanie wrażliwymi ekosystemami. Przeciwdziałanie pustynnieniu i suszom.
13. Zarządzanie wrażliwymi ekosystemami. Zrównoważony rozwój terenów górskich.
14. Promowanie trwałego i zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.
15. Ochrona różnorodności biologicznej.
16. Bezpieczne dla środowiska wykorzystanie biotechnologii.
17. Ochrona oceanów oraz wszystkich rodzajów mórz, w tym wód śródlądowych i otwartych, a także terenów stref przybrzeżnych oraz ochrona, racjonalne wykorzystanie i rozwój żywych zasobów morskich.
18. Ochrona jakości i wykorzystywanie zasobów wód śródlądowych. Zintegrowane podejście do zarządzania i zagospodarowania zasobów wód śródlądowych.
19. Bezpieczne dla środowiska postępowanie z toksycznymi i niebezpiecznymi substancjami chemicznymi. Zwalczanie nielegalnego handlu tymi substancjami.
20. Ekologiczne zarządzanie odpadami niebezpiecznymi. Zapobieganie nielegalnemu międzynarodowemu handlowi odpadami niebezpiecznymi.
21. Ekologiczne zarządzanie odpadami stałymi oraz osadami z oczyszczalni ścieków.
22. Bezpieczne i nieszkodliwe dla środowiska obchodzenie się z odpadami radioaktywnymi.
=== Wzmacnianie roli głównych grup społecznych i organizacji ===
23. Wprowadzenie.
24. Rola kobiet w trwałym i zrównoważonym rozwoju.
25. Dzieci i młodzież w trwałym i zrównoważonym rozwoju.
26. Rola ludności tubylczej w trwałym i zrównoważonym rozwoju.
27. Wzmacnianie roli organizacji pozarządowych jako partnerów w działaniach na rzecz trwałego i zrównoważonego rozwoju.
28. Wykorzystanie inicjatywy władz lokalnych w realizacji zaleceń Agendy 21.
29. Wzmacnianie roli pracowników i ich związków zawodowych w osiąganiu trwałego i zrównoważonego rozwoju.
30. Wzmacnianie roli biznesu i przemysłu w osiąganiu trwałego i zrównoważonego rozwoju.
31. Rola społeczności naukowej i technicznej w tworzeniu podstaw i warunków trwałego i zrównoważonego rozwoju.
32. Zwiększenie roli rolników w procesach trwałego i zrównoważonego rozwoju.
=== Możliwości realizacyjne ===
33. Środki i mechanizmy finansowania.
34. Transfer technologii proekologicznych. Współpraca i tworzenie możliwości.
35. Nauka dla trwałego i zrównoważonego rozwoju.
36. Promowanie edukacji, kształtowania świadomości społecznej oraz szkoleń w zakresie trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska.
37. Mechanizmy państwowe i współpraca międzynarodowa w tworzeniu możliwości realizacyjnych.
38. Zmiany instytucjonalne na arenie międzynarodowej.
39. Międzynarodowe mechanizmy i instrumenty prawne.
40. Informacje do wykorzystania w procesie podejmowania decyzji.