Agema

Agema w starożytnej Grecji

Agema (stgr. ἄγημα ágēma) to elitarna jednostka wojskowa w starożytnej Grecji.

W Sparcie, oddziały te, składające się z 300 hoplitów, pełniły funkcję straży przybocznej dla króla.

W armii macedońskiej Agema stanowiła osobistą gwardię królewską, liczącą od 150 do 1000 żołnierzy, w przeważającej mierze składającą się z jeźdźców. Według W. Tarna, powstała ona z wydzielenia największego (300 konnych) z ośmiu szwadronów (ila) hetajrów. Z kolei N.G.L. Hammond sugeruje, że w armii Aleksandra Wielkiego Agema była już wyodrębniona z korpusu hypaspistów. Jej powstanie można jednak datować na czas panowania Filipa II, kiedy to jako gwardia piesza tworzyła pierwszy z trzech „pułków” hypaspistów, dowodzony przez samego króla. Dla wyróżnienia, ich tarcze były zapewne ozdobione malowanymi lub repusowanymi motywami (w brązie lub złocie).

Jednostki te istniały także w późniejszych armiach hellenistycznych, zwłaszcza w siłach Lagidów i Seleukidów. Agema, odpowiedzialna za bezpieczeństwo władcy podczas bitew w armii ptolemejskiej, składała się zarówno z konnych, jak i pieszych żołnierzy; wiadomo, że podczas czwartej wojny syryjskiej, liczba jeźdźców wynosiła 700, podczas gdy liczba żołnierzy pieszych mogła sięgać nawet 3 tysięcy.