Agatówka to wieś znajdująca się w Polsce, w województwie podkarpackim, w powiecie stalowowolskim, w gminie Zaleszany.
W latach 1975–1998 miejscowość ta była częścią województwa tarnobrzeskiego.
Przez Agatówkę przebiega droga krajowa nr 77, łącząca Lipnik z Przemyślem.
Zgodnie z uchwałą Rady Gminy Zaleszany z dnia 30 grudnia 2005 roku, w Agatówce wprowadzono nazwy ulic.
Historia
Osada została założona w 1785 roku przez Agatę Mossakowską herbu Jastrzębiec, która była pierwszą żoną Franciszka Grzegorza Lubomirskiego z Charzewic. Po czternastoletnim małżeństwie i urodzeniu dziesięciorga dzieci, z których jedynie dwoje dożyło dorosłości, otrzymała w dożywocie Pilchów wraz z Przyłękiem i folwarkiem. W 1790 roku nastąpiła separacja małżeńska, a książę Franciszek związał się z Anną Dobrzyńską. Agata przeniosła się do małego dworku myśliwskiego na skraju lasów Puszczy Sandomierskiej, co dało początek nowej osadzie, w której pierwszymi mieszkańcami była jej służba dworska. Agata mieszkała tam do 1797 roku, kiedy to zmarła i została pochowana w rodzinnej krypcie w Rozwadowie.
Cmentarz choleryczny
W lesie, pomiędzy drogą a torami, znajduje się cmentarz. Powstał on jako cmentarz choleryczny w latach 1873-1894, kiedy to okoliczną ludność dotknęły fale epidemii cholery. Miejsce pochówku wybrano w lesie, z dala od ludzkich osiedli, a zmarłych grzebano w zbiorowych mogiłach. Pochowano tam około 130 mieszkańców Agatówki i Pilchowa.
Obie wojny światowe wpłynęły na jego charakter, przekształcając go w cmentarz wojenny. Podczas I wojny światowej spoczęły tu ofiary działań wojennych, ponieważ wojna uniemożliwiła ich pochówek na cmentarzu parafialnym w Rozwadowie.
Na cmentarzu znajdują się także mogiły żołnierzy radzieckich, którzy polegli latem 1944 roku. Ich groby były pierwotnie rozrzucone w okolicy, jednak w 1949 roku ekshumowano je, a ciała złożono w drewnianych trumnach w zbiorowej mogile. Prawdopodobnie spoczywają tam również żołnierze niemieccy. Po wojnie cmentarz ogrodzono drewnianymi balami, a pod koniec lat 80. XX wieku na jego środku postawiono wysoki drewniany krzyż. W 2002 roku wymieniono zniszczone ogrodzenie, a drewniany krzyż zastąpiono metalowym. Miejsce to jest zadbane i otoczone pamięcią lokalnej społeczności.
Przypisy
Linki zewnętrzne
Pilchów ”z Agatówką”, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 133.
Nazwy ulic w Agatówce wraz z mapką. [w:] Oficjalna strona gminy Zaleszany [on-line]. [dostęp 2017-07-20].