Agatokles – Król Baktrii
Agatokles był uzurpatorskim królem baktryjskiej prowincji Paropamisada w latach 190-180 p.n.e. (daty te są przybliżone). W tym okresie w Baktrii rządził Eutydemos II, a w Arachozji Pantaleon. Obaj władcy, Pantaleon i Agatokles, przyczynili się do rozszerzenia wpływów Greków w północnych Indiach. Wykorzystując osłabienie dynastii Maurjów, zdobyli Gandharę oraz zachodnią część Pendżabu.
Nie zachowały się żadne pisane źródła dotyczące Agatoklesa, jednak jego istnienie potwierdzają bogate znaleziska numizmatyczne. W skład tych znalezisk wchodzą zarówno monety emitowane w tradycji numizmatyki greckiej, takie jak drachmy i tetradrachmy, jak i srebrne oraz brązowe monety indyjskie z dwujęzycznymi napisami w alfabecie greckim i piśmie kharoszthi. Agatokles był obok Pantaleona pierwszym baktryjskim władcą, który emitował monety w systemie indyjskim. Jedna z takich srebrnych czworokątnych monet, znaleziona w Ajchanom, zawiera zarówno legendę w języku greckim, jak i indyjską w piśmie brahmi, a zamiast wizerunków bogów olimpijskich przedstawia Samkarszanę oraz Wasudewę-Krysznę. Na innych monetach Agatoklesa można znaleźć wizerunki lwa i bogini Lakszmi, a także same legendy indyjskie oraz wizerunki wzgórza z gwiazdą i drzewa.
Na podstawie monet Agatoklesa trudno ustalić jego pokrewieństwo dynastyczne oraz politykę, chociaż powszechnie przyjmuje się, że był spokrewniony z obalonym Diodotosem II i prowadził walki z Eutydemosem II. Możliwe pokrewieństwo z obaloną dynastią Diodotasa sugerują monety emitowane w systemie greckim, na których widnieje wizerunek Zeusa, patrona jego rodu. Agatokles emitował również monety ku czci Eutydemosa, co może świadczyć o próbie zawarcia z nim porozumienia. Sytuację komplikuje fakt, że bił także monety z wizerunkami Aleksandra Wielkiego, władcy seleucydzkiego Antiocha II oraz Pantaleona.
Agatokles był w niejasny sposób spokrewniony z Agatokleją, późniejszą królową indo-grecką.
Przypisy
Bibliografia
Stanisław Kalita, Grecy w Baktrii i Indiach, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”, Kraków 2009, ISBN 978-83-88737-92-3.
