Bukko brzozowe
Bukko brzozowe, znane również jako gruszlin karbolistny lub gruczlin (Agathosma betulina (Berg.) Pillans), to gatunek wiecznie zielonego krzewu, który osiąga wysokość do 2 m.
Roślina ta występuje naturalnie w fynbos, czyli w makii, w zachodniej części RPA, gdzie pokrywa niższe partie gór. Jest ceniona ze względu na liście o właściwościach leczniczych, jednak z powodu ich intensywnego zbierania, grozi jej wyginięcie. Ostatnio coraz więcej surowca pozyskiwane jest z upraw, co ma na celu ochronę dziko rosnących okazów.
Morfologia
Pokrój
Ogruczolony krzew, który dorasta do 2 m wysokości.
Pęd
Młode gałązki mają żółtawe zabarwienie, które z czasem przekształca się w czerwono-brązowe.
Liście
Liście mają ulistnienie równoległe, są eliptyczne, z lekko ząbkowanymi brzegami oraz charakterystycznie wygiętymi do tyłu końcami. Osiągają długość od 14 do 25 mm oraz szerokość od 6 do 14 mm. Wydzielają specyficzny aromat.
Kwiaty
Kwiaty są wonne, białe lub jasnopurpurowe, składają się z pięciu płatków i mają średnicę około 2 cm. Kwitną od czerwca do listopada.
Owoce
Owoce to pięcioczęściowe torebki, które po rozdzieleniu uwalniają nasiona.
Zastosowania
Roślina lecznicza
Surowcem zielarskim są świeże lub wysuszone liście (Folia bucco). Zawierają od 1,5 do 2,5% olejku eterycznego, w którego skład wchodzą m.in. limonen, diosfenol, izo-menton, pulegon, izo-pulegon oraz terpinen-4-ol.
Działanie: Liście oraz olejek eteryczny mają działanie odkażające na układ moczowy, moczopędne oraz przeciwzapalne. Jednakże, skuteczność w kontekście układu moczowego nie została jeszcze ostatecznie potwierdzona naukowo.
Zastosowanie: Liście bukko są stosowane wewnętrznie w przypadku schorzeń nerek i układu moczowego, a także w objawowym leczeniu reumatyzmu. Zewnętrznie używa się ich na rany i stłuczenia.
Roślina jadalna
Liście oraz olejek bukko są wykorzystywane jako przyprawa, która poprawia smak potraw oraz mieszanek ziołowych.