Agatangel, znany w życiu świeckim jako Aleksiej Sawwin (urodzony 2 września 1938 roku w Burdinie, w obwodzie lipieckim) – jest biskupem Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego.
Życiorys
Edukacja i życie mnisze
W 1956 roku ukończył szkołę średnią. Dwa lata później rozpoczął naukę w seminarium duchownym w Kijowie, którą zakończył w 1962 roku w podobnej instytucji w Odessie. W 1966 roku uzyskał tytuł kandydata nauk teologicznych w Moskiewskiej Akademii Duchownej. Będąc jeszcze studentem, wstąpił do ławry Troicko-Siergijewskiej, a w kwietniu 1965 roku złożył wieczyste śluby zakonne przyjmując imię Agatangel. 18 kwietnia tego samego roku został hierodiakonem, a cztery dni później – hieromnichem. Od 1966 roku pracował jako wykładowca w seminarium duchownym w Odessie. W następnym roku otrzymał kolejno godność igumena (7 kwietnia) oraz archimandryty (1 czerwca). Pełnił również funkcję rektora seminarium duchownego w Odessie do 1975 roku.
Biskup
16 listopada 1975 roku został konsekrowany na biskupa winnickiego i bracławskiego. Jeszcze tego samego roku objął także urząd biskupa chmielnickiego, którym kierował do 1992 roku, a od 1981 roku jako arcybiskup, natomiast od 1989 roku jako metropolita.
7 sierpnia 1991 roku objął katedrę iwano-frankowską, jednak po miesiącu zrezygnował z niej, pozostając biskupem chmielnickim. Jego przeniesienie do Iwano-Frankowska (gdzie eparchia miała wówczas siedem parafii) było wynikiem sprzeciwu Agatangela wobec planów metropolity kijowskiego Filareta, który dążył do uzyskania autokefalii dla Kościoła prawosławnego na Ukrainie.
Po 1992 roku
Brał udział w spotkaniu biskupów Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego w kwietniu 1992 roku w Żytomierzu, gdzie uczestnicy zaapelowali o zwołanie soboru Kościoła i oskarżyli metropolitę Filareta o krzywoprzysięstwo. W wyniku tego spotkania oraz soboru, który również odbył się w tym roku, metropolita Filaret został uznany za winnego podziału Kościoła i stracił stanowisko. W kwietniu 1992 roku ponownie objął katedrę winnicką, a od lipca tego samego roku pełnił funkcję metropolity odeskiego i izmaelskiego, a od 1993 roku także rektora seminarium duchownego w Odessie.
Podczas pomarańczowej rewolucji, wraz z innymi prorosyjskimi hierarchami Kościoła (metropolitami donieckim Hilarionem oraz ługańskim Joannicjuszem), wspierał Wiktora Janukowicza, uznając go za prawowitego prezydenta. W styczniu 2010 roku, podczas międzynarodowej konferencji na temat sytuacji Kościoła prawosławnego na Ukrainie, stwierdził, iż Ukraiński Kościół Prawosławny Patriarchatu Moskiewskiego doświadcza ucisku w niepodległej Ukrainie, co objawia się m.in. „blokadą informacyjną” i „bezczeszczeniem świątyń” w imię ukraińskiego nacjonalizmu. Wskazał także na „totalitarny” sposób myślenia wielu ukraińskich polityków. Duchowny zauważył, że kolejne rządy Ukrainy świadomie prowokowały rozłam w ukraińskim Kościele oraz zaostrzały konflikt między Patriarchatem Moskiewskim a niekanonicznym Patriarchatem Kijowskim. Pomarańczową rewolucję uznał za moment dalszego pogorszenia stosunków między Patriarchatem Moskiewskim a państwem, podkreślając, że jej rezultatem było zdecydowane poparcie władz dla Patriarchatu Kijowskiego. W czasie ukraińskiej rewolucji na przełomie lat 2013 i 2014 był jednym z nielicznych hierarchów Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, którzy wspierali Wiktora Janukowycza, określając Euromajdan jako miejsce, gdzie gromadzą się „siły piekielne”. Jak donosiły media, po odejściu w stan spoczynku metropolity kijowskiego i całej Ukrainy Włodzimierza w lutym 2014 roku, rozważano jego kandydaturę na locum tenens metropolii, jednak sam Agatangel wycofał się z głosowania.
Zasiadał w radzie obwodu odeskiego jako przedstawiciel Partii Regionów, z której wystąpił w marcu 2014 roku.
Media wielokrotnie informowały o jego politycznych intrygach, ukrainofobicznych poglądach oraz poparciu dla koncepcji „russkiego miru”. Wokół Agatangela zgromadziła się ta część Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, która świadomie pragnie utrzymywać bliskie relacje z Moskwą. Metropolita zmienił swoje stanowisko po inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku.
Przypisy