Agata Bielik-Robson

Agata Bielik-Robson, Agata Bielik-Michalska

Agata Bielik-Robson oraz Agata Bielik-Michalska (urodzona 6 czerwca 1966 w Warszawie) jest znaną polską filozofką i publicystką. Jej prace koncentrują się na takich tematach jak filozofia podmiotowości, postsekularyzm, myśl judaistyczna oraz wpływ psychoanalizy i romantyzmu na filozofię.

Życiorys

Jest córką Mirosława, doktora elektroniki jądrowej, który pracował na Wydziale Badań Termonuklearnych (obecnie Wydział Fizyki i Technologii Plazmy) w Instytucie Badań Jądrowych w Otwocku-Świerku oraz przedsiębiorczyni z wykształceniem biologicznym. Jej ojciec pochodził z rodziny kolejarskiej z Łodzi i miał korzenie morawskie, a w przeciwieństwie do swojego ojca, nie przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Matka Agaty miała żydowskie pochodzenie i wywodziła się z warszawskiej burżuazji, która została zdeklasowana do inteligencji. Agata dorastała w Aninie, w domu rodziny matki. W 1972 roku została ochrzczona przez opiekunkę w parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Bukowinie Tatrzańskiej. W drugiej połowie lat 70. jej katechetą w parafii Matki Bożej Królowej Polski w Aninie był ks. Jerzy Popiełuszko. Latem 1980 roku spędziła czas u rodziny matki w Dearborn w stanie Michigan, gdzie, jak sama relacjonuje, jej poglądy polityczne kształtowała lektura „Archipelagu GUŁag” Aleksandra Sołżenicyna. Po powrocie do Polski uczestniczyła w demonstracjach opozycyjnych u boku matki. Ukończyła IX Liceum Ogólnokształcące im. Klementyny Hoffmanowej w Warszawie. W większości lat 80. pracowała w firmie deratyzacyjnej prowadzonej przez matkę. Brała również udział w działalności Pomarańczowej Alternatywy, Totartu oraz w piśmie „brulion”, które było finansowane przez Centralną Agencję Wywiadowczą za pośrednictwem Ireny Lasoty. W 1989 roku ukończyła studia z zakresu filozofii na Uniwersytecie Warszawskim.

Po ukończeniu studiów rozpoczęła pracę w Zakładzie Filozofii Kultury Polskiej Akademii Nauk, kierowanym przez Katarzynę Rosner. W latach 1990/1991, dzięki stypendium Fundacji Batorego, studiowała filozofię na Uniwersytecie Oksfordzkim, gdzie uczestniczyła w seminarium Leszka Kołakowskiego dotyczącego filozofii Barucha Spinozy w All Souls College. Po powrocie do Polski podjęła studia doktoranckie w PAN, a w 1992 roku wyjechała na stypendium im. Josepha Conrada, które otrzymała od ambasady Wielkiej Brytanii w Warszawie, do Goldsmiths na Uniwersytecie Londyńskim. W 1993 roku dołączyła do redakcji kwartalnika „Res Publica Nowa”. W 1995 roku obroniła pracę doktorską w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN, poświęconą kryzysowi podmiotu we współczesnej filozofii. Była gościem na Uniwersytecie Yale, gdzie nawiązała znajomość z krytykiem literackim Haroldem Bloomem, oraz na Uniwersytecie Chicagowskim.

W 1999 roku opuściła redakcję „Res Publiki Nowej” z powodu sprzeciwu wobec publikacji tekstu Bożeny Umińskiej na temat antysemityzmu Stefana Żeromskiego. Następnie współpracowała jako publicystka z takimi tytułami jak „Życie”, „Dziennik” oraz „Krytyka Polityczna”.

Obecnie pracuje na Wydziale Teologii Uniwersytetu w Nottingham jako profesor studiów żydowskich oraz w Instytucie Filozofii i Socjologii PAN. Wykłada także w Collegium Civitas, Szkole Nauk Społecznych oraz w Ośrodku Studiów Amerykańskich Uniwersytetu Warszawskiego. Należy do Stowarzyszenia Naukowego Collegium Invisibile.

Wśród doktorów, których wypromowała w IFiS PAN, znajdują się Zofia Król (2011) oraz Kuba Mikurda (2011).

Publikacje

Autorskie

Na drugim brzegu nihilizmu. Filozofia współczesna w poszukiwaniu nowego podmiotu, IFiS PAN, Warszawa 1997.
Inna nowoczesność. Pytania o współczesną formułę duchowości, Universitas, Kraków 2000.
Duch powierzchni. Rewizja romantyczna i filozofia, Universitas, Kraków 2004 (nominacja do Nagrody im. Jana Długosza 2005).
Życie i cała reszta. Marshalla Bermana marksizm romantyczny, [w:] Marshall Berman, Wszystko, co stałe rozpływa się w powietrzu, tłum. Marcin Szuster, Universitas, Kraków 2006.
Romantyzm, niedokończony projekt. Eseje, Universitas, Kraków 2008.
„Na pustyni” – kryptoteologie późnej nowoczesności, Universitas, Kraków 2008.
The Saving Lie: Harold Bloom and Deconstruction, Northwestern University Press, 2011.
Bielik-Robson. Żyj i pozwól żyć. Rozmawia Michał Sutowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.
Kłopot z chrześcijaństwem. Wieczne gnicie, apokaliptyczny ogień, praca (z Tadeuszem Bartosiem), Warszawa 2013.
Deus otiosus. Nowoczesność w perspektywie postsekularnej (red., z Maciejem A. Sosnowskim), Warszawa 2013.
Polska wspólnota fantazmatyczna, [w:] Kim są Polacy, Biblioteka Gazety Wyborczej, Warszawa, 2013.

Tłumaczenia

Harold Bloom, Lęk przed wpływem. Teoria poezji (z Marcinem Szustrem), Universitas, Kraków 2002.

Życie prywatne

W 1994 roku poślubiła brytyjskiego studenta socjologii Garry’ego Robsona, którego poznała na Goldsmiths, co umożliwiło jej uzyskanie prawa do stałego pobytu w Wielkiej Brytanii. W 1999 roku związała się z publicystą Cezarym Michalskim, którego poznała w 1994 roku, gdy był dyrektorem redakcji kulturalnej TVP1 i występował w programie „Pegaz”. Obecnie mieszka w Aninie.